«Бәйтерек» холдингінің атқарған жұмысы көп, жоспарланған межесі жоғары

 

«Бәйтерек» холдингі жеті жыл бұрын ҚР Тұңғыш Президенті – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың Жарлығымен құрылғаны белгілі. Бұрын мемлекеттік органдар мен олардың ведомстволық бағыныстағы ұйымдары басқарған түрлі даму институттарын біріктіру туралы шешім қабылданды. Бұл осы институттарды тиімді басқару және дамыту, олардың көрсететін қолдаулары клиенттерге тез әрі тиімді жетуі үшін шешім қабылдауды жеңілдету мақсатында жүзеге асырылды.

Бүгінде Холдингтің құрамында ірі, орта және шағын бизнесті, қазақстандық экспорттаушыларды қолдаумен айналысатын, халықты қолжетімді баспанамен қамтамасыз ететін, инновациялық компания­лар үшін қолайлы жағдай туғызатын және венчурлік қаржыландырудың экожүйесін дамытатын 11 еншілес ұйым жұмыс істейді.

– Қазір біздің басқаруымыздағы барлық институттар тұрақты қаржылық жағдайға, корпоративтік басқарудың бірыңғай стандарттарына, тәуекелдер мен HR-ге ие. Біз олардың кейбірін әртүрлі мемлекеттік органдардан шығындармен, әлсіз менедж­ментпен және перспективаға арналған қандай да бір нақты стратегиясынсыз қабылдадық, – деді Айдар Әріпханов.

Холдингтің Басқарма төрағасы атап өткендей, «Бәйтерек» холдингі тек бас­қарумен ғана айналыспайды. Өз деңгейінде «пакеттік» принцип бойынша қолдау шараларын ұсыну үшін экономиканың басым салаларындағы жобаларды құры­лым­дайды. Бұл дегеніміз, бір жоба өзінің қажет­тіліктеріне сәйкес Холдингтің бірнеше еншілес ұйымының қолдауын бірден ала ала­ды. Мұндай жобалар химия, тамақ жә­не металлургия, сондай-ақ машина жа­сау және электр жабдықтары секторларын­да жүзеге асырылды және жүзеге асыры­луда. Мәселен, бұл Әзербайжанға отандық өндіріс локомотивтерін жеткізу, Макинск құс фабрикасының құрылысы, «Сарыарқа» газ құбырының құрылысы, цианид натрийін шығаратын зауыттың құрылысы және бас­қалары.

– Менің өзім және ұжымым «Сарыарқа» магистралды газ құбырының құрылысын қар­жыландыруға қатысқанымызды ерекше мақтан тұтамыз, себебі бұл біздің қар­жы­лық қолдауымызбен аяқталды және пай­дала­нуға берілді. Жақында үш мил­лионға жуық қазақстандық оның пайдасын көретін болады. Атап айтқанда, Нұр-Сұлтан қаласында газ тарату желілері қазірдің өзінде тұрғын үйлерге қосылуда, – деді Холдинг басшысы.

«Бәйтерек» ҰБХ маңызды басым­дық­­­тарының бірі – қарыздың жалпы құры­­лымында мемлекеттік емес қарыз көз­дерінің үлесін ұлғайту, бұл 2023 жылға қарай 80%-ға жетуі керек. Жеке қаражат­тарды тартып және оларды бюджет қаража­ты­мен араластыра отырып, Холдинг қазақ­стандық бизнесмендердің одан да көп жо­баларын қолжетімді қолдаумен қамта­масыз етеді. «Бәйтерек» ҰБХ 1 теңге­сіне инвес­тицияларды тарту қатынасы 2013 жыл­дан бастап 1,85 теңгеден 2019 жылы 3,12 теңгеге дейін, яғни 1,7 есеге өскенін атап өткен жөн.

