Бүгінгі таңда құрылыс материалдары индустриясы белсенді дамуда. Өңдеуші өнеркәсіп көлемінде осы сектордың үлесі 6%-ды құрайды. Республикада құрылыс өнімдерін өндірумен 2067 кәсіпорын (2019 ж.) айналысады, олардың саны 29 мыңнан асады. Бұл ретте құрылыс саласына деген қажеттілік құрылыс саласын дамытумен бірге артып келеді. Бұл туралы ИИДМ баспасөз қызметіне Egemen.kz сілтеме жасай отырып хабарлайды.
Соңғы 11 жылда (2008 жылдан 2019 жылға дейін) құрылыс жұмыстарының көлемі 2,5 есеге (1,7 трлн теңгеден 4,4 трлн теңгеге дейін) ұлғайды. Құрылыс саласының өсу серпіні "Нұрлы жер", "Нұрлы жол" мемлекеттік бағдарламалары, Жұмыспен қамтудың жол картасы, ИИДМБ шеңберінде ауқымды инвестициялармен, ірі әлеуметтік-мәдени іс-шараларды іске асырумен негізделген. Құрылыс саласының қарқынды дамуының арқасында құрылыс материалдары өндірісінің көлемі 3,3 есеге артты.
ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері комитетінің төрағасы Мархабат Жайымбетовтың айтуынша, құрылыстағы қазақстандық қамту үлесін арттыру үшін нормативтік реттеу жүргізілуде. Бүгінгі таңда қажетті құқықтық база құрылды, онда бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын жобалар бойынша қазақстандық құрылыс материалдарын қолдану міндеттелген. Бұл ЖСҚ-ға салынған отандық материалдарды импорттық материалдарға негізсіз ауыстыруды азайтады, сондай-ақ құрылыс жобаларында жергілікті қамтуды сақтау бойынша техникалық қадағалау мен тапсырыс берушілердің жұмыс тиімділігі мен жауапкершілігін арттырады.
"Қазіргі уақытта қолданыстағы нормативтік құқықтық актілерге қазақстандық қамту үлесін арттыруға бағытталған бірқатар өзгерістер енгізілді. Тапсырыс берушілерге жобалау тапсырмасында тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің және оларды жеткізушілердің дерекқорына енгізілген қазақстандық өндірістің құрылыс материалдарын, жабдықтарын, бұйымдары мен конструкцияларын қолдануды енгізу міндеттемелері қарастырылған. Бұдан басқа, нормативтік құқықтық актілерге мердігерлерді қазақстандық мазмұндағы құрылыс материалдары мен жабдықтарын қолдануға, Тапсырыс берушілерді порталда жиынтық ведомость жариялауға, тапсырыс берушілерді қазақстандық өндірістің құрылыс материалдары мен жабдықтарын қолдану бойынша мердігерді бақылауды жүзеге асыруға міндеттейтін өзгерістер енгізілді", деп хабарлады Мархабат Жайымбетов.
Сонымен қатар, ол атап өткендей, қолданыстағы нормативтік құқықтық актілерді жетілдіру жұмыстары жалғасатын болады.
Құрылыс мерзімдерінің кідіруіне жол бермеу мақсатында нормативтік құқықтық актілерге отандық құрылыс материалдарын жобалау-сметалық құжаттамада (ЖСҚ) импорттық материалдарға ауыстыру үшін түбегейлі негіздерді белгілеу бөлігінде түзетулер енгізіледі.
Осылайша, аталмыш түзетулер қабылданғаннан кейін құрылыс материалдарының ЖСҚ-ға ауыстыру, егер өндіріс көлемі қазақстандық өндірістің құрылыс материалдарының қажетті қажеттілігін жаппаса, сондай-ақ ЖСҚ-ға сәйкес құндық көрсеткіштерден аспай, техникалық сипаттамаларға сәйкес келген жағдайда, қазақстандық өндірістің құрылыс материалдарының өндірісі болмаған немесе тоқтатылған (жойылған) өндірістер болған жағдайда мүмкін болады.
"QazIndustry" Қазақстандық индустрия және экспорт орталығы" АҚ жергілікті қамтуды дамыту және мониторингілеу дирекциясының басшысы Қайрат Жолдыбаевтың айтуынша, жүргізіліп жатқан кешенді жұмыстың қорытындысы ретінде реттелетін сатып алуларда сатып алынған құрылыс материалдары мен бұйымдарындағы жергілікті қамтудың үлесі бүгінде оң серпінді көрсетіп отыр.
Мәселен, 2016 жылы құрылыс өнімін сатып алу сомасы 64,3 млрд теңгені, жергілікті қамту – 13,7 млрд теңгені (21,4%), 2017 жылы – 69,1 млрд теңгені, жергілікті қамту – 15,5 млрд теңгені (22,4%), 2018 жылы – 116,8 млрд теңгені, жергілікті қамту – 26,0 млрд теңгені (22,3%), ал 2019 жылы – 26,0 млрд теңгені (22,3%) құрады. Жалпы, 2016 жылдан бастап 2019 жылға дейінгі кезеңде жергілікті қамту үлесінің өсуі 7,8%-ды көрсетті.
Құрылыс объектілерінің сапасын бақылауды күшейту және құрылыс процестерінің ашықтығын қамтамасыз ету шеңберінде "Е-құрылыс" бірыңғай ақпараттық жүйесін енгізу бойынша жұмыс жүргізілуде. Бұл қажетті атқарушылық техникалық құжаттарды одан әрі түзету мүмкіндігінсіз тікелей жүйеде қалыптастыру жолымен қағаз құжат айналымын едәуір қысқартуға мүмкіндік береді. Бұл жүйені өнеркәсіптік пайдалануға енгізу 2021 жылдың соңына қарай жоспарланып отыр. Бүгінгі таңда "Е-құрылыс" баж атрибуты болып табылатын мемлекеттік сәулет-құрылыс бақылау органдарына техникалық қадағалаудың ай сайынғы есептерін беру рәсімі автоматтандырылды.