Нұр-Сұлтан қаласының ЖИТС-тың алдын алу және оған қарсы күрес жөніндегі орталығында қалалық Қоғамдық денсаулық сақтау басқармасы басшысының орынбасары Әлия Рүстемова мен ЖИТС орталығының директоры Сәбит Әбдраимов АИТВ-мен сырқаттанушылық деңгейі және алдын алу шаралары туралы өткізілген онкүндік барысымен және жыл бойындағы атқарылған жұмыстармен таныстырды.
Өткен ғасырда медицина ғылымында проблемалардың бірі болған, жұрт атынан-ақ үрейленетін ЖИТС жұқпалы дерті бүгінде ғалымдар ізденісінің нәтижесінде созылмалы сырқаттардың санатына енген. Бұл аурумен күресте бірінші кезекте халықтың, әсіресе жастардың хабардар болу деңгейін арттырудың маңызы зор. Өйткені адамдардың ауруын жасырып қашпай, емделуінің нәтижесінде АИТВ инфекциясын жұқтырғандар толыққанды өмір сүре алатын дәрежеге жетті. Яғни ЖИТС – емге көнетін аурулар санатында.
Бұл ретте бұқаралық ақпарат құралдары мен ЖИТС-тың алдын алу және оған қарсы күрес жөніндегі орталығы мамандарының бірлесе АИТВ-мен өмір сүретін адамдардың әлеуметтік қорғалуы мен құқықтарының сақталуына қоғамның назарын аударуының оң нәтиже беретінін өмірдің өзі дәлелдеуде. Бұрын адамдардың ЖИТС-пен ауырып ажал құшуы жөнінен дүние жүзі бойынша 8-орындағы дерт қазір 19-орынға ығысты. Дегенмен бұл ауруға деген назар бәсеңдейді деген сөз емес. Сол себепті ауруды анықтауға арналған талдамалар, экспресс-тесттер алу үзбей жүргізіледі. Мәселен, миллионнан аса халқы бар елордада мұндай талдауларды жүргізу деңгейі жоғары екен. Жан-жақтан келетін ішкі және сыртқы миграцияны есепке ала, Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы бекіткен тәртіп бойынша халықтың 10 пайызын тексеруден өткізу қажет болса, Нұр-Сұлтан қаласында оның мөлшері 20-дан асты. Көбірек тексерген сайын аурудың анықталу мөлшері де соған сәйкес ұлғаяды. Ал оның неғұрлым тезірек анықталғаны әрбір ауру жұқтырушы үшін аса маңызды екені түсінікті. Қазіргі күні өзі АИТВ жұқтырғанымен дені құлантаза сау бала әкелген аналардың саны артты. Яғни соңғы 4-5 жылдың ішінде аурудың анадан балаға жұғуы тоқтады.
Бүгінде ғылымның дамуымен аурумен күрестегі терапия жолдары да жеңілдеді. Пациенттер бұрынғыдай бірнеше дәрі емес, бойына барлық керектілерін жинастырған бір ғана препаратты пайдаланады. Емдеу тәсілін жеңілдетудегі жұмыстар бойынша ізденістер әлем бойынша жалғасын тауып, енді аптасына бір-ақ рет егу түрлері енуі де ғажап емес. Жалпы, айта кететін бір жайт, еліміз бойынша АИТВ жұқтыру жөнінен ерлер жағы басым. Мәселен, анықталғандар ара салмағын есептегенде, оның 79 пайызын ерлер құрайды. Бұл қоғамда ер балалар арасында тәрбиеге көңіл бөлу қажеттігін көрсететін индикатор ма деген ойға келгенбіз. Өйткені барлық жұқтырушыны пайыздап екшегенде 20 мен 39 жас арасындағы ерлер арасында ауру жұқтыру 62,1 пайызды құраған. Бұл өте алаңдатарлық жағдай.
– Бұрын ауру жұқтырушылар ішінде жұмыссыздар басым болып келсе, қазір статистика өзгерді. Есептегі пациенттердің 52,7 пайызы жұмысы барлар, оның ішінде жоғары білімі барлар да өте көп. Негізінен ауру жыныстық қатын арқылы тарайды. Мәселен, тіркелгендердің 80,5 пайызы – сондай қатынастан опық жегендер. Оның 21 пайыздан астамы бір жынысты – ер мен ердің арасындағы қатынастан жұқтырған. Халықтың әртүрлі топтарын АИТВ-ға уақтылы тексеру нәтижесінде аурудың ерте 1-2 сатысында анықтау 83 пайызды құрағанын атап өту қажет, – дейді С.Әбдірайымов.