Бір әділ шешім мың тағдырды қорғайды

Семинарға Қазақстандағы ЕО Елшісі Кестутис Янкаускас, Еуропа Кеңесі Адам құ­қықтары жөніндегі директораты бөлімінің басшысы Сергей Дикман, ЕО лекторлары, «Орталық Азиядағы HELP» жобасы хат­шылығының сарапшы­сы, Конституциялық сот судьялары, Пре­зидент жанындағы Адам құқ­ық­тары жөніндегі ко­мис­сияның төрағасы, Парламент депутаттары, кәсіби заңгерлер қауым­дас­тықтарының, азаматтық сектордың өкілдері және мемлекеттік қызметкерлер қатысты.

Диалогтік алаңда қатысушылар азамат­тар­дың Орталық Азия мемлекеттерінің конс­титуциялық бақылау органдарына жү­гіну ерекшеліктерін, сондай-ақ Адам құ­қық­тары жөніндегі Еуропалық соттың ша­ғымдарды қабылдау саласындағы халық­аралық тәжірибесін талқылады.

Конституциялық сот төрағасы Эльви­ра Әзімова іс-шара қонақтары мен қа­тысушыларына алғыс білдіріп, конс­ти­ту­ционализм идеясын ілгерілету және аза­маттардың конституциялық құқық­та­рын қорғау ісінде кәсіби заң қоғамдас­ты­ғы­мен және азаматтық институттармен әріптестіктің маңызды рөлін атап өтті. Конституциялық сот судьясы Ай­жан Жатқанбаева бір шешіммен мың азаматтың құқығын қалпына келтіруге болатын Конституциялық сот шешімдерінің мультипликативті әсеріне баса назар аударды. Мәселен, арнайы рұқсат құжаттары жоқ мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау туралы қаралған іс бойынша сотталғандардың саны 40-тан асады. Мемлекеттік қызметтің ерекше түрлеріне қол жеткізу туралы іс бойынша шешім негізінде үш сағат ішінде қызметте болмағаны үшін әскери қызметтен босатылған азамат және мемлекеттік қызметке кіре алмаған 6,6 мыңға жуық адам мемлекеттік қызметке кіру құқықтарын іске асыра алады.

Литва Конституциялық сотының бұрын­ғы төрағасы, Адам құқықтары жөнін­дегі Еуропалық соттың судьясы Дануте Йосиене Литваның конституциялық бақы­лау органының тәжірибесімен бөлісіп, қа­тысу­шыларды Адам құқықтары жөніндегі Еуропалық сотқа шағымдардың рұқсат етілу талаптарымен таныс­тырды.

Қазақстандық конституциялық бақылау органына берілетін өтініштер туралы КС Аппа­ратының бөлім меңгерушісі Салтанат Нұрым­бетова баяндама жасады. Ол еліміздің күнделікті өмірде нақты іс бойынша сот шешімі болмаса, сондай-ақ азаматтың пікірінше, сотқа жүгіну қандай да бір оң нәтижелерге әкелмейді және заңның өзі Конституцияға қайшы жазылған деп есептесе, императивті норма бойынша жүгіну мүмкіндігі бар екенін атап өтті.

Семинарды қорытындылай келе, қатысу­шы­лар мазмұнды диалогтің маңыздылығы мен өзектілігін атап өтті. Олар алған білім­дері мен тәжірибелері қоғам үшін және конститу­циялық құқықтары мен бостандық­тарын қорғауға жүгінген әрбір адамның игілігі үшін жұмыс істеуге мүмкіндік беретінін атап өтті.