• RUB:
    5.06
  • USD:
    522.49
  • EUR:
    547.88
Басты сайтқа өту
Қоғам 12 Қараша, 2020

Еңбек өнімділігін арттыру басты назарда

267 рет
көрсетілді

Түркістан облысында еңбек өнімділігін арттыру шеңберінде басымдық беріліп отырған 3 негізгі бағыттың бірі – Мемлекет басшысының Жолдауына сәйкес, кооперация жүйесін дамыта отырып, өндіріске заманауи озық технологияларды енгізу. Жолдауда горизонтальді кооперацияның әлеуетін де естен шығармау қажеттігі, онсыз агроөнеркәсіп кешенінде қарқынды даму болмайтыны айтылды. Бұл орайда бүгінгі таңда Түркістан қаласы аумағында азық-түлік белдеуін қалыптастыру үшін 1 458 шаруа қожалығы 9 кооперативке біріктірілген.

Су үнемделеді, өнім молаяды

Облыстық ауыл шаруашылығы басқармасының басшысы Нұр­бол Бадырақовтың айтуынша, аймақта 11 мың гектарға жаң­быр­латып суару технологиясын ендіру көзделген. Қазіргі таң­да соның 892 гектарына 21 жаң­бырлатып суару машинасы ор­натылған. Жаңбырлатып суару технологиясының тиімділігі, ағын суды 2 есеге үнемдеп, өнімділікті 3-4 есеге арттыратындығы ғы­лыми тұр­ғыдан дәлелденген. Жыл со­ңына дейін жаңбырлатып суару тех­нологиясы 2 мың гектарға дейін жеткізілмек, ол үшін құны 23,2 млрд теңгені құрайтын 6 ірі инвес­тициялық жоба іске асырылуда.

Екінші бағытта көзделген «Бір алқаптан жылына 2-3 өнім алу» жобасы аясында биыл 128 ауыл округінен 5,2 мың гектарды құрайтын 1 928 жоба іске асырылып, бірінші, екінші өнімнен 220 мың тоннаға жуық өнім жиналды. Ал үшінші бағыт бойынша жеке қосалқы шаруашылықтардың ауласын тамшылатып суару технологиясын ендіру арқылы ерте пісетін көкөніс, картоп, бақша өнімдерін өндіру жоспарланған. Бұл жоба көпбалалы аналарды, әлеуметтік аз қамтамасыз етілген отбасыларды жұмыспен қамтуға, жағдайын жақсартуға мол мүмкіндік бермек. Яғни 10 сотық жерге тамшылатып суару мен агротехникалық шығындарын қоса есептегенде, 462 мың теңге шығын жұмсап, 850 мың теңге табыс алынады. Жоба «Еңбек» бағдарламасымен бизнес идея­ларды іске асыруға арналған мемлекеттік грант есебінен қар­жы­ландырылуда. Қазіргі таңда 287 жоба, оның ішінде 105 жоба грант негізінде іске асырылған.

Республикадағы ауыл шаруа­шы­лығы жалпы ауылшаруашылық өнімінің 14 пайызы Түркістан облысына тиесілі екенін айта кетейік. Аймақта тіркелген 71,8 мың шаруа қожалығының республикадағы үлесі – 33 пайы­з. Онда 177,5 мың маман жұмыс істеуде. Биылдың қаңтар-тамыз айларына 338,1 млрд теңгенің өнімі өндіріліп, өткен жылмен салыстырғанда меже 103 пайызға артығымен орындалды. Ауыл шаруашылығының негізгі капиталына 17,6 млрд теңге, тамақ өндірісіне 3,3 млрд теңге инвес­тиция салынды. Былтырғымен салыстырғанда инвестиция көлемі 5,6 пайызға көбейді. Сонымен бірге биылдың I тоқсанына еңбек өнімділігі 109,5 пайызға артты.

