Парламент Сенатының Төрағасы Дариға Назарбаеваның төрағалығымен өткен Палатаның кезекті отырысында ЕАЭО-ға мүше мемлекеттердің қаржы нарығы саласындағы заңнамасын үйлестіру туралы келісім, Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне өзгерістер мен толықтырулар енгізу және басқа да бірқатар мәселе талқыланды.
ЕАЭО-ға мүше мемлекеттердің қаржы нарығы саласындағы заңнамасын үйлестіру туралы келісімді Ұлттық банк төрағасының орынбасары Есжан Біртанов таныстырды. Ол өз сөзінде құжатты ратификациялау банк, сақтандыру және бағалы қағаздар нарығында қызмет көрсету секторларында қызмет түрлерін жүзеге асыруға арналған лицензияларды өзара мойындауды қамтамасыз етуге ықпал ететінін, сондай-ақ одаққа мүше мемлекеттердің қаржы нарықтарына кемсітусіз қол жеткізуге мүмкіндік беретінін атап өтті.
Қаржы және бюджет комитетінің төрағасы Ольга Перепечина Келісімнің маңызына тоқтала келіп, оның Қазақстан экономикасын әлемдік нарықтардағы жағымсыз үдерістерден қорғауды күшейтетінін жеткізді. «Одан басқа, бұл қаржы қызметтеріне қолжетімділікті арттыруға, әкімшілік кедергілерді төмендетуге, отандық қызмет көрсетушілердің бәсекеге қабілеттілігін арттыруға әкеледі», деді сенатор.
Талқылауға қатысқан сенатор Еділ Мамытбеков Келісімде белгіленген мерзім нормативтік-құқықтық база мен қаржы нарығы құралдарын үйлестіруге жету-жетпеуіне орай алаңдаушылық білдірді. «Отандық мекемелерден әлдеқайда күшті ресейлік және шетелдік жай ғана банктер мен өзге де қаржы мекемелері ғана емес, қаржы технологиясындағы инновациялық құралдарымен қаруланған ұйымдар келетін болады. Егер біз қайта лайықталып үлгермей қалсақ, олар одақтың жалпы қаржы нарығы туралы айтпағанда, біздің қаржы алаңымыздағы бәсекеге қабілетті отандық несиелік және өзге де мекемелерге мүмкіндік қалдырмайды», деді сенатор.
Парламент Сенатының Төрағасы Д.Назарбаева сенатордың сақтануымен келісе отырып, «қаржы қызметін тұтынушыларға бәсекелестік пайдасын тигізетінін, «отандық банктерді ілгерілеуге мәжбүрлейтінін» атап өтті.
Одан әрі сенаторлар «Әкімшілік құқықбұзушылық туралы кодексіне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасын екі оқылымда қарады.
Мәжілісте мақұлданған заң жобасын таныстырған Әділет министрі Марат Бекетаев әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы заңнаманы ізгілендіру мәселесіне тоқталды. Министрдің сөзіне қарағанда, реттеуші органдардың ұстанымына сәйкес, әкiмшiлiк құқық бұзушылықтардың кейбірін азаматтық немесе тәртiптiк iс жүргiзу арқылы қарауға болады.
«Қазіргі уақытта, мемлекеттiк органдардың бақылау-қадағалау функцияларын оңтайландыру және оларды автоматтандыру сияқты іс-шаралар орындалуда. Сондай-ақ әкімшілік құқық бұзушылық санкцияларына жүргізілген талдау оларды әкімшілік жауапкершілікті одан әрі ізгілендіру шеңберінде жеңілдетуге және төмендетуге мүмкіндік бар екенін көрсетті. Осыған орай мемлекеттік органдардың және үкіметтік емес ұйымдардың ұсыныстары негізінде және статистикалық деректерді ескере отырып, заң жобасымен 38 құрам бойынша ізгілендіру ұсынылады», деді министр.
