• RUB:
    5.2
  • USD:
    523.72
  • EUR:
    544.09
Басты сайтқа өту
Қоғам 02 Наурыз, 2021

МӘМС: жиі қойылатын жеті сауал

242 рет
көрсетілді

«Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының Нұр-Сұлтан қаласы бойынша филиалына тұрғындар тарапынан түсе тін сұрақтар легі толастаған емес. Қор тұрақты түрде тұрғындармен кері байланыста жұмыс жүргізіп отырады. 2021 жыл басталғалы 202 өтініш тіркелді, халықты ақпараттандыру және өтініштерді қарау бөлімі олардың бәрін уақтылы шешімін тапты» дейді. «Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» КеАҚ Нұр-Сұлтан қаласы бойынша филиалының баспасөз қызметі. Қай кезде де өзекті, жиі қойылатын тұрғындар сауалына Медициналық сақтандыру қорының Нұр-Сұлтан қаласы бойынша филиалының халықты ақпараттандыру және өтініштерді қарау бөлімінің бас сарапшысы Жанаргүл ҮМБЕТОВА жауап береді.

– Жанаргүл Құлпы­бай­қызы, МӘМС жүйесі енгізіл­ге­лі жылдан асты. Қазіргі кезде же­ке клиникаға тіркелуге бо­ла ма?

– Иә, әр адам бір әкімшілік-аумақ­тық бірлік шегінде бас­тапқы медициналық-сани­тар­лық көмек ұйымын, яғни емхананы еркін таңдауға құқылы, бұл ереже жеке клиникаларға да қолданылады. Тек бір ғана шарт – клиника қормен келісім­шартқа отырған қызмет жет­кізу­ші болуы және МӘМС бо­йынша қызметтер көрсетуі шарт.

Емхананы жыл сайынғы тіркеу науқаны кезінде, сондай-ақ егер адам тұрақты немесе уақытша тұратын, жұмыс іс­тейтін немесе оқитын жерін ауыс­тырған, басқа елді мекенге көшкен немесе өзі тіркелген ем­хана қайта ұйымдастырылған жағ­дайда ауыстыруға болады.

– Медициналық сақтан­ды­русыз еңбекке жарам­сыз­дық парағын ашуға бола ма?

– Еңбекке уақытша жарам­сыз­дығын тану үшін адамға еңбекке жарамсыздық парағы қажет. Егер ол бір жерде жұмыс істесе, онда жұмыс беруші ол үшін аударымдар жасайды және медициналық сақтандыру болуы керек. Егер адам қандай да бір себептермен МӘМС жү­йе­­сінен «шығып қалса», онда тегін медициналық көмек­тің кепілдік берілген көле­мі шеңберінде еңбекке жарам­сыз­дық парағын ашуға болмайды.

– Мен жеңілдетілген ны­сан­­­дағы жеке кәсіпкермін, жал­­да­­малы қызметкерлерім жоқ, МӘМС үшін қандай сома төле­­уім керек?

– Жеке кәсіпкерлер үшін салық есептілігі нысанына қара­мас­тан, ай сайынғы жарна сомасы белгіленген, бұл 2021 жылы 1,4 ЕТЖ 5%-ын, яғни 2 975 теңгені құрайды. МӘМС төлемін өзіңіз үшін екінші деңгейдегі банктің кез келген бөлімшесі, «Қазпошта» АҚ, Kaspi.kz, TengriBank мобильді қосымшалары арқылы, сондай-ақ Касса 24 және Qiwi әмиян өзіне-өзі қызмет көрсету терминалдары арқылы аударуға болады.

– Ай сайын БЖТ төлеге­ніне қарамастан, кейде сол санат­­тағы адамдарда «сақ­тан­­ды­рыл­­маған» деген мәр­те­бе шы­ғады. Неге?

– Сірә, өтініш берген сәт­те ағымдағы ай үшін БЖТ тө­лен­беген немесе алдыңғы үш айдың бірінде төлем жасал­ма­ған не қателік кеткен болуы мүмкін. «Міндетті әлеу­меттік медициналық сақ­­тандыру туралы» заңы­на сәйкес, сақтандыру мәртебесін алу үшін БЖТ-ді үш ай қатарынан төлеу қа­жет. Сонымен бірге егер ол төртінші айда медициналық көмек алуға ниет білдірсе, онда тағы БЖТ төлеуі керек.

Кейде адам техникалық себептермен жүйеден «шығып қалуы» мүмкін. Ол үшін әлеу­меттік медициналық сақтан­ды­ру қорына жүгіну қажет. Егер мамандар барлық жарналардың бар екеніне көз жеткізсе, мәрте­бе­сін қалпына келтіреді.

– МӘМС төлемегені үшін қандай айыппұлдар қарас­ты­рылған?

– Өз қызметкерлеріне жарна аударатын жұмыс беру­ші­лер үшін МӘМС бойынша берешек пайда болған жағ­дайда төлем күнін қоса ал­ған­да, мерзімі өткен әрбір күн үшін берешек сома­сының 1,25% мөлшерінде өсім­пұл көзделген. Егер жұмыс беруші қызметкерге төлем жасамаса немесе уақтылы аударым жасамаса, қызметкер МӘМС пакетінде медициналық көмек ала алмайды, оның мәрте­бесі «сақтандырылмаған» болып өзге­реді.

МӘМС үшін жасалатын аударымдар зейнетақы, әлеу­мет­тік аударымдарды төлеу секілді міндетті болып табы­ла­тынын атап өткен жөн. Бірақ жұмыскерлерге, өзін-өзі жұ­мыспен қамтушыларға, БЖТ төлеушілерге қандай да бір айыппұл санкциялары жоқ. Төлемдер тұрақты бол­маған жағ­дайда азаматқа «сақ­танды­рыл­ған» мәртебесі берілмейді.

– Жұмыссыздар қалай тө­лей­­ді?

– Жұмыссыздар, мемлекет төлейтін, азаматтардың же­ңіл­дігі бар санатына жатады. Жұ­мыс­сыз мәртебесін растау үшін Жұмыспен қамту орталығына хабарласып, есепке тұру қажет. Егер адам жұмыссыз бола тұра, Жұмыспен қамту орталығына жүгінгісі келмесе, онда дербес төлеуші ретінде ай сайын 2 125 теңге мөлшерінде жарна төлеу ұсынылады.

– Егер МӘМС үшін төлем жа­самасам, шетелге шыға ала­мын ба?

– Иә. Елден кету құқығын шектеу бірнеше жағдайда ғана қолданылады (егер адам сот про­цесіне қатысатын болса не­месе қатысса, салық, айып­пұл немесе алимент бойынша берешегі болса). Көріп отыр­ғанымыздай, «МӘМС-те сақ­тандыру мәртебесінің болмауы» бұл тізімде жоқ, яғни ше­телге шығуға кедергі болмай­ды.

Еске сала кетейік, Меди­ци­­налық сақтандыру қоры­на өтінішті кез келген кері бай­ланыс арнасы – 1406 байла­ныс орталығы, Qoldau 24/7 мобильді қосымшасы, Telegram-бот @SaqtandyryBot және fms.kz ресми сайты арқылы қалдыруға болады.

 

Дайындаған

Думан АНАШ,

«Egemen Qazaqstan»