Есеп беру жиынында айтылғандай, Холдингтің көптеген көрсеткіштері өсті. Аудит нәтижелері бойынша «Бәйтерек» ҰБХ тобының активтері 2019 жылдың қоры­тындысы бойынша бір жылда 10,5%-ға ар­тып, 5,2 трлн теңгені құрады. 2018 жыл­дың соңындағы активтер – 4,7 трлн теңге. 2019 жылға шоғырландырылған таза пайда 51,5 млрд теңгені құрады. 2018 жылы бұл көрсеткіш 34,7 млрд  теңге болған-ды.

– Жұмысымыздың әр бағыты бойынша жеке тоқталып өтейін. Ірі бизнесті қолдау бағытында көшбасшы біздің еншілес ұйымымыз – Қазақстанның даму банкі. ҚДБ экономиканы әртараптандыруға айтарлықтай ықпал ететін ірі өндірістік жобаларға қаржылық қолдау көрсетеді. Олар бюджетті толықтырып, жұмыс орындарымен қамтамасыз етеді. Бүгінгі таңда банктің портфелінде 55 инвестициялық жоба және 6,3 трлн теңгенің 15 экспорттық операциясы бар. Былтыр ҚДБ қолдауымен құны 1,8 трлн теңге болатын сегіз жоба пайдалануға берілді, оның шеңберінде 1700-ден астам жаңа жұмыс орны ашылды. Атап айтқанда, бұл Шымкенттегі транс­форматор шығару зауыты, Түркістан облы­сындағы фотовольтоитика электр стан­сасы, «Астана ЭКСПО-2017» жел электр стансасын іске қосу кешені, Қапшағайдағы күн электр стансасы, Қара­ған­дыдағы ферросилиция шығару зауыты, «Сарыарқа» магистралды газ құбыры, Шымкент мұ­най өңдеу зауытын жаңарту, Атырау облы­сындағы мұнайды терең өңдеу кешені.

ҚДБ-нің маңызды бағыттарының бірі жеңілдетілген кредит беру. Бұл ха­лық­қа автомобильді қолжетімді баға­мен сатып алуға мүмкіндік берді. Соны­мен бірге бұл отандық автомобиль өндіру­шілеріне айтарлықтай қолдау, өйткені же­ңіл­детілген кредит елімізде құрастырылған автомобильдерді сатып алуға беріледі. Бұл тізімде 42 автомобиль бар. Бағдарлама іске қосылған 2015 жылдан бері жалпы сомасы 98,2 млрд теңгеге 20 629 кредит берілді, деді Айдар Әріпханов.

Сонымен қатар осындай қолдау бағ­дарламасы ауылшаруашылық тауар өнді­рушілерін де қамтиды. Бұған дейін ҚДБ-нің еншілес ұйымы – «ҚДБ-Лизинг» Үкіметтің дағдарысқа қарсы саясаты шеңберінде отандық ауылшаруашылық техникаларын сатып алу бойынша арнайы ұсыныс бастаған болатын. «ҚДБ-Лизинг»  фермерлерге отандық ауылшаруашылық техникаларын сатып алу үшін өз қызметтерінде бастапқы жарнасыз қаржыландыру мүмкіндігін қоса ұсынады. Ал бұған дейін бастапқы жарна міндетті талап болған еді. Сонымен қатар номиналды сыйақы мөлшерлемесі 7-ден 6%-ға дейін төмендетілді. Негізгі қарызды өтеудің кемінде 1 жыл жеңілдікті кезеңі қарастырылған. Бағдарлама фермерлердің 76%-ға ескірген техника паркін жаңарту қабілеттілігін 30%-ға арттырады. Қазір 62,2 млн теңгенің 9 жобасы қаржыландырылды және қаржыландыру кезеңінде. Сонымен бірге құны 2,7 млрд теңгеден асатын тағы 22 жоба қаралуда.

Шағын және орта бизнесті қолдау да «ҚДБ-Лизинг» басым бағыттарының бірі екенін айта кетейік. Былтыр Үкімет «Қа­ра­пайым заттар экономикасының» ба­сым жобаларына кредит беру бағдар­ла­ма­сын іске қосты, «Бизнестің жол картасы-2025» мемлекеттік бағдарламасын бекіт­­ті. Сонымен қатар бизнестің дамуын қолдайтын бірқатар мемлекеттік бағдар­лама­лар жетілдірілді. «Даму» кәсіп­кер­­лік­ті дамыту қоры – осы бағдар­ла­малар шеңберінде мемлекеттік қол­дау шара­ла­ры­ның негізгі қаржы опера­тор­ларының бірі.

