Елімізде экологияға залалы аз тиетін геологиялық барлаудың жаңа тәсілдері зерттеліп жатыр. Жалпы құны 2,6 млрд теңгені құрайтын зерттеу жұмыстарын «Самұрық-Қазына» қорына қарасты «Самғау» ғылыми-технологиялық бастамалар орталығы қаржыландырады.
«Қаражанбасмұнай» АҚ қоршаған ортаны қорғау және жануарлар мен өсімдіктер әлемін аялауға бағытталған тың ғылыми зерттеу жүргізуді жоспарлап отыр. Компания жобаны қаржыландыру үшін «Самғау» ҒТБО, сондай-ақ Қазақ мұнай және газ институты және «Азимут Энерджи Сервисез» АҚ-мен келісімге қол қойды.
Құжатқа сәйкес, ғалымдар жарылыс әдісінің көмегінсіз көмірсутектерді іздестірудің жаңа әдістерін зерттейтін болады. Геологиялық барлаудың бұл әдісі қоршаған ортаға залал тигізбеуге көмектеседі. Арнайы жасалатын жарылыстардан бас тарту бұрын адамдардың немесе инфрақұрылымның болуына байланысты ғалымдар қолжеткізе алмаған аумақтарды барлауға мүмкіндік береді. Себебі мұнай кен орындарының басым бөлігі Каспий теңізіне жақын маңайда орналасқан. Сондықтан жаңа қазбаларды іздестіру үшін жерді жару тиімсіз, өйткені пайда болатын тербелістер мен шу жергілікті флора мен фаунаға кері әсер етуі мүмкін. Сондықтан арнайы құрылғының экологияға әсеріне талдау жүргізіледі. Жоба 16 айға есептелген.
«Жоба экологияға зиян келтірместен барлау жұмыстарын жүргізуге мүмкіндік береді деп болжаймыз. Бұрын-соңды зерттеу жүргізілмеген Каспий теңізінің солтүстік бөлігіндегі қорықтарда іздестіру жұмыстарын жүргізу мүмкіндіктері туып отыр. Бұған қоса зерттеу мерзімін және қаржылық шығынды арттырмау шарт. Сондай-ақ компания жарылыс жұмыстарына тыйым салынған қолданыстағы кен орындарындағы көмірсутектің қалған қорларын біле алады», дейді «Қаражанбасмұнай» АҚ бас директоры Марат Елеусінов.
Бүгінде әлемдегі ең тиімді геологиялық барлау әдістерінің бірі – электромагниттік толқындарды қолдану. Бұл жағалаудағы және өтпелі аймақтар, шөлдер мен сортаң топырақ сияқты күрделі және экологиялық сезімтал аймақтарда жарылғыш заттарды қолданбай тиімді жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Мұндай толқындар дәстүрлі әдістерге қарағанда бірқатар артықшылыққа ие. Біріншіден, олар қоршаған ортаға әсерді азайтады. Бұл инфрақұрылымы дамыған аймақтарда және тұрғын үй аудандарына жақын жерлерде өте маңызды, себебі жарылыстың әсері халыққа қауіп төндіріп, қирауға алып келуі мүмкін. Екіншіден, бұл әдіс таяз суда барлауға мүмкіндік береді.
Жалпы, компания жоба қоршаған табиғатқа зиян келтірместен жер қыртысының құрылымы мен көмірсутектің қалдық қорлары туралы нақты мәліметтер алуға мүмкіндік беретініне сенімді. Жарылысты болдырмау әдістеріне көшу арқылы табиғи ресурстарды тұрақты және экологиялық қауіпсіз игеруге мүмкіндіктер тумақ.
Осы орайда Қазақстан мұнайының 125 жылдығы қарсаңында «Қаражанбас» кен орнында алғашқы мұнай бұрқағының ашылғанына 50 жыл толғанын атап өткіміз келеді. Бұл жұмыстардың нәтижесі аталған кен орнының келешегі үшін өте маңызды.