Қазақстан мен Қытайдың бірлескен кәсіпорны «Үлбі-ЖБҚ» зауытынан Қытайға AFA 3G ТМ дизайнындағы жаңа ядролық отын – жылу бөлетін құрамалардың бірінші партиясы жеткізілді. Бұл туралы «Қазатомөнеркәсіп» ұлттық атом компаниясы хабарлады.
Бір қайта жүктеу көлеміндегі (30 тоннадан астам төмен байытылған уран) жылу бөлетін құрамалар орналастырылған 34 көліктік-орау контейнері бар теміржол платформалары мамандандырылған күзетпен бірге Қытайдағы атом электр стансасына жеткізілді. Түпкілікті тұтынушы – Қытайдың CGNPC-URC ядролық корпорациясы өнімді ойдағыдай қабылдап алды.
– Атом электр стансасы үшін ядролық отын өндіру жөніндегі инновациялық жобаны іске асыру – «Қазатомөнеркәсіптің» әлемдік климаттың өзгеруінің салдарын жұмсартуға және төмен көміртекті даму жөніндегі жаһандық мақсатқа қол жеткізуге қосқан үлесі. «Үлбі-ЖБҚ» зауыты «Қазатомөнеркәсіпке» өндірісті әртараптандыруға, желіні кеңейтуге және қосылған құны жоғары технологиялық, экспортқа бағдарланған уран өнімдерін шығаруға мүмкіндік берді. Қытайлық серіктестерге өнімді сәтті жеткізу «Қазатомөнеркәсіптің» әлемдік ядролық отын нарығында сенімді әрі артықшылыққа ие жеткізуші ретіндегі беделін растады, – деді «Қазатомөнеркәсіп» ұлттық атом компаниясы» АҚ басқарма төрағасы Ержан Мұқанов.
Жоба атом өнеркәсібі саласындағы әлемнің жетекші компанияларының табысты көпжақты ынтымақтастығының жақсы үлгісі болып саналады. Жылу бөлетін құрамалардың өндірісінде Үлбі металлургия зауытында қайта өңделген Қазақстанда өндірілген уран шикізаты пайдаланылады.
– «Үлбі-ЖБҚ» зауытының ұжымын және Қытайдан келген серіктестерімізді осы бір үлкен оқиғамен құттықтаймын. Дайын өнімді алғашқы жөнелту жылу бөлетін құрамалардың тұрақты жеткізілімдерінің басталуын белгіледі. Бұл біздің кәсіпорындар үшін ғана емес, сонымен қатар Қазақстан мен Қытай үшін бейбіт атомды игеруде өте маңызды, – деді «Үлбі металлургия зауыты» АҚ басқарма төрағасы Сергей Бежецкий.
«Үлбі-ЖБҚ» зауытының бас директоры Арман Сүлейменов дайын өнімді өндіруге және тұтынушы – Қытай Халық Республикасына алғашқы партияны жеткізуге қатысқан әріптестеріне алғыс айтты. Ол түпкілікті тұтынушы өкілдерінің қатысуымен «Үлбі-ЖБҚ» зауыты, Үлбі металлургия зауыты және URC-Logistics қызметкерлері командасының үйлесімді жұмысы тарихи оқиғаны жүзеге асыруға көмектескенін атап өтті.
«Үлбі-ЖБҚ» зауыты 2021 жылдың қараша айында Framatome француз компаниясының AFA 3G дизайнындағы жылу бөлетін құрамаларды өндіру технологиясының иесі тарапынан сертификаттаудан өтіп, өнімнің түпкілікті тұтынушысы – CGNPC-URC Қытай ядролық корпорациясы тарапынан сертификатталған ядролық отын жеткізушісі ретінде танылғаннан кейін іске қосылды. Бұл атом электр стансалары үшін ядролық отын шығару бойынша Қазақстандағы жалғыз өндіріс және 20 жыл кепілді өткізу нарығы бар. Зауыттың қуаты – төмен байытылған уранға есептегенде жылына – 200 тонна.
«Қазатомөнеркәсіп» инновациялық өндірісінің іске қосылуы Қазақстанға атом стансалары үшін ядролық отын өндіруші және жеткізуші мемлекеттердің шектеулі шеңберіне кіруге мүмкіндік беріп, еліміздің атом саласын дамыту және осы бағытта басқа елдермен ынтымақтастық перспективалары бойынша жаңа мүмкіндіктер ашты.
Жылу бөлетін құрамалар – инженерлік құрылым. Оның жақтауына жылу бөлетін элементтер (твэльдер) – уран таблеткаларымен толтырылған түтіктер орналастырылады. Бұл құрамалар атом электр стансасы үшін отын болып саналады. Твэлдерге арналған уран таблеткаларын Үлбі металлургия зауыты дайындайды.