– Атап айтқанда, БЖК-2025 бағдар­ла­масы бойынша кредиттің жоғарғы шегі арт­тырылып, салалық шектеулер алынып тасталды, кәсіпкер үшін 6% деңгейінде мөлшерлеме біріздендірілді, жекелеген салалардағы ірі бизнес субъектілерінің жо­балары енгізілді. «Қарапайым заттар эко­но­микасы» бағдарламасы бойынша бағдар­ламаны жалпы қаржыландыру 1 трлн теңгеге дейін ұлғайтылды, басым тауар­лардың тізбесі кеңейтілді және тағы басқа шаралар жүзеге асырылды. Осы өзгеріс­тердің арқасында төтенше жағдай кезінде «Бәйтерек» холдингі дағдарысқа қарсы тиімді құрал рөлін ойдағыдай орындады және оны жалғастыруда.

Айта кету керек, «Даму» қорын қолдау­дың ең танымал құралдары – сыйақы мөлшерлемелерін субсидиялау және кепілдік беру. Яғни «Даму» кәсіпкерлерге берілген кредиттер пайызының бір бөлігін өтеуге міндеттеме алады, сонымен қатар бизнесмендер үшін олар банктен кредит алған кезде кепілгер рөлін атқарады. Осылайша, «Даму» қорының арқасында кәсіпкерлер 100% банктерден арзан кредит ала алады.

Ағымдағы жылдың бес айының қоры­тындысы бойынша «Бизнестің жол картасы-2025» бағдарламасы шеңберінде «Даму» қоры сыйақы мөлшерлемелерін субсидиялау арқылы жалпы сомасы 50,4 млрд теңге болатын 822 жобаға қолдау көрсетті. Кепілдік құралы арқылы жалпы сомасы 20,9 млрд теңге болатын 468 жоба бойынша шартқа қол қойылды, кепілдік сомасы 7,2 млрд теңгені құрады. 2019 жылы Қор құны 600 млрд теңгеден асатын 24,3 мың жобаға қолдау көрсетті. Бұл екінші деңгейдегі банктерден кредит алғандардың жалпы санының 22%-ын құрайды, деді Айдар Әріпханов.

«Бәйтерек» холдингі жұмысының келесі бір басым бағыты – экспорттық әлеуетті арттыру. Бұл бағытта Холдинг жанында «KazakhExport» экспорттық сақтандыру компаниясы жұмыс істейді, оның құрамында отандық экспорттаушы­ларды қолдаудың 14 құралы бар. «Бәйтерек» холдингінің құрамында «KazakhExport» шағын компаниядан толыққанды ұлттық компанияға айналды. 90,9 млрд теңге сомасындағы капиталдандыру арқасында KazakhExport сақтандыру қабілеттілігін арттырды. Сонымен қатар 2019 жылдың желтоқсанында Үкімет Kazakh­Export міндеттемелері бойынша 10 жылға 102 млрд теңге көлемінде мемле­кеттік кепілдік берді. Бұған қоса, 2019 жылғы желтоқсанда Үкімет KazakhExport міндеттемелері бо­йынша 10 жылға 102 млрд теңге көлемінде мемлекеттік кепілдік берді.

Биылғы жылдың басынан бері Kazakh­Export 46 қазақстандық экспорттаушыға қолдау көрсетті, 20-дан астам компания төтенше жағдай кезінде 7 млрд теңгеден астам қаражат алды. Компания жыл басынан бері қабылдаған міндеттемелердің көлемі 23 млрд теңгені құрады, 2020 жылдың 1-тоқсанындағы қолдау келісім­шарттарының сомасы 90,5 млрд теңгеден асты. Биыл KazakhExport компаниясының қолдау құралдарын алғаш рет құбырлар мен фитингтер шығарумен және сатумен айналысатын «Fidelis Global» ЖШС және «Novus Polymer» ЖШС қолданды. Оларға «Қарызды сақтандыру» құралы шеңберінде қаржыландырушы банк үшін сақтандыру ұсынылды.

