Мұнайшылар өлкесі Атырауда өткен Ұлттық құрылтайдың үшінші отырысында Президент Қасым-Жомарт Тоқаев ұлтқа қауіп төндіретін бес кеселмен күресудің мән-маңыздылығына ерекше тоқталды. Рас, дәстүрге айналған алқалы жиында біраз пайымды ой айтылып, келелі бастамалар көтерілді. Әсіресе Мемлекет басшысы тізбектеген осы кеселдерге ерекше тоқтауды жөн санадық. Өйткені жақсылыққа жетеміз десек, жағымсыз әдеттерден арылуымыз керек.
«Жақсыдан үйреніп, жаманнан жирене білуіміз қажет. Яғни шын мәнінде озық ұлт болу үшін жақсылыққа ұмтылумен қатар, еліміздің өсіп-өркендеуіне кедергі болатын жаман әдет, жағымсыз қылық және қауіпті кеселден құтылуымыз керек», деді Қасым-Жомарт Кемелұлы. Денсаулық сақтау саласының өкілі ретінде Президенттің бұл пікірін толығымен қолдаймын.
Біріншіден, қазір есірткі саудасы, атап айтқанда синтетикалық есірткінің айналымы белең алып тұр. Мемлекет басшысы айтқандай, тек былтыр есірткіге қатысты 7,5 мыңнан аса қылмыс анықталды. Заңсыз айналымнан 41 тонна есірткі алынды. Астана медицина университеті болашақ дәрігерлерді даярлайтын білім ордасы болғандықтан бұл кеселдің қаншалықты зиян екенін жақсы біледі әрі бұл бағыттағы профилактикалық ағарту жұмыстарын белсенді жүргізіп жатыр. Өкініштісі, нашақорлық – жас ұрпақтың арасында тез таралып жатқан қауіпті індеттің бір түрі. Сол себепті оны ең ауыр қылмысқа теңестіру қажет деген бастама құптарлықтай.
Екіншіден, Құрылтайда Мемлекет басшысы тұтастай халқымыздың болашағына орасан зор зиян келтіріп жатқан вейп мәселесін тағы бір мәрте көтерді. Қасым-Жомарт Тоқаевтың бастамасымен Парламентте вейптерді елімізге әкеліп, оны өндіріп таратқан адамдарды қылмыстық жауапқа тартуды көздейтін заң жобасы қаралып жатыр. Осы амал сәнге айналған қауіпті үрдісті шектеп, бетін қайтарады деген үміттеміз.
Үшіншіден, адам ағзасына зиян тағы бір оғаш әдеттің бірі – насыбай ату. Оның құрамында түрлі дертті, мысалы онкологиялық ауруларды қоздыратын заттар бар. Шындығына келгенде, аталған затты пайдаланып, жер-дүниені ластауды ата дәстүрге балау қисынсыз. Сондықтан бұл көріністі тежеу қажет.
Төртіншіден, қазір лудомания қоғамның бас ауруына айналып отыр. Елімізде қаншама азамат бар жинаған қаражаты мен тапқан-таянғанын құмар ойындарға жұмсап, тіпті осы мақсатта кредит алып жатқандар да бар. Бұл сұмдық жағдай. Расымен де лудомания – бейбіт күнде елдің шырқын бұзып отырған қатер. Мұның салдарынан заңды бұзып, қылмысқа барып отырған азаматтар жетерлік. Осы дерттің суицидтің артуына да сеп болып отырғаны жасырын емес. Қынжылтатыны онлайн-ойындар балалардың ермегіне айналып барады. Президент Үкіметке лудоманиямен күреске қатысты жоспар қабылдауды тапсырған болатын. Осылайша, құмар ойындарға заң жүзінде шектеу қойылмақ.
Бесіншіден, қоғамда агрессияның күшейіп бара жатқанын аңғару қиын емес. Бөтен адамға тіл тигізіп, ар-намысын таптау, тіпті жұдырығын ала жүгіру үйреншікті құбылысқа айналды. Қоғамдық көлік пен жедел жәрдем жүргізушілеріне қатыгездік таныту, әсіресе медицина қауымын алаңдатып отырғаны рас. Президентіміздің бұл мәселеге де назар аударуы бізді қуантты. Яғни қоғамда тәртіп орнап, заңның салтанат құратынына сенім мол.
«Бес нәрседен қашық бол, бес нәрсеге асық бол» деп ұлы хәкім Абай айтқандай, жоғарыда тізілген мәселелерді жөнге келтіріп, жолға қойсақ тәуелсіздігіміз тұғырлы, елдігіміз ғұмырлы болады деген ойдамын.
Камалжан НАДЫРОВ,
Астана медицина университетінің басқарма төрағасы-ректор