Екінші дүниежүзілік соғыста ерлікпен қаза тапқан Мәншүк Мәметова туралы жазылған кітап та, тіпті кино да аз емес. Бірақ бұл жолғы екі туындының жөні бөлек.
Екі кітаптың бірі – қазақша, екіншісі орыс тілінде жазылған. Қос туындыны жазған белгілі қаламгер, әдебиеттанушы ғалым, филология ғылымдарының кандидаты Мақсат Тәж-Мұраттың айтуынша, «Неизвестная война Маншук» кітабы батырдың туғанына 100 жыл толуы қарсаңында Мәдениет министрлігінің маңызды әдебиеттер тізімі бойынша жарыққа шыққан. Кейін Батыс Қазақстан облысының әкімдігі батыр туралы баянның қазақшасын әзірлеуді сұраған.
«Қазақтың батыр қызының есімі өшпеуі керек. Ол жайында жазу идеясы 1986 жылы Орал қаласындағы Мәншүк музейіне барғанда туындаған еді. «Мәншүк: мұз бен жалын жыры» атты кітапқа батырдың ғұмырнамасына қатысты табылған деректер қосылды. Бірақ толық ғұмырнамасы алда түзілуі керек. Кітап – антисоғыстық, антимилитаристік эссе», дейді Мақсат Тәж-Мұрат.
Қазақтың қайсар қызының туысы, Денсаулық сақтау ісінің үздігі Шолпан Мұхамедиярдың айтуына қарағанда, Мәншүк те тағдырдың қатал сынына ұшыраған. Ата-анасынан ерте айырылған. Сол себептен, туысы Ахмет Мәметов оны өз қызындай тәрбиелеген. Алматыдағы №28 мектепті бітірген соң медициналық рабфакта, кейін медицина институтында оқыған.
Алайда 1942 жылы 20 жасында майданға өз еркімен аттанған. Дала госпиталінде медбике болып, кейін 21-атқыштар дивизиясына қосылған. «Максим» пулеметімен жауға қарсы оқ жаудырған мерген қыз бір жылдан кейін қаза тапқан. Оған 1944 жылы Кеңес Одағының Батыры атағы берілген.
Ал елімізде батыр қыздың есімін иеленген бірнеше білім ордасы, өзге де нысандар бар. Мәселен, Оралдағы халықаралық әуежай, Қызылорда қаласындағы педагогикалық колледж Мәншүк Мәметованың атымен аталады.
Атырау облысы