Қазақ ашытқыны нан пісіргенде ғана қолданатынын білетінбіз. Апаларымыз сүтке қосып, сосын үстіне ұн себелеп илейтін. Ашытқы қосылған соң, иленген нан бұрынғыдай емес биік болып күмпиіп, көтеріледі. Пісіргенде исі де жай қамырдікіне қарағанда анағұрлым жақсы болып, тәбетті аша түсетін.
Сол ашытқыны малдың жемазығына қосып берсе де пайдалы болады екен. Анықтамаға қарағанда жоғары тиімді ашытқы комбинациясын жемазыққа қосып берсе, жануарлар мен құстардың иммундық қасиеті артып, түрлі ауруға қарсы тұра алады және тезірек ет алып, күйленеді екен. Белсенді ашытқыны шөпке, сабанға, жемге қосып берсе, жемазықтың дәмі де жақсарып, малдың тәбеті артатын көрінеді. Малдың, құстың иммундық қасиетін көтерген соң, оны антибиотик, фермент, аминді қышқыл және дәрумендердің орнын толтырушы деп қарастыруға болады.
Ақпан айында Петропавл қаласында өткен «Qyzyljar Investment Forum» атты экономикалық жиында «Солтүстік» əлеуметтік-кəсіпкерлік корпорациясы, «Qyzyljar» арнайы экономикалық аймағы өкілдері мен инвесторлар арасында құны 128 млрд теңгені құраған 14 меморандумға қол қойылған. Соның бірі – Италияның Милан қаласына жақын орналасқан биотехнологиялық өнімдер шығаратын «Prosol» компаниясы. Қазір бұл компания Қытай жəне Америка нарығына шығуды жоспарлап отыр.
«Өндірісті кеңейту үшін «Qyzyljar» арнайы экономикалық аймағында зауыт құрылысын салуды қолға алдық. Онда белсенді жемазықтық ашытқы өндіріледі», дейді компанияның отандық директоры Сырым Әбілғазиев.
«Prosol Bioteh Kazakhstan» компаниясы 2023 жылдың қараша айынан бері «Qyzyljar» АЭА-да резидент болып тіркелген. Олар 2024 жылдың екінші тоқсанында жылына 3 мың тонна жемазықтық белсенді ашытқы өндіретін зауыт құрылысын бастамақшы. Құрылысты 2025 жылы аяқтау жоспарланған. Құйылатын инвестиция көлемі – 2 млрд теңге. «Qyzyljar» АЭА аумағынан жаңа зауыт үшін 3 гектар жер берілмек. Жаңа зауыттың ашылуы арқасында 40 адам жұмыспен қамтылады.
Кәсіпкерлік және индустриалдық инновациялық даму басқармасының басшысы Елдар Ысмағұловтың айтуына қарағанда, зауыт өнімдері отандық фермерлер мен шетелдіктерге сатылады. Құрамындағы протеин мен белоктардың көптігінің арқасында мал төлі тез өсіп, жедел ширайды. Құстардың жұмыртқалауы артады. Терісінен құнды елтірі иленетін құндыз сияқты су аңдары да осы ашытқының арқасында тез жетілмек. Ашытқыны жемазық ретінде балыққа да беруге болады. Жемазықтық ашытқының шикізаты – қызылшаның сірнесі.
«Qyzyljar» АЭА-да зауыт салу туралы шешімге келген себебіміз – мұнда логистикалық жағдай тартымды әрі шикізат көзіне жақын орналасқан. Біздің компаниямыз – биотехнологияның ашытқы өндіру саласы бойынша әлемдегі көшбасшылардың бірі. Тірек зауытымыз Италияның Милан қаласының түбінде орналасқан. Өнімдерімізді әлемнің 50 елінде сатамыз. Болашақта Қытай мен АҚШ нарығына шығуды межелеп отырмыз. Әсіресе Қытай нарығы қызықтырады. Петропавлда зауыт ашу арқылы осы мақсатымызды іске асырғымыз келеді», дейді С.Әбілғазиев.
Сонымен қатар ол Қазақстанда агроөнеркәсіптік кешеннің кеңінен дамығаны да инвестордың қызығушылығын тудырғанын айтты.
«Өнімді алушы да, шикізат көзі де дәл жанымызда орналасқан. Алыс шетелге шығармақ болсақ, теміржол мен тасжол бар. Инфрақұрылым жоғары деңгейде дамыған. Сондықтан кәсіпорын салу біз үшін өте тиімді. Кәсіпорынға тек жергілікті кадрларды ғана жұмысқа аламыз. Оларды оқып-үйрету үшін Солтүстік Қазақстан университетімен келісімшарт жасаймыз», деп түсіндірді.
ПЕТРОПАВЛ