Қазір көптің құлағы түрік. Өйтпегенде ше, көзге көрінбейтін тозаңдай вирус тұтас әлемді шопақ құрлы көрмей ілмегіне іліп, індетке алаңдаған жұртты соған мәжбүрлеп отыр. Сондықтан не көп, ақпарат көп.
Ал ақпараттың барлығы бірдей пайдалы, барлығы бірдей ақиқат емес. Тіпті арасында зияндылары да көп. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы пандемия кезінде қоғамға зияны тиетін инфодемиямен күрестің керектігін айтуда. Неміс журналисі Каролин Шварц БАҚ пен қатар әлеуметтік желілердегі жалған ақпараттарды зерделеп, оларды 3 топқа бөліп қарастырыпты. Біріншісі, адамдарды нәсілге бөлушілік. Дүниедегі дерттің жаманы азиаттардан келуде, бәріне солар кінәлі, атап айтқанда, қытайлықтардың тамақты талғамай жей беретіні, өмір сүру салтының кемшілігі дейді. Бұл жерде еуропалықтар ешкімнің құжатын тексеріп, айырып жатқан жоқ, түр-түсіне қарап қана, азиат атаулыдан құбыжық көргендей шошып жүр. Екіншісі, ауруға шалдықпау мен одан емделу жөніндегі зиянды кеңестер беру. Үшіншісі, тауарларға жасалған жалған жарнамалар, солардың кесірінен кейбір заттардың бағасының шарықтап кетуі, керісінше көптеген компанияның тауарларын саудадан алып тастауға мәжбүр болғандығы дейді.
Ақпараттың тез тарап, қолжетімді болуына түрлі әлеуметтік желілер, мессенджерлер өзінің орасан зор көмегін бергенімен, солардан жеткен жалған ақпараттардың жарға жығып жатқан да жайы бар. Бірі қатерлі індетті қауесет көріп, ештеңесі жоқ, тіпті сақтану да қажет емес, бұл тұмаумен баяғыда ауырып кеткенбіз, қалыпты тірлігіңді кешіп, тойыңа, садақаңа бара бер десе, енді бірі жоқ, бұл Америка ма, Қытайдың ба, әлде масондардың ба қолдан шығарған биологиялық қаруы, жер бетінде адам көбейіп кетпесін деп соны басқарып отырғаны дейді. Әйтеуір не керек, жел сөзбен түндік желп-желп етеді. Тілде сүйек жоқ, дейді қазақ, рас.
Британдық Daily Mail таблоидында бір мектептің мұғалімінің виски мен балды қосып ішуі арқасында дертінен айыққаны туралы жазылуы ирандықтарды техникалық спирт-метанолды ішуге алып келген. Ағзаға түсісімен тотығып, формальдегидке айналатын метанолдан мыңдаған адам уланып, 400-ден астам адам көз жұмған. Ал адам өмірін ойыншыққа айналдырып, ақша жолында неден болса да тайынбайтын пақырлар тыйым салынған метанол саудасын қыздырыпты. Қазір Иран үкіметі осы ақпаратты алғаш елге таратқан адамды іздестіру үстінде екен.
Біздің елімізде де уатсапқа дамыл жоқ. Ішінде жалғаны бар, расы бар қаншама ақпарат өріп жүр. Байыбына жетіп жатқан жан жоқ.
Дүние жүзіндегі қай мемлекетте де жалған ақпарат таратуға қатысты жазалау түрлері қарастырылған. Ол біздің елімізде де бар, сондықтан уатсаптан тараған әрбір ақпараттың астарына үңілу артық етпейді. Біріншіден, жалған емнің құрбаны болмайсыз, екіншіден, заң бұзып, басыңыз бәлеге қалмайды.