Ақ білекті, нәзік жүректі қыз баласының трактор айдап жүргені көп адамның көзіне қораш көрінетіні бар. Расында да, ер-азаматтар үшін қыз баланың ауыр техниканы тізгіндегені біртүрлі әсер ететін шығар. Алайда Әсел Ракаева өзі таңдаған мамандықты жанындай жақсы көреді.
Меркі ауданы Меркі ауылындағы №9 колледжде еңбек ететін Әсел Ракаева ауыр техниканы тізгіндегелі де біраз жылдың жүзі өтті. Ел аузында «тракторшы қыз» атанып кеткен Әсел қажет болса комбайнды да жүргізуден қашпайды. «Техниканы мықтап меңгерген адам ештеңеден ұтылмайды», дейді ол.
Алматы қаласындағы Қазақ ұлттық аграрлық университетінде білім алып жүрген кезінде алғаш рет тракторды жүргізіп көрген Әсел кейін шәкірт тәрбиелеймін деп ойламаған да болар. Өйткені ол әуелде Халыққа қызмет көрсету орталығында еңбек еткен. Сол салада жұмысын жемісті атқаруға бел буған.
«2015 жылы тұрмыс құрдым. Арада бірер жыл өткен соң, нақтырақ айтсам 2018 жылы ауыл шаруашылығы бағытында мамандар даярлайтын Меркідегі №9 колледжге жұмысқа тұрдым. Оқытушылық қызметке «Дипломмен – ауылға!» бағдарламасы арқылы келдім. Қарастырылған жеңілдіктердің бәрі берілді. Жалпы, дәл осы оқу ордасында еңбек етіп жатқаныма қуанамын», дейді ол өткен шаққа көз жүгіртіп.
Әлбетте, қыз баласы тұрмысқа шыққаннан кейін отағасы оның трактор жүргізуіне қарсы болған шығар деп топшылағанбыз. Расында да, күйеуі басында аздап қарсылық білдірген екен. Алайда ол уақыт өте келе келіншегінің мамандығына адалдықпен қарайтынын түсініп, қолдау көрсетіпті.
«Негізі уақыт өте келе қолдады ғой. Дегенмен басында: «Қайда бара жатырсың? Трактор жүргізу деген әйел затына қол ма?» деген сияқты әңгімелер айтылмады емес, айтылды. Бүгінде үш баламыз бар. Бірде жұмыс, бірде декреттік демалыстамыз. Бәріне үлгеріп жүрмін. Трактор мен комбайн секілді ауыр техниканы жеңіл меңгергеніме таңданып, қызығып қарайтындар аз емес. Алайда жұмыстың аты – жұмыс. Ешкімнің сөзіне назар аудармаймын», дейді ол.
№9 колледж директорының орынбасары Асыл Аманжолованың сөзіне сүйенсек, колледжден түлеп ұшқан тракторшы қыздардың қатары артуы мүмкін. Өйткені дәл осы мамандықты бір емес, төрт бірдей қазақ қызы таңдаған. Олар колледждегі оқуын тәмамдаған. Кім білсін, болашақта олар да ауыр техниканың руліне отырып қалар. Болашақта деуіміздің себебі де жоқ емес, өйткені әлгі төрт қыз оқуды осы жылы ғана аяқтапты.
«Білім ордасында жалпы 136 азамат қызмет атқарса, олардың 96-сы – мұғалім. Бүгінді таңда «Ауыл шаруашылығын механикаландыру» мамандығы бойынша 70 бала білім нәрімен сусындап жатса, олардың 26-сы колледжімізден түлеп ұшты. Одан бөлек «Тамақтандыруды ұйымдастыру» мамандығында білім алып жатқан студенттеріміз демонстрациялық емтихан тапсырды. Оған арнайы келген сарапшылар бағасын берді. Студенттер тамақты модуль бойынша жасады.
Бұл мамандық бойынша бізде қыздардан бөлек ұлдар да оқып жатыр. Олар аспазшы әрі технолог мамандығын алып шығады. Бізде білім алған студенттер жергілікті жерде жұмысқа орналасады. Оларды жұмыспен қамту министрлік бекіткен талап бойынша жүзеге асуда. Дәнекерлеуші мамандығын меңгерген балаларымыз осы жердегі азаматтардың цехында практикадан өтіп жүр. «Токарлық іс», «Фермер шаруашылығы», «Дәнекерлеу ісі», «Ақпараттық жүйелер», «Бағдарламалық қамтамасыз ету», «Тамақтандыруды ұйымдастыру» секілді мамандықтар бойынша бүгінде 566 студент білім нәрімен сусындауда», дейді ол.
Жалпы, колледжге оқуға келгендердің жеті мамандық бойынша білімін жетілдіруге мүмкіндіктері бар. Әрине, әркім өзі таңдаған мамандық негізінде кейіннен жұмысқа орналасады. Оған барлық жағдай қарастырылған.
