Екі жылдан бері елімізде Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі Автомобиль жолдары комитетінің «Жол активтерінің ұлттық сапа орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорыны жұмыс істеп келеді.
Республиканың барлық облысында филиалдары бар құрылымның негізгі міндеті – автомобиль жолдарын салу, қайта жаңарту, жөндеу және күтіп ұстау кезіндегі жұмыстар мен материалдардың сапасын сараптау, жол активтерін басқару. Филиалдар зертханалары жол-құрылыс материалдарының сапасын тексеруге арналған заманауи құрал-жабдықтармен және нормативті техникалық құжаттармен қамтамасыз етілген. Орталық республикалық маңызы бар жолдарды ғана емес, сонымен қатар жергілікті маңызы бар жолдар, көпір құрылыстары мен көшелерді салу және жөндеу кезінде жұмыстар мен материалдарға сараптама жүргізеді.
Жуырда орталықтың Қызылорда облыстық филиалы басшысы Ерболат Көштаев пен зертхана меңгерушісі Ержан Усманов БАҚ өкілдеріне өткен жылы атқарылған жұмыстарды баяндап, негізгі мәселелерге тоқталды.
«Жол активтерінің ұлттық сапа орталығы» РМК Қызылорда облыстық филиалы былтыр облыстық жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасымен, қаламен және жеті ауданмен 21 келісімшарт жасаған. Соның негізінде тапсырыс берушілермен бірлесе отырып салынып жатқан жолдар сапасына бақылау жүргізіпті.
– Былтыр республикалық маңызы бар жолдарды ішінара тексеру барысында 77 сынама алынып, 7 жол құрылыс материалы нормативтік құжаттар талаптарына сай болмай шықты. Аспаптық тексеру барысында тағы 10 кемшілік анықталды. Қазір олар толық жөнделді, – деді «Жол активтерінің ұлттық сапа орталығы» РМК облыстық филиалының директоры Ерболат Көштаев.
Жергілікті маңызы бар автомобиль жолдары мен елді мекендердегі, қала көшелеріндегі жүргізілген жұмыстарға және қолданылатын материалдар сапасына жүргізілген сараптама да көп олқылықты анықтаған. Ішінара тексеру барысында 1 205 сынама алынып, зертханада жүргізілген сынақ нәтижесінде оның 614-і талапқа сай еместігі анық болған. Аспаптық тексеру барысында да жүзден астам кемшілік байқалды. Ең қызығы, тапсырыс берушілер мен мердігерлерге 71 хат жолданса да, анықталған ақаулар әлі толық орнына келген жоқ. «Жол активтерінің ұлттық сапа орталығы» РМК филиалының зертхана меңгерушісі Ержан Усманов ескертуді елемейтіндердің бірі Арал мен Қазалы аудандарын жалғастыратын «Жаңақұрылыс – Бекарыстан би» бағытындағы жолды салып жатқан мердігер екенін атап өтті. Былтыр осы жолға Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің Қызылорда облысы бойынша департаменті мамандарымен бірлесіп тексеру жүргізілген. Сонда алынған 26 сынаманың он алтысы күре жол құрылысында көп кемшілік барын көрсеткен еді. Бірақ мердігер тарапынан әлі күнге сол олқылықтардың жөнге келгені жайлы хабар жоқ.
Салынып жатқан жолдарға қатысты ортақ кемшілік – қалыңдығының қалыптағыдан кемдігі, енінің тарлығы мен тығыздау коэффицентінің ойдағыдай орындалмауы. Осыдан келіп жаңа жол ай айналмай жатып ойдым-ойдым болып шыға келеді.
Е.Көштаев бүгінде жол салуға қыруар қаржы бөлініп, мүмкіндігі мен мамандары бар компания да, он екіде бір сайманы жоқ серіктестіктер де құрылысқа құмбыл кірісіп кеткендігін айтады. Құрылыс нормалары ережесіне сәйкес асфальт төсеу күздің салқыны сезілгеннен бастап тоқтауы керек. Бірақ ақшаға құныққандар оған да қарап жатқан жоқ.
Жол құрылысы сапасын тапсырыс берушінің тендерін ұтып алған техникалық қадағалаушы жіті бақылап, күнделікті жұмыстың басында болып, кеткен кемшіліктерді уақытында ескертуі тиіс. Бірақ қазір бұған да назар аударып отырғандар аз. Осының кесірінен жолдың сапаға сай еместігі көбіне салынып біткеннен кейін ғана белгілі болады. Осыдан да мамандар техникалық қадағалаушылар жауапкершілігін көтеру қажеттігін айтып отыр.
ҚЫЗЫЛОРДА