Бүгінгі қоғамдағы түйткілді мәселелердің шешу жолдары қандай? Бұл тақырып жуықта өткен «Азаматтық қоғам және мемлекет: Серіктестік пен дамудың 30 жылы. «Birgemiz» атты облыстық форумда талқыланды.
Пандемияға байланысты онлайн форматта өткен азаматтық форумға кез келген ниеттілер қосылып, өз пікірлерін ашық айта алды. Әлеуметтік желілерде үкіметтік емес ұйымдардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру, «халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұжырымдамасын дамыту, қоғамдық бақылау жүргізу үшін азаматтардың дұрыс шешім қабылдау сынды мәселелер бойынша диалог алаңдары ұйымдастырылды.
Сондай-ақ өңірлердегі жекелеген мәселелер төңірегінде қалалар мен аудандарда да онлайн кездесулер өтті. Пандемияға қарамастан, осы уақытқа дейін азаматтық сектордың жұмысы тоқтаған жоқ. Бірақ заманауи форматта жүргізілді.
– Біз осы қысқа уақыт ішінде өзгеше жұмыс істеуді үйрендік. Бір қызығы, жұмыстың дәл осы түрі тиімдірек болып шықты. Белгіленген уақытта азаматтарды тез жинаудың, форумға қатысуға ниет білдірушілердің барлығын қамтудың тиімді жолы осы – онлайн формат екен түсіндік. Басқасын айтпағанда, облыс орталығынан алыс аудандарда тұратындар ат арытып Өскеменге сабылмайды. Жол шығындары да қысқарды, – дейді «ШҚО Азаматтық Альянсының» төрағасы Олег Чернышов.
Ал «Тринта» қоғамдық қорының жетекшісі Юлия Натарованың айтуынша, біздің облыста үшінші сектор ұсынылған диалог алаңдарында белсенді жұмыс істейді. Бұл сектор маңызды мәселелерден хабардар болуға және сол тақырып төңірегінде халықпен тілдесуге мүмкіндік береді.
Биыл облыста жастар саясаты, гендерлік білім беру, жергілікті өзін өзі басқаруды дамыту, мүмкіндігі шектеулі азаматтардың құқықтары мен мүдделерін қорғау саласында 81 жоба іске асырылды. Алайда қазіргі уақытта бірқатар қоғамдық ұйымдардың өкілдері мемлекеттік тапсырыссыз жұмыс істеу керектігін алға тартады. Яғни қосымша инвестиция тартып, әлеуметтік кәсіпкерлікті дамыту керек деп есептейді.
– Мемлекеттік бағдарламаларды жүзеге асыру үшін миллиондаған қаражат қажет емес. Біз көпбалалы отбасылармен екі жыл жұмыс істеп келеміз. Бәрі ойдағыдай. Облыстың, сондай-ақ қалалар мен аудандардың әлеуметтік қорғау органдарымен өзара тығыз жұмыс істесеміз, – дейді көпбалалы ана, әрі «Ақжүніс» ерікті аналар қоғамдық бірлестігі филиалының облыстағы жетекшісі Жұлдыз Ақтанжанова.
Ал Өскемен қаласының қоғамдық кеңесі жұмыс тобының төрайымы Елена Абилова-Березинская кейбір үкіметтік емес ұйымдардың жұмысы мемлекеттік тапсырысты орындаумен ғана шектелетінін айтады.
Сарапшылардың пікірінше, мемлекеттен қолдау көрсетіліп жатқаны тиімді болғанымен, оны алу принципі басқаша болуы тиіс. Үкіметтік емес ұйым мүшелері өз қызметтерін бюджеттен қаржыландыруға ынталы емес, бірақ атқарушы билік үкіметтік емес ұйымдардың қызметін көріп, оны қолдауға өздері шешім қабылдайтын көрінеді.
Форум барысында көтерілген мәселелерді мұқият тыңдап отырған облыс әкімінің орынбасары Әлішер Мархабат өңірдің атқарушы органдары мен азаматтық қоғам алдында нақты міндеттер жүктеді.
– Жастардың ұйымдары мен олардың бастамаларына әрқашан қолдау көрсетуіміз керек. Жұмыссыздарды жұмыспен қамту мәселелеріне де ден қоюға тиіспіз. Жалпы жастардың қоғамда бәсекеге қабілеттілігін арттыру маңызды, – деп атап өтті Әлішер Мархабат.
Онлайн форматта өткен жиынның соңында азаматтық қоғам институттарын дамытуға үлес қосқандар алғыс хаттарымен марапатталатыны белгілі болды. Олар әлбетте, жыл бойы марапатқа лайық жұмыс атқарды.
Айта кетейік, Шығыс Қазақстан облысының ҮЕҰ мүмкіндігі шектеулі адамдармен жұмыс істеуде республика көлемінде үздіктердің бірі болып танылған. Этномәдени орталықтар, діни ұйымдар сынды әлеуметтік маңызы бар институттар да азаматтық қоғамның дамуына айтарлықтай үлес қосып келеді. Әсіресе пандемия кезінде қоғамдық және жастар ұйымдары мұқтаж жандарға көмек қолдарын созды. Волонтерлердің бастарын қосып, көптеген қайырымдылық шараларын өткізді.
Бүгінгі таңда аймақта 1500-ден астам коммерциялық емес ұйымдар мен қоғамдық қорлар тіркелген. Алайда олардың 200-ден астамы ғана белсенді. Облыс бойынша 81 жоба, яғни жастар саясаты, гендерлік білім беру, жергілікті өзін өзі басқаруды дамыту, азаматтардың құқықтары мен мүдделерін қорғау, қоғамдық келісімді нығайту саласында жүзеге асырылып жатыр.
Шығыс Қазақстан облысы