KazakhExport қолдау көрсеткен жо­ба­лардың ішінде тамақ өндірушілер де бар. Алғаш рет қолдау «CG FOOD Central Asia» ЖШС-на көрсетілді. Ол құрамына 122 компания кіретін және әртүрлі елдерде 76 өкілдігі бар ірі халықаралық корпорация «CG Corp Global» ЖШС-ның құрамына кіреді. 2017 жылдан бастап, яғни қайта құрылғаннан бері қолдау көрсетілген экспорттаушылардың жалпы саны – 113 отандық компания.

ҚДБ сонымен қатар отандық экс­порт­тау­шы­ларға қолдау көрсететінін атап өткен жөн. Өткен жылдың қорытын­дысы бойынша ҚДБ қолдау көрсеткен жоба­лар­дың экспорттық түсімінің көлемі 1 126 млрд теңгені немесе 2019 жылғы шикі­заттық емес экспорттың 19%-ын құрады. Ағымдағы жылдың сәуір-мамыр ай­ларын­­да ҚДБ алты кәсіпорынға 25,4 млрд теңге сома­сына қолдау көрсетті. Олар «Сүт өнім­дері», «Баян-Сұлу», «Шым­кент­май», «Каз­цинк», «RG Brands Kazakhstan» және «Қазфосфат» компаниялары.

Айдар Әріпханов Тұрғын үйдің қар­жы­лық қолжетімділігін қамтамасыз ету ба­ғытындағы жұмыстарға ерекше тоқ­талды.

– Бұл – біздің жұмысымыздың өте ма­ңыз­ды бағыты. Холдинг Қазақстандағы тұр­ғын үй құрылысы бағдарламаларының бірыңғай операторы болып табылады. Біз өз жұмысымызды еншілес ұйымдар ар­қылы жүргіземіз.

Қазақстанның Тұрғын үй құрылыс жинақ банкін тұрғын үй құрылыс жинақ­тары жүйесін іске асыратын халық банкі деп атауға болады. Аталған банкі 806 млрд теңге сомасындағы халықтың ұзақ мер­зімді теңгелік салымдары бойынша бірінші орында. Былтыр ипотекалық кредиттің шамамен 61% немесе 527 млрд теңгесін біздің банк берді. Сондықтан Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың маңызды әлеуметтік бастамасы – «Бақытты отбасы» бағдарламасы Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі арқылы жүзеге асырылуда.

Бұл – көп балалы отбасыларға, мүгедек балалары бар немесе оларды тәрбиелеп отырған отбасыларға, балалары бар толық емес отбасыларға қолжетімді бағамен бас­пана алуға ерекше мүмкіндік. Өткен жылы аталған бағдарламаны жүзеге асыруға 50 млрд теңге бөлініп, ол сәтті игерілді. Бес мыңға жуық жеңілдетілген қарыз берілді. Биылғы жылдың 1 маусымындағы жағдай бойынша 23 млрд теңгеге 2 346 өтінім мақұлданды. Жалпы, 2020 жылы Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасы бойынша 100 млрд теңгеге кемінде 10 мың қарыз беруді жоспарлап отырмыз, – деді ол.

Осы жиында айтылғандай, Қазақстан­дық ипотекалық компания екінші дең­гейдегі банктердің ипотекалық қарыз­дарын сатып алу арқылы ипотека нарығын дамытуға ынталандырады. Жұмыс істеуді бастағаннан бері ҚИК 244 млрд теңгеге 66 мыңнан астам ипотекалық қарыз алды. Биылдың өзінде жеке бағдарламалары бо­йынша 4,2 млрд теңге ипотекалық қарыздар берді.

