«Медицина адамды, ветеринария адамзатты емдейді» деген нақыл бар. Біз Солтүстік Қазақстандағы ветеринарлық ахуалдың қандай екенін білмек болып облыстық ветеринарлық басқарманың бастығы Берік Әлжановпен әңгімелескен едік.
Оның айтуынша, қолдағы мал ауру болса, оның дерті адамдарға жұқпай қоймайды. Сондықтан қолдағы барлық жануарлардың денсаулығын тексеріп, емдетіп, ауруларға қарсы ем-дом қолданудың артығы жоқ. Әсіресе солтүстік өңір сияқты малды көп өсіретін аграрлы елдің халқы малдан жұғатын дерттерге көп ұшырайды. Тіпті дерт малдан ғана емес, ит пен мысықтан, құстан да жұғуы мүмкін.
Ветеринарлық шаралар дегеніміз – адамдар мен малдың денсаулығын сақтау үшін жасалатын шаралар кешені. Оны біз көктемдік және күздік деп екі кезеңге бөліп жасаймыз. Көктемдік шаралар наурыз бен маусым аралығында, ал күздік шаралар қыркүйектен қараша айына дейін жасалады. Осы шаралардың барысында малға екпе егумен қатар туберкулез, бруцеллез және лейкоз сияқты дерттердің бар-жоғын анықтау үшін қан аламыз, деді маман.
Бұл үшін эпизоотикалық мониторинг деректерінің негізінде ветеринарлық шаралардың жоспары жасалады. Оның барысында малдың саны, препараттардың қолданылуы сияқты толып жатқан деректерге мән беріледі. Тексеріс малдың кімнің меншігінде екеніне қарамай жаппай жасалады.
Солтүстік Қазақстан облысында осы жұмыстарды атқаратын мал дәрігерлерінің саны – 292 адам. Биыл ветеринарлық шаралар қыстың жылымық болуына байланысты ақпан айынан басталды. Соның ішінде су басуы мүмкін аймақтарға алдымен жүргізілген. Егер малдың ауру екені анықталса, ондай малды 15 күннің ішінде жою міндеттеледі.
– Бүгінгі таңда 2020 жылға белгіленген жоспардағы жұмыстардың 95 пайызы орындалды. Тексеріс барысында облыс бойынша 312 қара малдан, 1 қойдан бруцеллез, 3 сиырдан туберкулез анықталды. Дегенмен, биыл осындай дерттер былтырғымен салыстырғанда азайды. Бұл вакцинаны уақытында салып, ем-дом жұмыстарының дер кезінде жүргізілгенінің нәтижесі, – деді Берік Әлжанов.
Қазір облыс бойынша ветеринарлық шараларды өткізуге қолбайлау болатын ешқандай кедергі жоқ. Диагностикалық орталықтар қалыпты жұмыс істеуде, ветеринарлық препараттардың тапшылығы еңсерілген. Бірақ кейбірінің сапасы төмен болып келетіні рас. Сонымен бірге препараттарды сақтайтын орындар қажетті құралдармен қамтамасыз етілген.
Пандемияның лаңы ветеринарлық жұмыстарды жүргізуге де кедергі болған. Мал дәрігерлерінің жүріс-тұрысына шектеу қойылған. Кейбір мал иелері де коронавирусты сылтауратып мамандарды қораларына кіргізбеуге тырысты. Олардың бәріне жергілікті әкімдік қызметкерлерімен бірлесе отырып, түсіндіру жұмыстары жүргізілді. Ал ветеринарлық қызметкерлер қажетті қауіпсіздік шараларын сақтап, өздерімен бірге міндетті түрде бетперде, антисептик, қолғап, арнаулы киім алып жүрді.
Солтүстік Қазақстан облысы