Иса Байзақов атындағы Павлодар облыстық филармониясының концерт залында Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген әртісі, Қазақ Ұлттық өнер университетінің профессоры Тұрар Әліпбаевтың «Күй ғұмыр» атты кеші өтті.
Тұла бойына туа біткен ерекше өнерін Кереку жұртына паш еткен күйші бұл күні үлкен тебіреніспен бірнеше күйді ерекше мәнерде орындады. Соның бірі – Оқап Қабиғожиннің «Адасқақ» күйі.
Бұл туынды – көңіл күйдің, өмір бұлқынысының күйі. Бірден шымыр, төгілтіп басталатын домбыра сазы көкке өрлеп, бірде орнында құйқылжып, енді бір мезетте құйынды сәттерге сілтейді. Күйшінің бунақтағы шебер саусақтары біртіндеп төмен тарта бастап еді, өзін іштен жазғырған, өткеннен сабақ алған қасіретті жанның күрсінісі де құлаққа жеткендей болды. «Адасқақ» дауылдатып барып аяқталатын күй екен. Бұл күй авторының ішкі тебіренісі, алдағы қуанышты күндерге деген сенімінің сергектігі деп ұғындық.
Тұрар Әліпбаевтың айтуынша, 1934 жылы әйгілі композитор, дирижер Ахмет Жұбанов Алматыға Қазақстанның әр түпкірінен мен деген үздік күйшілерді жинайды. Сонда 70-ке жуық күйші келіп, соның ішінде тек сегізінің орындауындағы күйлер Мәскеу қаласында үнтаспаға жазу үшін таңдалып алынған екен. Осы үркердей топта Оқап Қабиғожин де болған. Өнер иесі күй атасы Құрманғазы мен Динаның музыкалық мұрасын насихаттаушы еді. Одан бөлек, Жантөре, Түркеш, Соқыр Есжан, Дәулеткерей сияқты халық сазгерлерінің баға жетпес күйлерін сақтап, жаңғыртып музыкалық хорға қосуымен қатар, көптеген жасты домбырашылық өнерге баулыды. 1939 жылы Мәскеуде өткен халық таланттарының бүкілодақтық байқауына қатысқан. Өзі шығарған күйлерінің ішіндегі қомақтысы – «Адасқақ» күйі. «Адасқақты» кезінде Ертіс-Баян өңірінің тумасы, Қазақ КСР халық әртісі, күйші-домбырашы Рүстембек Омаров та шебер орындаған. Үнтаспада сақталып қалған нұсқасы бар. Өкінішке қарай, бұл күйді білетіндер қазіргі уақытта өте сирек.
Концертте Тұрар Әліпбаев Құрманғазының «Байжұма», Есірдің «Ақжарма», Өскенбайдың «Бұлбұл ақжелең», Динаның «Бұлбұл», Қазанғаптың «Көкіл», «18 жасар Балжан қыз», «Сау бол, Балжан», Қ.Ахмедьяровтың «Түбек толғау» және тағы басқа күйлерді нақышына келтіріп орындады. Рухани кеште облыстық филармонияның Рүстембек Омаров атындағы қазақ ұлт аспаптар оркестрі күйшінің шығармашылығынан туған бірнеше күйді тарту етті. Айта кетейік, бұл оркестрдің көркемдік жетекшісі әрі бас дирижері Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткер Талғат Кәрімов.
ПАВЛОДАР