Бәйтерек девелопмент кредиттік тұрғын үй құрылысын жергілікті атқарушы органдардың облигацияларын сатып алу тетігі арқылы «қайтарымды» принцип бо­йынша қаржыландырады. Кредитті өтеуден түскен қаражат жаңа тұрғын үй құ­ры­лысына бағытталады. 2019 жылы әкім­діктердің 108,8 млрд теңге сомасына бағалы қағаздары сатып алынды. Ағым­дағы жылға жоспар 101,2 млрд теңгені құрап, оның жартысынан көбі игерілді.

Сонымен қатар ағымдағы жылдың сәуірінде Қазақстан Ұлттық банкі әкім­діктердің облигацияларын сатып алуға 180 млрд теңге бөлді. Облигациялар толығымен сатып алынды. Бұл қаражатқа еліміздің барлық өңірлерінде қосымша 15,3 мыңнан астам пәтер салынады. Барлық әкімдіктер бұл қаражатты сәуір айында игере бастады.

– Сондай-ақ біздің құрамымызда үлестік құрылысқа қолдау көрсететін Тұрғын үй құрылысына кепілдік беру қоры жұмыс істейді. 2019 жылы Қор жеке құрылыс салушылардың 23 жобасына 88,8 млрд теңге сомасына кепілдемелер берді. Биыл біз 58,8 млрд теңге сомасындағы 15 жобаға кепілдік бердік.

Тұрғын үй құрылысында «Даму» қорының да үлесі бар екенін айта кету керек. Коммерциялық кредиттер құнын төмендету үшін біздің Қор 104,3 млрд теңгеге жеке құрылыс салушылардың жобаларын субсидиялады.

Ағымдағы жылы Холдинг тұрғын үй блогын қайта құруды аяқтайтынын атап өткім келеді. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасымен біз Сингапурдың Housing and Development Board моделі бойынша үш еншілес ұйымды – Бәйтерек девелопмент, Қазақстандық ипотекалық компания және Тұрғын үй құрылысына кепілдік беру қорын біріктіру арқылы тұрғын үй бағдарламалары саласында Бірыңғай оператор құру бо­йынша жұмыс жүргізудеміз. Тиісті Заңға Президент қол қойды. Холдингтің тұрғын үй блогын оңтайландыру жалпы әкімшілік шығындарды 30%-дан астамға қысқартады, – деді Айдар Әріпханов.

Оның баяндамасында айтылғандай, Бірыңғай оператор әкімдік облигацияларын сатып алу, үлестік құрылыстың аяқталуына кепілдік беру, жеке құрылыс салушыларға коммерциялық кредиттерді субсидиялау, инвестициялық жобаларды қаржыландыру және жүзеге асыру және басқа да көптеген құралдар арқылы қолжетімді тұрғын үй салу бойынша тек жеке құрылыс салушылармен және әкімдіктермен жұмыс істейді.

Сонымен қатар Мемлекет басшы­сының тапсырмасымен, ағымдағы жылдың соңына дейін Тұрғын үй құрылыс жинақ банкінің негізінде «Отбасы банкі» құрылады, ол тұрғын үйді есепке алу, кезекке қою және таратуды орталықтандыра отырып жүзеге асырады. Оған қол жеткізу үшін кезекте тұру жүйесін әкімдіктерден баспана жоқ отбасылар үшін «бір терезе» қағидаты бо­йынша жұмыс істейтін «Отбасы банкіне» беру жоспарлануда.

Тұрғын үй құрылыс жинақ банкінің жеке тұлғалардың мемлекеттік деректер базасына толық қолжетімділігін ұсыну жоспарлануда. Тұрғын үймен қамтамасыз ету орталығы құрылып, тұрғын үйге қолжетімділік сатысы белсенді түрде енгізілетін болады. Жоғарыда аталған шараларды іске асыру үшін заңнамаға өзгерістер енгізу қажет. Айдар Әріпханов атап өткендей, осылайша, «Бәйтерек» холдингінің негізінде халықты қолжетімді баспанамен қамтамасыз ету үшін жабық және қарапайым цикл құрылады:

– Бірыңғай оператор құрылысты қаржыландыру арқылы қолжетімді баспана бойынша ұсынысты қамтамасыз етеді;

– «Отбасы банкі» жеңілдетілген тұрғын үй қарыздары арқылы жұмыс істейтін азаматтардың сұранысын ынталандырады.

