Соңғы уақытта ақпараттық технологиялардың дамуы, жаңа техникалардың қолданысқа енуі полиция қызметкерлерінің де жұмысын жеңілдете түсті. Бұрынғыдай қалам мен қағаз алып хаттама жазу азайған. Орнына саусақтың ұшымен-ақ қолындағы «Smart» планшет арқылы заң бұзушылықты тіркеп отыр.
Алайда сол «ақылды» құрылғыны икемге келтіре алмай, шатасып жататын құқық қорғау саласының қызметкерлері де жоқ емес. Тіпті көп болып тұр. Бұл туралы қалалық ақпараттық-коммуникация орталығында өткен брифингте Шымкент қаласының мамандандырылған әкімшілік сотының төрағасы Әбдімүтәліп Бектұрғанов жіліктеп айтып берді.
Мамандандырылған әкімшілік сот төрағасының айтуынша, өткен жылы Шымкент қаласының мамандандырылған әкімшілік соты құзырлы орган қызметкерлері тарапынан кеткен қателер үшін 122 әкімшілік іс бойынша жеке қаулы шығарған. Міне, сол 122 қаулының 90 пайызы полиция инспекторларына қатысты. Өйткені шымкенттік полиция өкілдері әлі күнге дейін хаттаманы электронды түрде дұрыс толтыруды білмейтін көрінеді.
Әкімшілік хаттаманы жазу барысында тәртіп сақшылары әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңның баптарын жазғанымен, ішкі тармақтарын көбіне ашып жаза бермейді. Осылайша заң тармақтарынан шатасып немесе адамның аты-жөнін дұрыс көрсетпейді екен. Тіпті учаскелік инспектор да, жол-патрульдік полиция қызметкері де электронды хаттамада өз аты-жөнін зорға жазатын көрінеді. Әбдімүтәліп Елікбайұлының сөзіне сүйенсек, бұл олқылық құқық бұзушылықты заң тұрғысынан дұрыс бағамдауға кері әсерін тигізіп, салдарынан сот барысында әкімшілік істі қайта саралауға мәжбүр етуде.
«Ішкі істер вице-министрі Алексей Калайчидиден келген хатта министрлік пен полиция департаменттері 100 пайыз электронды хаттамаға өтті делінген еді. Сосын бізге полицейлердің жұмыстары электронды түрде келе бастады. Байқағанымыз, полицейлер хаттама толтыруды білмейді. Фамилиясы жазылмайды, кімге толтырғаны белгісіз. Қандай әкімшілік бұзушылық екендігін жазбай қоя салады. Учаскелік инcпектор да, жол-патрульдік полиция инспекторлары да өз аты-жөнін зорға жазады. Содан біз семинар өткізіп, түсіндірдік. Прокуратура қызметкерлеріне полицейлерге семинар өткізіп, хаттаманы заңдық талап бойынша толтыруды үйретіңдер дедік. 2 ай уақыт өтсе де әлі де қателіктер жіберіп жатыр. Сондай қателік жібергендердің үстінен біз жеке қаулылар шығарып жатырмыз», дейді Әбдімүтәліп Елікбайұлы.
Бірінші кезекте электронды форматта ресімделген хаттама, онан түскен айыппұл ең әуелі ел қазынасына құйылары анық. Ал қызметтегі салғырттық, біліктіліктің төмендігі салдарынан істелінген жұмыс, онан түскен қаржының жең ұшынан жалғасып, жекенің қалтасына кетпесіне кім кепіл?
Шымкенттің полиция қызметкерлері үстінен түскен арыз-шағымдардың қатары мұнымен шектеліп қалмайды. Жуырда Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі таратқан мәлімет бойынша (қаңтар айында) Шымкент қаласында жол ережесін бұзған азаматтарды әкімшілік жауапкершілікке тартпау үшін 130 мың теңге көлемінде пара алғаны үшін қалалық патрульдік полиция қызметінің полиция лейтенанты күдікке ілінген.
Халық полицияға сенім артады. Қылмысты уақтылы, әділетті түрде аша алады деп үміттенеді. Алайда осы сенім мен үміт орындалмай қалып жатады. Жалпы, Шымқалада өткен жылы ауыр және аса ауыр қылмыстар қатары арта түскен. Мәселен, 2018 жылдың 5 айында 991 осындай қылмыс тіркелсе, былтыр 1086-ға көтеріліпті. Оның ішінде кісі өлтіру қылмысы 54-тен 65-ке өскен. Есірткіге қатысты қылмыстар да 235-тен 249-ға көбейген.
Ал салалық министрлік «Цифрлы Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы аясында полиция қызметкерлерінің жұмысы толықтай электронды форматқа көшіп, жұмыс өнімділігі артты. Түрлі заң бұзушылықтың алдын алу көрсеткіші көтерілді деп отыр... Қандай дерекке сүйеніп айтқаны түсініксіз?..
Шымкент