Әсел Ракаеваның айтуынша, әкесі дәнекерлеу ісінің шебері болғандықтан, өзі бала кезінен техникаға жақын жүріпті.
«Үйде ұл болмағандықтан да шығар, әкемнің қасынан жиі табылатынмын. Бойымда ер-азаматқа тән мінез бала күнімнен қалыптасты. Кішкентай кезімнен автокөлікке құмар болдым. Тіпті кәмелет жасына толған кезде жылап жүріп, әкеме жүргізуші куәлігін алуыма көмектесуін өтіндім. Ақыры арманыма жеттім. Трактор, комбайн секілді ауыр техниканы бүгінгі таңда тек студенттеріме үйретемін. Практика жүзінде олардың бойына бар білгенімді дарытуға тырысамын. Алайда егістік алқабына шықпаймын. Оған жолдасым рұқсат бермейді. Күйеуім де техникаға жақын адам. Сол жағынан келгенде ол маған бар білгенін үйретіп жатады. Ал кейде: «Мынау не? Мұны қалай реттеуге болады?» деп менен де сұрайтыны бар. Бірде: «Трактор, комбайнмен көп ақша табуға болады екен. Егістікке шықсаңшы», деді әзілдеп. Алайда қалжыңдап айтқанымен, жеме-жемге келгенде рұқсат етпейтіні анық», дейді ол.
Білім ордасында тракторшы қыз Әсел Ракаевадан бөлек, дәнекерлеу ісінің шебері Жазира Мәдібаева да еңбек етіп жүр. Қыз баласы үшін таңсық мамандықты меңгерген Жазира да өз жұмысын адалынан атқаруда. «Адал еңбек қай кезде де лайықты бағасын алады», дейді ол.
«Бәрі де өмірдің ағымымен болады. Мен әкеме жақын өскен қызбын. 14-15 жасымда осы мамандыққа деген қызығушылық туындады. Жалпы, адам баласы сегіз қырлы, бір сырлы болуы керек. Бұл сөз ерлерге ғана тән емес. Әкем үй шаруасына мықты адам болды. Дәнекерлеу ісін де бір кісідей меңгерген болатын. Бұл жұмыс көңіліме қонады. Тұрмысқа шыққаннан кейін бұл істен бас тартқан кез де болды. Жолдасым да дәнекерлеуші болып еңбек етеді. Осында келген ата-аналар: «Сіз «сварщик» әйел екенсіз ғой. Балама үйреткен тәсілдеріңіз мықты екен. Еңбегіңіз жансын», деп тілектерін білдіріп жатады.
Расын айтайын, бүгінгі таңда бар білгенімді тек оқу процесінде ғана пайдаланамын. Өйткені отбасымызда күйеуім кәсіби дәнекерлеуші екенін білемін. Сондықтан отбасымызда сол кісі ғана тапсырыс алып жұмыс істейді. Қосымша табыс табады. Ал мен бар білгенімді колледждегі студенттеріме үйретемін. Мен үшін шәкірт тәрбиелегеннен асқан бақыт жоқ. Олар жаңа дүниені бар ынтасымен үйренуге талпынғанын көрген кезде бойымды қуаныш сезімі кернейді», дейді Жазира Мәдібаева арулар үшін таңсық мамандық төңірегінде ой өрбітіп.
Мамандығына адалдық танытып жүрген Жазира Мәдібаева – отбасында алты бала тәрбиелеп отырған аяулы ана. Оның түсінігінде «нәзік жандылар ғана атқаруға тиіс» деген жұмыс жоқ. Адам баласы жан-жақты болса, одан ешкім ұтылмайтынын біледі.
«Бірде жолдасыма: «Алматыда дәнекерлеушілер көп табыс табады ғой. Жаз мезгілінде өзіңмен алып кетсеңші. Мен де табыс тауып келейін. Қолдан келетін жұмысты атқару керек қой» деп айттым. Алайда ол ойымды құптамады. «Кілең еркектің арасында нең бар?» деп тойтарып тастады», дейді ол сол бір күнді есіне алып.
Өз ісінің шын шеберлері еңбек етіп жүрген №9 колледж осы жылы «Жас маман» жобасы аясында республикадағы үздік жүз колледждің, облыстағы үздік он колледждің қатарына қосылыпты. Агро саладан бөлек еңбек нарығындағы түрлі сала бойынша мамандарға деген сұранысты өтеп келе жатқан білім ордасында 7 мамандық, 11 біліктілік бойынша студенттер білім алып жүр. Дәл осы колледжде таңсық мамандықтарды жатсынбай жүрген қазақ қыздарының еңбек етіп жатқаны бізді де қуантады.
Жамбыл облысы,
Меркі ауданы