– Біздің қызметіміздің тағы бір стратегиялық бағыты – елдегі венчурлік қаржыландыруды дамыту. Венчурлық қаржыландыру – бұл шағын, бірақ перспективалы бастаушы компанияларға олардың дамуының бастапқы кезеңіндегі инвестициялар. Бірақ классикалық инвестициялардан айырмашылығы, салымдарды жоғалту қаупі өте үлкен – егер жобалардың 80%-ы нәтиже бермесе де, басқа сәтті инвестиция­лардан түскен пайда қалған бөлігін өтейді.

2019 жылы біз еншілес ұйымымыз Технологиялық даму жөніндегі ұлттық агенттікті қайта құруды аяқтадық. Енді ол QazTech Ventures деп аталады. Қазір бұл өзін өзі қамтамасыз ететін ұйым, инновациялық жобаларды қаржыландыру мен басқаруға арналған қорлардың венчурлық қоры. Бұл модель көптеген дамыған елдерде сәтті қолданылуда. Біз штат санын екі есеге қысқартып, ком­па­нияның проблемалық портфелін тазарттық, – деді «Бәйтерек» ҰБХ Басқарма төрағасы.

Өткен жылы QazTech Ventures алғаш рет пайдаға қол жеткізді, соңғы жарты жылда бірлесе инвестициялауға АҚШ-тың «500 Startups» және Сингапурдың «Quest Ventures» жетекші венчурлық қорлары қазақстандық стартаптарға әрі қарай қаржыландыруға тартылды. Қазірдің өзінде капитализациясы тиісінше 50 млн және 150 млн АҚШ долларын құрайтын «Quest Ventures Asia Fund II» қорына және V Басты қорына кірді. QazTech Ventures қолдауымен қазақстандық жас стартаперлерге сыртқы нарыққа шығуға мүмкіндік туды. Бүгінде компания осындай стартаптарды іздеуде.

Жалпы, Холдинг 2019 жылы айтар­лықтай әлеуметтік-экономикалық нәти­жеге қол жеткізді. «Бәйтерек» холдингі арқылы жүзеге асырылған шаралардың арқасында сегіз мыңнан астам жаңа жұмыс орындары ашылды. Қолдау көрсетілген кәсіпорындар ел бюджетіне 300 млрд теңгеден астам салық төледі. Олар жалпы көлемі 2,5 трлн теңгенің өнімін өндіріп, экспортқа жарты триллион теңгенің өнімін шығарды.

YouTube арнасынан және әлеуметтік желіден тікелей эфирде өткен есеп беру жиынында «Бәйтерек» ҰБХ басшысына БАҚ өкілдерінен, белгілі сарапшылардан және қарапайым азаматтардан келіп түскен сауалдар көп болды. Айталық, Қызылорда қаласының тұрғыны Айнагүл Болатқызы «Жеңілдетілген автокредит бағдарламасы үшін қаражат қашан бөлінеді?» деп сұраған болатын.

– Алдымен бағдарлама туралы қысқаша айтып өтейін. Жеңілдетілген автокредит бағдарламасы алғаш рет 2015 жылы іске қосылған. Содан бері ол үлкен сұранысқа ие болуда. Жалпы, бағдарлама іске қосылған сәттен бастап Қазақстан даму банкі жеңілдетілген автокредит бағдарламасын қаржыландыруға жалпы сомасы 82 млрд теңге болатын алты транштық қаржы қаражат бөлді. Ақша мемлекеттік көздерден (Ұлттық қор, Республикалық бюджет, Ұлттық банк) алынған транштар түрінде бөлінді. 2019 жылдан бастап 2023 жылға дейін Ұлттық банктен жыл сайын 20 млрд теңге көлемінде қаржы тартылып, ол екінші деңгейлі банктер жүйесі арқылы берілуде, – деген Айдар Әріпханов қандай банктер қатысатынын да түсіндіріп өтті.

