Орталық коммуникациялар қызметінің алаңында Әділет министрі Қанат Мусин Мемлекет басшысының өкілеттілігін қайта қарау мәселесіне тоқталып, Конституцияға енгізілетін өзгерістер туралы баяндады.
Әділет министрі Президенттің өкілеттігін қайта қарауға және оның Мемлекет басшысы лауазымында болуына байланысты қызметіне енгізілетін шектеулер жайында атап өтті.
Ең алдымен, заңдар мен заңдық күші бар жарлықтар шығару жөніндегі өкілеттіктер алып тасталғаны айтылды. Президенттің заң шығару саласындағы жекелеген өкілеттіктері шектелетін болады. Қ.Мусиннің айтуынша, Президенттің Үкімет актілерінің күшін жою және қолданылуын тоқтата тұру құқығы жойылды. Одан бөлек мемлекеттік бағдарламалар және мемлекеттік органдар мен ұйымдарды қаржыландыру жүйесін бекіту міндеті де Үкіметке берілді. Бұрын Президенттің шешімімен орындалып келген аудан және ауыл әкімдерін қызметке тағайындау немесе сайлау тәртібі де өзгерді. Бұл реформалар Парламенттің, Үкіметтің, жергілікті атқарушы органдардың рөлін күшейтуге бағытталғаны хабарланды.
«Жолдауда Президент өзінің өкілеттігін атқару кезеңінде партияға мүшелігін тоқтата тұруға міндетті екенін заң жүзінде рәсімдеу ұсынылды. Мұндай тыйым Орталық сайлау комиссиясының, Есеп комитетінің және Конституциялық кеңестің төрағалары мен мүшелеріне, әкімдер мен олардың орынбасарларына да қатысты болатынын атап өткен жөн. Бұл жаңалық барлық мемлекеттік аппараттың жұмысына оң әсерін тигізіп, саяси бәсекелестікті арттыруға ықпал етеді және барлық партиялардың дамуы үшін тең жағдай жасайды», деді Әділет министрі Қ.Мусин.
Қасым-Жомарт Тоқаев халыққа Жолдауында Мемлекет басшысының жақын туыстарының мемлекеттік және квазимемлекеттік құрылымдарда басшы лауазымдарға орналасуына Конституция деңгейінде тыйым салу жөнінде ұсыныс жариялады.
Әділет министрі заңнамаға сәйкес жақын туыстарға кімдер жататынын атап өтті. «Заңнамада жақын туыстарға ата-аналар, балалар, асырап алушылар, асырап алынғандар, ата-анасы бір немесе ата-анасы бөлек аға-інілері мен апа-сіңлілері, атасы, әжесі, немерелері жатады. Сонымен қатар сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы заңнамада жекжаттар, яғни ерлі-зайыптылардың жақын туыстары үшін шектеулер белгіленген», деді Қ.Мусин.
Сенат депутаттарын тағайындау мәселесіне келсек, Мемлекет басшысы Парламент Сенатындағы президенттік квотаны 15 депутаттан 10 депутатқа дейін қысқартуды ұсынды, олардың бесеуін Қазақстан халқы Ассамблеясы ұсынатын болады. Осылайша Президент Парламенттің жоғарғы палатасына 5 депутатты, ал Қазақстан халқы Ассамблеясы 5 депутатты анықтайтын болады. Ассамблея депутаттарды бұрынғыдай сайлау арқылы анықтамайды.
Президенттің Жоғары Сот кеңесінің құрамына қатысты өкілеттіктері де өзгереді. «Конституцияда белгіленген қолданыстағы тәртіпке сәйкес, Президент Жоғары Сот кеңесінің құрамын жасақтап, Конституциялық кеңестің төрағасын тағайындайды. Енді Конституциялық кеңес пен Жоғары Сот кеңесінің төрағалары қызметіне кандидатураларды келісу құқығын Парламент Сенатының депутаттарына беру ұсынылды. Жоғары Сот кеңесінің құрамы заңмен айқындалатын болады», деп атап өтті Әділет министрі.
Мемлекет басшысы сондай-ақ жергілікті жерлерде әкімдер мен мәслихаттарға шешім қабылдау кезінде көбірек дербестік беру мәселесін көтергені белгілі. «Президенттің облыс және республикалық маңызы бар қалалар әкімдерінің актілерін тоқтатып, күшін жою жөніндегі құқығын, сондай-ақ аудан және ауыл әкімдерін жұмыстан босату құқығын алып тастауға байланысты өзгерістер жоспарланып отыр. Президенттің мұндай өкілеттіктері жойылады», деді Әділет министрі Қ.Мусин баспасөз жиыны барысында.
Бұл ретте жарияланған бастамаларды жүзеге асыру үшін «Қазақстан Республикасының Президенті туралы» Конституциялық заңына және басқа да бірқатар заңға өзгерістер енгізілетіні айтылды. Тиісті заң жобалары Парламенттің қарауына тамызға дейін енгізіледі, ал оларды жыл соңына дейін қабылдау жоспарланып отыр.