Биыл облыс орталығындағы көше атауларын елдік мақсат-мүддеге сай өзгерту туралы қоғамдық тыңдаулар өткен-ді. Әдеттегідей қарсы болғандар да, «қызыл» атауларды қимайтындар да арамыздан табылды. Есіме осыдан он жылдай бұрын болған мына бір жай түсті.
Облыс орталығының Лесозауыт деп аталатын шеткі аймағына келіп, «Аймауытов, Бекмаханов, Әуезов атындағы көшелерді көрсетіп жібермейсіздер ме?» деп жолай кездескен тұрғындардан сұрастыра бастадық.
Біреулері естіп тұрғанымыз осы деді, біреулері қаланың шетінен іздеңіздер деді, біреулері бастарын шайқасты.
Лесозауыт – Павлодар – Астана автожолы бойындағы қаланың солтүстік өнеркәсіптік ауданы. Ертіс өзені жағалауындағы аудан қаптаған коттедждер тізбесімен көрікті болғанымен, мұнда тұратын ауқатты адамдарға көше атаулары ешқандай ой салмаған секілді.
Содан не керек, саяжай телімдері арасынан Қазыбек би, Мәшһүр Жүсіп, Ермұхан Бекмаханов, Жүсіпбек Аймауытов, Мұхтар Әуезов, Жұмат Шанин, Сабыр Шәріповтің аттарына берілген көше деуге келмейтін жерлерге сүрініп-қабынып жүріп әзер жеттік.
Ермаков, Потапов деген көше атауларының арасынан халық ақындары Қали Байжанов /1877-1966/, Темірболат Арғынбаев /1889-1940/, Байғабыл Жылқыбаевқа /1896-1977/ берілген көше атауларының жазуларын көзіміз шалды.
Ертеңіне Зеленстрой аталатын шеткі ауданға келдік. Бұл ауданда 22 көше бар екен. Өзіміздің жерлестеріміз халық ақыны Құдайберген Әлсейітов /1884-1933/, ақын-жазушылар Сәбит Дөнентаев, Екібастұз көмірін тапқан Қосым Пішенбаев, жазушы Зейін Шашкинге берілген аты бар да заты жоқ көшелер қарсы алды.
«Әйтеуір, қаладағы 315 көшенің тізімінде тұр. Қазақтан бірінші болып Сұлтан Бейбарыстың басына барған жерлесіміз ақын Қабдыкәрім Ыдырысов атындағы көшенің не екені белгісіз» деп сол кезде «Егеменге» жанайқай жазған едік.
Қазір де Ермак, Павел, Люксембург, Теплов, Степан Разин, Чапаев, Кошевой, Минин, Рылеев, Луначарский, Урицкий, Сенная, Осипенко, Урицкий, Сормов, Павлов, Путейская, Ладожская, М.Горький, Маяковский, Матросов, Кунавин, Заслонов, Российская, Украинская, Ткачев, Некрасов, Парковая, Набережная тағысын тағы осы сияқты атаулар тізбесі аз емес.
Енді сүйінші делік. Биыл қала әкімдігінің шешімімен облыс орталығындағы көше атауларын өзгерту бойынша түскен ұсыныстар орындалды. Қазір С.Торайғыров атындағы университет ғалымдарының ұсынысымен Димитров көшесіне – Жүсіпбек Аймауытов, 1 Майға – Мәшһүр Жүсіп, Карл Маркске – Әлихан Бөкейхан, Кировке – Ермахан Бекмаханов, Короленкоға – Бұқар жырау, Бестужевке – Шәкәрім Құдайбердіұлы есімдері берілді.
Сондай-ақ Володарский – Желтоқсан, Большая обьездная – Жібек жолы, Крупская – Едіге би, Чкалов – Сағадат Нұрмағамбетов, Пахомов – Қабдеш Нұркин деп аталады.
– Идеологиялық тұрғыдан ескірген көше атауларын ауыстыру мемлекетіміздің қалыптасуына үлесін қосқан тарихи тұлғаларымыздың есімін жаңғыртуға мүмкіндік береді. Өзге ұлт өкілдері де таныса алады, – дейді қала әкімінің орынбасары Светлана Гладышева.
Олай болса, ұлтымыздың басқа біртуарларының да есімдерін ұлықтап төрге шығару қажет.
ПАВЛОДАР