Бүгінде жеңілдетілген автокредиттерге арналған қаражат «Еуразиялық банк, «Сбер­банк», «БанкЦентрКредит», «ВТБ Банк» (Қазақстан), «АТФ Банк», «ForteBank», «Қа­зақ­стан Халық Банкі» сияқты екінші деңгей­дегі банктерге орналастырылған. Яғни жеңілдетілген бағдарлама бойынша ав­токөлік сатып алғыңыз келсе, осы банк­терге жүгінуге болады. Автокредит бағдар­ламасы «қайтарымды сипатқа» ие, яғни жаңа қарыздар қолданыстағы кредиттерді өтеу есебінен беріледі. Келесі қаражаттың бөлінуіне қарамастан, Бағдарлама жұмыс істейді және 20 жылға есептелген.

Халықты алаңдатқан сауалдардың біразы баспана мәселесіне қатысты болды. Мәселен, Тараз қаласының тұрғыны Нұрсипат Смақова:

– «Бақытты отбасы» бағдарлама­сына қаражат қашан бөлінеді? Мен өтініш бердім. Тұрғын үй құрылыс жи­нақ бан­кі оны мақұлдады. Енді сатып ала­тын пәтердің иесі одан әрі күткісі кел­мей отыр, – деген сұрақ қойған болатын.

Оған «Бәйтерек» ҰБХ басшысы:

– «Бақытты отбасы» бағдарламасын 2019 жылдан бері жүзеге асырып жатырмыз. Өткен жылы бізге республикалық бюджеттен 50 млрд теңге бөлініп, біз 4 жарым мың отба­сының баспаналы болуына ықпал еттік. Президенттің тапсыр­масына сәйкес биыл бізге 100 млрд теңге бөлінеді. Респуб­ликалық бюджеттен «Бақытты отбасы» бағ­дар­ламасына арналған тиісті қаражат 19 мау­сымда бөлінді. Сол күннен бастап, Тұр­ғын үй құрылыс жинақ банкі бұрын қабыл­данған өтінімдерге сәйкес несие бере бастады.  

Қазір банк филиалының қызметкерлері несие алушыларға қоңырау шалып жатыр. Банктен мақұлдау алған клиенттерді шақыруда. Менің ойымша, олар сізге де жақын арада қоңырау соғуға тиіс, – деп жауап берді.

Әйгерім Манатова есімді азаматша Қазақстанның ипотекалық компаниясында қайта құру жүргізілетініне қатысты алаңдаушылық білдірді.

– 2015 жылы жұбайым ҚИК арқылы «Нұрлы жер» бағдарламасы бойын­ша сатып алу құқығымен жалға бе­рілген пәтерге ие болды. Жақында жаңа­лық­тардан ҚИК-ті басқа ұйымдармен бірік­тіретінін естідік. Айтыңызшы, біздің кредитке мұның әсері тие ме? – деді ол.

– Қазақстан ипотекалық компаниясы – бұл «Бәйтерек» холдингінің еншілес ұйымы. Иә, расында жақын арада оны қайта құру жүргізілетін болады. ҚИК Холдингтің басқа еншілес ұйымдары – Бәйтерек девелопментпен және Тұрғын үй құрылысына кепілдік беру қорымен бірге Бірыңғай тұрғын үй құрылысы операторының құрамына енеді, – деп жауап берді Айдар Әріпханов.

Алайда бұл өзгерістің ҚИК-тің клиент­теріне ешқандай теріс ықпалы болмайды. Жалдау шарттарында және ипотека шарттарында көрсетілген барлық міндеттемелер өзгеріссіз қалады. Сондықтан клиенттер кез-келген мәселелені алдымен ҚИК-пен, сонан кейін ғана Бірыңғай тұрғын үй құрылысы операторымен шеше алады.

Тікелей эфирде бір сағаттан артық уақытқа созылған онлайн кездесу барысында Айдар Әріпхановтың атына басқа да көптеген сауалдар келіп түсті.