Заң жобасының бірінші оқылымында министр сенаторларға кейбір әкімшілік жазалау құзыретін соттан уәкілетті органдарға беруді ұсынды. Оның айтуынша, рұқсаттан айыру немесе оның қолданылуын тоқтату, қызметті тоқтату немесе тыйым салуды көздейтін жекелеген әкімшілік құқық бұзушылық істерді қарауды уәкілетті органдардың құзыретіне беруге болады.
Министрдің пайымдауынша, бұл бағыттағы қадам тұлғалардың сот органдарына даусыз істер бойынша жүгіну қажеттілігін алып тастаумен қатар мемлекеттік органдардың жауапкершілігін арттырмақ.
Қосымша баяндама жасаған сенатор Андрей Лукин азаматтардың демалу құқығын қорғауды қамтамасыз ету үшін заң жобасында тыныштықты бұзғаны үшін, сондай-ақ ӘҚБтК-нің 437-бабында көзделген ережені қайта бұзғаны үшін жауапкершілікті қатаңдату қарастырылғанын атап өтті.
Сенаторлар ұсынған өзгерістер әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді қарауға уәкілетті органдардағы лауазымды адамдардың құзыретін нақтылауға және жаза қолдануға, заң жобасын қолданыстағы заңнамаға, заң техникасы қағидаларына сәйкес келтіруге және заң жобасы ережелерінің мәтіндерін нақтылауға бағытталған. Заң жобасы сенаторлардың түзетулерімен Мәжіліске жіберілді.
Мәдениет және спорт министрінің міндетін атқарушы Нұрқиса Дәуешов отырыста «Тарихи-мәдени мұра объектілерін қорғау және пайдалану» және «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне тарихи-мәдени мұра мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобаларын таныстырды. Оның айтуынша, тариxи-мәдени мұра объектілерін анықтау мен есептеу мәселелері бір жүйеге келтірілген. Бүгінгі күні заңға сәйкес арxеология ескерткіштері оларды тапқан сәттен бастап автоматты түрде тариx және мәдениет ескерткіштері саналады. Дегенмен арxеология ескерткіштерін толық зерттемей, тариx және мәдениет ескерткіштерінің қатарына бірден қосу мақсатсыз екенін атап өтті.
«Заң жобаларында тариx және мәдениет ескерткіштерінің түрлері кеңейтілген. Мәселен, Мемлекет басшысының «Руxани жаңғыру» бағдарламалық мақаласында айқындалған міндеттерді тиімді жүзеге асыру үшін «Киелі объектілер» жеке блокқа бөлінді. Бұл объектілердің бәріне бірдей қорғаудың айрықша режімі қолданылады. Сондай-ақ объектілердің айрықша түрі ретінде монументальдық өнер құрылысы бөлек шығарылды. Мұндай тәсіл, тариxи-мәдени мұра объектілерінің көркемдік құндылығына, сапасына және сақталуына өз әсерін тигізетіні анық», деді Нұрқиса Дәуешов.
«Сондай-ақ бастапқы есепке алу тізіміне енгізілген объектілер сол тізімде ұзақ мерзім бойы тіркеліп тұрғанымен, олардың басым көпшілігіне қатысты жылдар бойы ешқандай шара қолданбайтын үрдіс барлық жергілікті жерде орын алған. Осындай келеңсіз жайттарды болдырмау үшін табылған арxеологиялық объектілерді міндетті түрде басқа да объектілермен бірдей алдын ала есепке алу тізіміне енгізу қарастырылып отыр. Сонымен қатар жалпы бұл тізімде болатын мерзім белгіленді (3 жылға дейін, кей жағдайларда 5 жылға дейін). Алдын ала есепке алу тізіміндегі объектіге ескерткіш мәртебесін беру немесе оны тізімнен алып тастау туралы шешімді қосымша тариxи-мәдени сараптаманың қорытындысы негізінде жергілікті атқарушы органдар қабылдайды», деді ол.
Сенаторлардың дауыс беру нәтижесінде «Тарихи-мәдени мұра объектілерін қорғау және пайдалану», «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне тарихи-мәдени мұра мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобалары қабылданды.
Сонымен бірге Сенат отырысында «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне темір жол көлігі мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» және «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне жер қойнауын пайдалану, газ және газбен жабдықтау мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобалары қаралды.