Мал азығына арналған егіс көлемі ұлғаяды

Көктемгі дала жұмыстары үшін техника дайын, жанар-жағармай қоры жеткілікті. Көктемгі далалық жұмыстар үшін Ауыл шаруашылығы министрлігінен өңір шаруаларына бөлінген 9,6 мың тонна жағармай бағасы 1 литріне 184 теңге деп белгіленді. Бұл қазіргі нарықтағы бағадан 23%-ға арзан. Биыл бидай егістігі көлемі азайтылса, керісінше майлы дақылдар егістігі 16 мың гектарға көбейтіледі. Ақтөбелік шаруалардың майлы дақылдар егісін ұлғайтуға ел Үкіметінің күнбағыстың әр тоннасы үшін 15 мың теңге субсидия беру жөніндегі шешімі себеп болды. Бұл жөнінде облыстық ауыл шаруашылығы басқармасының басшысы Исатай Еспағанбетов мәлімдеді.

Осы қолдау арқылы өңірдегі 107 шаруашылық майлы дақыл­дар тұқымын егуді жоспарлаған. Қа­зіргі күннің өзінде Хромтау ауданындағы май өндіретін зауыт жиын-терім аяқталғаннан кейін шаруалардан 45 мың тонна күнбағыс сатып алуға келісім жасауға кірісті.

Сондай-ақ облыста 250 мың гектарға біржылдық және көп­жылдық мал азығы өсімдігі түр­лері егіледі. Былтырғымен са­лыс­тырғанда мал азығы үшін егіс көлемі 38 мың гектарға ұл­ғай­тылды. Соның ішінде құр­ғақ­шылыққа төзімді еркекшөп тұқымдары шөлейтті және то­пы­рағының құнары аз Ойыл, Шалқ­ар, Байғанин аудандарында егіледі. Суармалы алқаптарға маусымында үш рет өнім алуға болатын жоңышқа дәні себілетін болады. Жергілікті шаруаларға былтырғы құрғақшылық ауыр тиді. Қатты бидай сортын өсі­ру­ші шаруашылықтар өткен жылы гектарына 5 центнерден тө­мен өнім алып, біраз шығынға ұшы­ра­ды.

Осы кезге дейін Азық-түлік кор­порациясынан Ақтөбе об­лы­­­­сына бөлінген 10 мың тонна бидайдың 7 200 тоннасы жет­кі­зілді. Осы астықтан тар­тыл­ған ұнның бағасы килограмына 105 теңгеден бағаланып, Ақтөбе қаласындағы үш нан комбинатына жіберілді. Қордан бөлінген ұн арқылы қаладағы сау­да нүкте­ле­рінде екінші сортты бидайдан пісірілген әлеуметтік нан 85 тең­ге­ден сатылып жатыр.

Далалық өзендер мен қала іргесіндегі Ақтөбе, Қарғалы, Сазды су қоймаларына жеткілікті су мөлшерінің жиналуы суармалы алқап көлемін ұлғайтуға себеп болды. Осы кезге дейін Ақтөбе облысында 10,6 мың гектар суармалы алқап болса, оған биыл қосымша 3,5 мың гектар қосылды. Көп жылдан бері Ақтөбе облысында 10 шағын су қоймасын салу туралы мәселе көтеріліп жүрсе де, әлі күнге дейін оның жобалық-сметалық құжаттары әзірленіп болған жоқ.

Өңірде картоп, сәбіз, қырық­қабат бағасы шарықтап кетті. Жергілікті тауар өндірушілердің көкөністері дүкен сөрелерінен жоғалды. Шаруалардың өңір тұр­­ғындарын картоппен жет­кі­лікті мөлшерде қамта­масыз ете алмай отыру себебін Исатай Ес­пағанбетов былай деп түсін­дір­ді: «Өйткені шаруа­шы­лық иелері өздері өсірген картопты күзде арзанға сатқысы келмей, көрші облыстарға, тіпті Ресейдің шекаралас облыстарына қымбат бағаға өткізеді. Тұрғындарға өз өніміміз жетпеген соң картоп пен сәбізді Қостанай, Павлодар облыстарынан сатып аламыз. Өткен жылы жергілікті тауар өндірушілерге форвардтық әдіспен сатып алуды ұсынсақ та, белсенділік танытқандар болмады. Өйткені Үкімет ұсынған форвардтық тәсіл бойынша сатып алу бағасы алдын ала белгіленіп, тауар өндірушілермен келісімшарт жасалып, қаржы ертерек ауда­ры­лады. Баға құбылмалы бол­ған­дықтан, тауар өндірушілер өз пайдасын ойлайды. Соған қа­­ра­мастан келесі айда картоп өсіруші шаруашылықтармен фор­­вардтық келісімдер жасасып, күз­дегі картоп бағасын тұ­рақ­тан­ды­руға кіріспекшіміз».

Бірер күн бұрын Ресейден жеткізілетін 400 тонна картоп тұ­­қымы шекарада жіберілмей тұ­рып қалып, келіссөздер нәти­жесінде шешімін тапты. Шаруалар минералды тыңайтқыш бағасына да алаңдап отыр. Өйткені еліміздегі минералды тыңайтқыштар өн­діретін «Қазфосфат» және «Қаз­Азот» кәсіпорындарындағы баға был­тырға қарағанда екі есе өскен. Соған қарамастан ақтө­белік ша­­р­уалар «ҚазАзот» ЖШС-нан ты­ңайтқыш тоннасын 160 мың теңгеден сатып алып отыр.

2021 жылы Ақтөбе облысының ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерін субсидиялауға 22,7 млрд теңге бөлінсе, оның 16,8 млрд теңгесі жергілікті бюджеттен қарастырылды. Осы қаражаттың 14,4 млрд теңгесі жемшөп әзірлеуге бөлінді. Ақтөбе облысында 2021-2025 жылдарға ауыл шаруашылығы саласында 315,3 млрд теңгеге 75 ірі инвестициялық жоба қолға алынды.