Астана қаласында дзюдодан өткен «Grand Slam» турнирі аяқталды. Үш күнге ұласқан айтулы додаға әлемнің 84 елінен 450 спортшы қатысып, дода көрігін қыздырды. Қазақстан дзюдо федерациясы мен Халықаралық дзюдо федерациясы (IJF) былтыр төрт жылға келісімшарт жасасып, 2026 жылға дейін «Qazaqstan Barysy Grand Slam» турнирін өткізу мүмкіндігіне ие болды. Былтыр Астанада дүркіреген аламан биыл да өз биігінде өтті.
Жазғы Олимпия ойындарының қарсаңындағы соңғы «Grand Slam» сериясындағы тартысқа рейтингтік ұпайын еселеуге ұмтылған кіл мықтылар жиналды. Сайыстың бірінші күнінде ерлер 60, 66 кг, әйелдер 48, 52 және 57 кг салмақта татамиге шыққан. Ұлттық құраманың бас бапкері Нұрбол Сүлейменов елорда төріндегі аламанға әр салмақта 4 балуаннан қосып, бір қайнауы кем жастардың да тәжірибесін шыңдауына мүмкіндік туғызды. Бір апта мерзім бұрын Тәжікстанның Душанбе қаласында өткен «Grand Slam» турнирінде күміс медаль олжалап, мерейімізді асырған Мағжан Шамшадин іріктеу кезеңін тәуір бастағанымен, үшінші айналымда сүрінді. 60 килода белдесуге шыққан Шерзод Давлатов, Дәурен Сүюкеновтің де қою шаңның арасында қалатынын көпшілік сезді. Жастар арасынан ересектер дуына жаңа қосылған жігіттерге әлемдік доданың аурасын сезінудің өзі олжа екені анық. Бұл салмақта әлем чемпионы, Жазғы Олимпиада ойындарының екі дүркін жүлдегері, тәжірибелі балуан Елдос Сметов қана абыройымызды асырып, медаль еншіледі. Ширек финалға дейінгі қарсыластарын айқын ұтқанымен, бейтарап спортшы ретінде қатысқан Рамазан Абдуллаевқа есе жіберді. Жұбаныш белдесуінде түрікменстандық балуанды жығып, қола медаль үшін өткен тартыста Әзербайжан спортшысын жеңді.
«Астана төріндегі татамиде додаға түспегеніме 9 жылдың жүзі болыпты. 2015 жылы әлем чемпионатын еліміз елордада өткізгенде чемпион атанып едім. Бұл жолы да барымды салып әзірлік жүргіздім. Ендігі меже – Париж Олимпиадасы. Қанжығамда әлем чемпионы атағы, Жазғы Олимпиада ойындарының күміс, қола медалі бар, жетпей тұрғаны – алтын жүлде. Жарақатымды емдетіп, үзілістен кейін жаттығуға қайта оралдым. Ұлттық құрама бапкерлері Париж аламанына 60 кг салмақта кімді қосатынын өздері шешеді. Сенім артса, барымды саламын», деді әлем чемпионы.
66 кг салмақ дәрежесінде әлем чемпионатының күміс жүлдегері, талай додаға түсіп ысылған тәжірибелі балуан Ғұсман Қырғызбаевтан көпшілік жүлде күткен. Алайда іріктеуден аса алмады. Керісінше, Азия чемпионатының қола жүлдегері жас балуан Жанарыс Рахметқали мінез көрсетті. Жеребенің оған қиын соққаны сондай, алғашқы айналымда жолы Олимпия ойындарының екі дүркін жүлдегері оңтүстіккореялық Ан Баулмен түйіскен. Жас қабылан қарсыластың абырой атағынан ыққан жоқ, тулақша лақтырып, айқын жеңді. Бірақ үшінші айналымда қарсыласына есе жіберіп жарысты аяқтады.
73 кг салмақта Бақытжан Абдырахманов сенімді ақтады. Ширек финалға дейін сыралғы балуандарды ығыстырып, жартылай финалда бейтарап спортшы Данил Лаврентьевке (AIN) жол берді. Қола медаль үшін өткен белдесуде ирландиялық Джошуа Гринді жеңді.
«Ересектер арасында мұндай маңызды додаға тұңғыш рет қатыстым, әсері өзгеше болады екен. Бапкерімнің айтқан ақылын, тактикалық тапсырмасын тыңғылықты орындадым. Жеңіске жетуге ұмтылдым, бірақ тәжірибенің кем соққаны, қажыр-қайратымның әлі де толыспағаны аңғарылды», деді жас балуан.
81 кг салмақта Абылайхан Жұбаназар швейцариялық Орельен Бонферрониді жығып, қола медаль алды. Ерлер додасында өзге салмақта белдесуге түскен балуандардың барлығы да іріктеу кезеңінде-ақ күйрей жеңілді. Абылайхан іріктеу кезеңінде «Grand Slam» додасында төрт мәрте топ жарып, чемпион атанған жапон Фудзиваро Сатароны, бейтарап спортшы ретінде аламанға қатысқан Рио Олимпиадасының чемпионы Хасан Халмурзаевты қапы қалдырды.
Қыздар додасында балуандарымыз бір алтын медаль олжалады. Жастардың басым көпшілігі алғашқы айналымда күйрей жеңілді. Тек 48 кг салмақ дәрежесінде құрама көшбасшыларының бірі Ғалия Тынбаева чемпион атанып, қазақ спортында «Grand Slam» турнирін ұтқан алғашқы балуан қыз ретінде есімін тарихқа қашады. Бұған дейін Моңғолиядан келген Галбадрах Отгонцецег «Grand Slam» сынды айтулы аламанда топ жарып, мерейімізді асырған еді. Қазақ спортшыларының да қарымды екенін Ғалия балуан паш етті. Іріктеу кезеңінде Тунис, Тайпей, Түркия спортшыларын жығып, жартылай финалда әлем чемпионатының күміс жүлдегері «Grand Slam» сериясында талай мәрте топ жарған тәжірибелі француз балуаны Ширин Бокулиден басым түсті. Ал финалдық тартыста бейтарап спортшы есебінде қатысқан «Grand Slam», «Grand Prix» додаларының чемпионы Сабина Гилязованы сүріндірді. Ғалия елорда төріндегі додада не бел кетер, не белбеу кетер деп зор тәуекелге барғанын жеткізді. Елімізде өткен әлемдік додада Әнұранымызды шырқатқан балуан қыз әрбір белдесуі жеңіл соқпағанын атап өтті.
Жақсылық Үшкемпіров атындағы Жекпе-жек сарайын дүбірге бөлеген айтулы аламан да тарих қойнауына кетті. Ұлттық құраманың бас бапкері Нұрбол Сүлейменов елімізде өткен додаға негізінен жастарды қосып шыңдап алуды көздегенін, тәжірибелі тісқаққан балуандармен күш сынасу арқылы ысылатынын айтты.
«Жігіттер де, қыздарымыз да барын салып күресті. Кем соққан, қателік жібергендері де бар. Бірер күнде Біріккен Араб Әмірліктерінің Абу-Даби қаласында әлем чемпионаты өтеді. Сол сыннан кейінгі меже – Париж Олимпиадасы. Олимпиадалық рейтингте таңдаулы 17 балуанның сапына қосылған қыз-жігіттерге осы екі бірдей маңызды додада сенім артамыз», деді бас бапкер.
«Qazaqstan Barysy Grand Slam» турнирінде чемпион атанған балуанға – 1 000, күміс жүлде иегеріне – 700, қола медаль олжалаған балуандарға 500 рейтингтік ұпай жазылды.