Қазір МӘМС қаражаты есебінен адамдар бұрын ақылы түрде қолжетімді болған медициналық қызметтерді ала алады. 2022 жылдың 7 айында Медициналық сақтандыру қоры салалық мамандардың 95 млн кеңесі мен диагностикалық тексерулер, соның ішінде қымбат тексерулер – КТ, МРТ, ПЭТ, 12,6 мың қымбат тұратын операциялар, оның ішінде шамамен 4 мың ЭКҰ қызметін көрсеткен. Бұл туралы Орталық коммуникациялар қызметінде өткен баспасөз мәслихаты барысында Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының басқарма төрағасы Айдын Ашуев мәлімдеді.
Саланы одан әрі дамыту үшін Мемлекет басшысының тапсырмаларын ескере отырып, медициналық көмекті қаржыландырудың жаңа тәсілдері ұсынылады. Брифингте ӘМСҚ басшысы медициналық сақтандыру жүйесі медициналық көмекке мемлекеттік және жеке шығындардың жеткіліксіздігіне байланысты денсаулық сақтау саласының қаржылық тәуекелдерін жою үшін енгізілгенін атап өтті.
«МӘМС жүйесін енгізу арқылы келесі мақсаттар көзделген: медициналық қызметтерді қаржыландыру көлемін арттыру, халықтың қалта шығындарын азайту, халыққа медициналық қызметтердің қолжетімділігін қамтамасыз ету, медицина қызметкерлерінің жалақысын арттыру, медициналық ұйымдар арасында бәсекелестікті арттыру, амбулаториялық дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету тізбесін кеңейту. Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесі енгізілген 2,5 жылда айтарлықтай нәтижелерге қол жеткізілді», деп атап өтті А.Ашуев.
Оның айтуынша, МӘМС жүйесін енгізгелі жетілдіруге ақша жетпеген медициналық көмек түрлері қосымша қаржыландырылды. Қызмет көрсететін медициналық ұйымдардың саны артты, олардың көбі (52%) – жеке клиникалар.
«Ұзақ уақыттан бері алғаш рет медицина қызметкерлерінің жалақысын жыл сайын жоспарлы түрде арттыру жүргізіліп жатқанын ерекше атап өткім келеді. Нәтижесінде, дәрігерлердің орташа жалақысы 189 мың теңгеден 415 мыңға дейін, ал орта медициналық персоналдың жалақысы 120 мыңнан 230 мың теңгеге дейін өсті. Халықты МӘМС жүйесіне тарту жөніндегі ведомствоаралық жұмыстың маңыздылығы зор. Ол жергілікті атқарушы органдармен, мемлекеттік аумақтық бөлімшелерімен және Ішкі істер министрлігімен, медициналық ұйымдармен бірлесіп өткізілуі керек. Қор барлық коммуникация арналары бойынша халықпен кері байланысқа ерекше көңіл бөледі. Жеті айда Бірыңғай медициналық ақпараттық call-орталыққа 460 мың өтініш келіп түсті. Өтініштердің 93%-ы – кеңес беру сипатындағы мәселелер. Өтініштердің құрылымы медициналық көмектің сапасына және денсаулық сақтаудың басқа да мәселелеріне қанағаттанбаудың барлық жағдайлары бойынша азаматтар шұғыл шаралар қабылдау үшін біздің қорға шағым жолдайтынын көрсетеді. Бізге 7 айдың ішінде 13 мыңнан астам шағым түсті (өтініштердің жалпы санының 3%)», деді Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының басқарма төрағасы.
Оның айтуынша, ең жиі кездесетіні – медицина қызметкерлеріне емхана деңгейінде медициналық көмек көрсетпеу туралы шағымдар. Медицина қызметкерінің емхана деңгейінде медициналық көмек көрсетпеуі – 26%, сапасыз медициналық көмек көрсету – 23%, КДҚ (оның ішінде профильдік дәрігерлердің кеңесі, КТ, МРТ және т.б.) ұзақ уақыт күту – 8,4%. Егжей-тегжей қарауды талап ететін шағымдар бойынша қор мамандары экономикалық ықпал ету шараларын қолдана отырып, жоспардан тыс мониторинг жүргізуге шешім қабылдайды. Ұйымдарға көрсетілген медициналық қызметтер үшін ақы төлеу медициналық қызметтердің сапасы мен көлеміне мониторинг жүргізілгеннен кейін ғана жүзеге асырылады. Ағымдағы жылдың 7 айының қорытындысы бойынша қор медициналық ұйымдарға қатысты 11,8 млрд теңге сомасына 882,6 мыңнан астам кемшілікті анықтады.
Қор басшысы МӘМС жүйесі жұмыстарын жетілдіру бойынша жоспарларын айтты. Қор жүйенің басқа қатысушыларымен – уәкілетті орган Денсаулық сақтау министрлігімен, Стратегиялық жоспарлау және реформалар жөніндегі агенттігімен, сондай-ақ өңірлік денсаулық сақтау басқармаларымен және тікелей медициналық ұйымдармен бірлесіп, медициналық сақтандыру жүйесіндегі проблемаларды шешудің жаңа тұжырымдамалық тәсілдерін әзірлеуде.
Айдын Ашуев атап өткендей, процестердің ашықтығын қамтамасыз ету үшін қор деперсонализацияланған айқаспалы және толассыз мониторинг жүргізуді көздейтін ақпараттық жүйені әзірледі және сынақтан өткізуде.
«Бұл, алдымен, сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін жояды. Екіншіден, сарапшыға медициналық көмек алатын пациенттің бағытын көруге мүмкіндік береді (учаскелік дәрігердің қабылдауынан бастап, дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету және оңалтуға дейін)», деп қор басшысы әзірленген ақпараттық жүйенің маңыздылығын түсіндірді.
Сондай-ақ ол қордың медициналық қызметті алу фактісін растау үшін жеке верификация тетігін енгізуге ниетті екенін айтты. Әрі қарай оны медициналық көмектің сапасын бағалау үшін де қолдануға болады. Осылайша, адамдар қандай қызметтерді алғандарын және қандай мөлшерде алғанын көретін болады, ал қор көрсетілген медициналық қызметтер үшін ақы төлеу кезінде осыны ескеретін болады. Сондай-ақ қор басшысы пациенттерді қолдау қызметтерінің жұмысы бойынша сұрақтарды атап өтті. Медициналық ұйымдармен бірге олардың тиімділігін арттырудың жүйелі тәсілдері пысықталуда.
Денсаулық сақтау министрлігінің МӘМС үйлестіру департаментінің директоры Гүлжан Шайхыбекова өз кезегінде Мемлекет басшысының саланы қаржыландыру тәсілдерін қайта қарау жөніндегі тапсырмасы аясында бірқатар іс-шара іске асырылатынын атап өтті.
«Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлеміне арналған шығыстарды және халықтың 15 жеңілдікті санаты үшін мемлекеттің МӘМС жарналарын қосымша қаржыландыру мәселесін пысықтау қажет. Сондай-ақ қаражатты әкімшілендіруді оңайлату үшін және оларды тиімді пайдалану мақсатында ТМККК және МӘМС пакеттерінің қаржы ағындарын біріктіруді заңнамалық реттеу керек», деп атап өтті ол.