Ауылшаруашылық мамандары тұтынушы сұранысын қамтамасыз ету бағытындағы бірқатар жобаларды жүзеге асырып келеді. Мысалы, Кентау қаласы Иассы ауылындағы «Сүлеймен ата» шаруа қожалығы күніне 500 кило құс етін сатылымға шығаруда. Тұтынушылардың сұранысына ие мекеме өз жұмысын 2017 жылы мем­лекеттік бағдарламаның көме­гі­мен бастаған болатын. Бүгінде цехта 8 жергілікті тұрғын тұрақты жұмыс­пен қамтылған. Қазіргі таңда 17 мың құс бағылуда. Әзірге өнімі Түркістан және Кентау қала­ла­рының сауда орындарынан артыл­майды. Қожалық алдағы уақыт­та мекеменің ауқымын ке­ңей­тіп өзге де өңірлерге еттен бө­лек жұ­мыртқа сатуды жоспарлап отыр. Соған байланысты құс етін сақ­тауға арналған 40 тонна­лық тоңазытқыш даярлап қойған.

 

Төрт түліктің төресін бағады

Ал Созақ ауданында төрт түліктің төресі – түйені көбейту қолға алынған. Облыс әкімі Өмір­зақ Шөкеев ойсылқара тұқы­мын көбейту арқылы өзге өңірлер­мен бәсекелес болуға қауқарлы ауданға осы кәсіпті мықтап қол­ға алуды тапсырған болатын. Бұл орайда Шолаққорған ауылын­да түйе шаруашылығын өркендетіп отырған «Бағдат» шаруа қожа­лығында 350 бас түйе бар. Әкім­нің тапсырмасымен өңірде түйе шаруашылығын дамытудың 2020-2022 жылдарға арналған кешенді іс-шара жоспары жасалды. Жоспарға сәйкес Арыс, Кентау қалалары мен Отырар, Ордабасы, Созақ, Шардара аудандарында биыл қосымша

3 962 інген сатып алынып, соның нәтижесінде, өндірілетін сүттің көлемін 14 250 тоннаға, яғни 15%-ға арттыру жоспарланған.

Ал шардаралық диқандар соңғы жылдары күріш өсіруге қайта ден қоя бастады. Мәселен, ал­дыңғы жылы 1 115 гектарға, был­тыр 1 350 гектарға күріш егіл­се, биыл 1 419 гектарға егілген. Бүгін­­де кү­ріштіктің өнімі гектарынан 71,2 цент­­нерден болды. Өткен жы­­лы 1 350 гектар жерге күріш егі­ліп, 9 612 тонна өнім алынған болатын.

Аудандық ауыл шаруашылығы бөлімінің басшысы Талғат Әлім­құлов биыл былтырғымен салыс­тырғанда күріш егетін жер көле­мі 69 гектарға артқанын айтады. «Келесі жылы 1560 гектар жер­ге күріш егу жоспарлануда. Аудан­да жиналған күріш өнім­дері Ауғанстан, Өзбекстан респуб­ликаларына, еліміздің өзге облыс­тарына және аудан тұрғындарына сатылады. Қазір күріш өңдейтін екі диірмен жұмыс істеп тұр. Оның бірі қалада орналасқан, екіншісі Алатау батыр ауылындағы «Ырыс – 2017» ауыл шаруашылығы өндірістік кооперативінде ашылған», дейді Талғат Әлімқұлов. Диқандардың айтуынша, күріш жерді сорландырудан сақтайды, сосын арамшөптен тазартады. Ауыспалы егіс жүйесін сақтап, күріштен кейін ол алқапқа басқа дақыл егілсе жақсы өнім береді екен.

Айта кетейік, Шардара ауданында биыл жалпы 59 300 гектар алқапқа әртүрлі дақылдар егілді. Оның ішінде шитті мақта 18 225 гектарға, ескі және жаңа жоңышқа – 18 525, бақша дақылдары –

10 338, күздік бидай – 1 089, жаздық арпа – 1 648, дәндік жүгері – 3 000, сүрлемдік жүгері – 3 608, картоп – 250, көкөніс – 600, маш өнімдері 598 гектарға егілді. Диқандар қазір мақта мен күрішті қара суық­қа қалдырмай жинап алу үшін уақытпен санас­пай еңбек етуде.

 

Түркістан облысы