Қоғамда есірткі қылмысының таралу ауқымы, әсіресе оған жасөспірімдер мен жастардың үйірсектігі бәсеңдемей тұр. Адам өміріне балта шабатын, қалыпты тіршіліктің тұнығын лайлайтын қауіпті кеселмен күрес толастамауға тиіс. Осыған орай жуырда жаңа оқу жылының басталуына байланысты Ішкі істер министрлігі мектептер, колледждер мен жоғары оқу орындарында құқықтық білім беру мақсатында республикалық акция бастады.
Науқан аясында қыркүйек айында барлық оқу орнында полиция басшыларының қатысуымен кездесулер өтпек. Ол жерде жоғары сынып оқушылары мен студенттерге қылмыстық жауапкершілікке әкеп соқтыратын әрекеттер туралы жан-жақты ақпарат беріледі.
«Ер жетіп, өз қолы өз аузына жете бастаған жастар есірткіні таныстарының өтінішімен уақытша сақтау немесе тасымалдау, граффити-жазуларды салу, хабарландырулар немесе QR-кодтар тарату, форумдарда, мессенджерлерде есірткі туралы оң пікірлері бар посттар қалдыру сияқты әрекеттер үшін қылмыстық жауапкершілік бар екенін түсінуі маңызды», дейді ІІМ есірткі қылмысына қарсы іс-қимыл департаментінің баспасөз қызметі.
Алғашқы кездесуді аталған департамент қызметкерлері елордалық IT университетінде өткізді. Жоғары оқу орнының оқытушылары мен әкімшілігіне студенттердің қатысуымен жасалуы мүмкін құқық бұзушылық түрлері, университетте және жатақханаларда есірткіні жарнамалау және тарату тәсілдері, студенттердің есірткіні қолдану белгілері туралы айтылды. «Бұл әңгіме қалаға жаңадан келген және есірткіні тарату немесе жарнамалау арқылы жеңіл табыс табуға тартылуы мүмкін бірінші курс студенттеріне өте маңызды. Сондықтан осы университеттегі келесі қадам – 1-2 курс студенттерімен кездесу. Біздің мақсатымыз – ақпаратты жастардың бәріне жеткізу», деді сала мамандары.
Жоғарыда айтылғандай, жастар мен жасөспірімдердің қатысуымен жасалатын есірткі қылмыстарының бірі – көшелердегі граффити жазуларын салу. Бір қараған адамға ол қабырғаға салынған әдемі жазу ғана болып көрінуі мүмкін. Алайда есірткі пайдаланатын адамдарға бұл «таптырмас» бағыт-бағдар. Яғни ол жерде есірткі сататын сайттардың атауы жазылады.
Осы қылмыстарға қарсы күрес аясында қазір ел аумағында граффити жазуларды өшіру науқаны жүріп жатыр. Алматы облысында полицейлер жыл басынан бері 800-ден астам есірткі граффитилерін жойды. Бұл туралы таяу күндері облыстық Есірткі қылмысына қарсы іс-қимыл басқармасының бастығы Ардақ Қайсаров коммуникациялар орталығында өткен брифингте мәлімдеді.
Жасөспірімдер мен жастар арасындағы нашақорлықтың алдын алу, сондай-ақ синтетикалық есірткінің таралуына қарсы қабылданып жатқан іс-шаралар туралы баяндаған ол есірткі өндіретін зертханаларды анықтауға үлкен назар аударылғанын айтты. «Жыл басынан бері Алматы облысының полицейлері 12 есірткі зертханасын анықтап, жойды. Біз мектеп оқушыларымен, ата-аналармен және мұғалімдермен профилактикалық дәрістер мен семинарлар ұйымдастыра отырып, білім мекемелерімен белсенді ынтымақтастықта жұмыс істейміз. Жастар арасында нашақорлықтың алдын алу және анықтау маңызды. Сонымен қатар 8 айда 400-ге жуық профилактикалық іс-шара жүргізілді», деп мәлімдеді А.Қайсаров.
Тәртіп сақшысы нашақорлықпен күресу профилактикалық және жедел шараларды қамтитын жүйелі көзқарасты қажет ететінін атап өтті. Осы тұрғыда жастар мен жасөспірімдер есірткі сатушылардың ықпалына көбірек ұшырайтын білім мекемелеріне ерекше назар аударылады. «Біз волонтерлермен де белсенді жұмыс істейміз. Жыл басынан бері олардың көмегімен 800-ден астам граффити жойылды. Халық арасында құқықтық сауаттылықты арттыру мақсатында 214 іс-шара, 36 спорттық іс-шара, 29 жұмыс кездесуі өтті», деп толықтырды А.Қайсаров.
Граффитиге қарсы күрес Қарағанды облысында да бастау алды. 7 қыркүйекте Теміртауда өткен іс-шараға 500-ден астам ерікті, полиция және күзет ұйымдарының қызметкерлері қатысып, 3 мыңнан астам жазу мен заңсыз жарнамалық суреттерді өшірді.
Ауқымды акцияға тартылған қатысушылар 5 адамнан тұратын 100 топқа бөлініп, әрқайсысы өздерінің маршруттық карталарын алды. Бұл ретте проблеманың салдарымен емес, себебімен де күрескен маңызды. Яғни граффити жазуларды салатын адамдарды ұстау да күн тәртібінен түспеуге тиіс. Қарағанды облысы Полиция департаменті бастығының орынбасары Әбіл Әбілдиннің айтуынша, биыл 15 шілдеде Теміртау қаласының полиция қызметкерлері есірткі сайттарын жарнамалап, граффити жазуларды салғаны үшін Қарағанды қаласының 39 жастағы тұрғынын ұстаған. «Полиция бұл адамның қаланың жеті көшесіндегі 36 үйге 186 граффити жазба қалдырғанын анықтады. Қазіргі уақытта оған қатысты қылмыстық іс қозғалды, тергеу жүргізіліп жатыр», деді ол.
Мұндай іс-шаралар есірткі қылмысына қарсы күрестің маңызды бөлігі саналады, қаланың көрнекі келбетін жақсартуға, сондай-ақ жастарды теріс ықпалдан қорғауға көмектеседі. Жан-жақты алдын алу жұмыстарына жастардың өздері де араласып, атсалысып, үлестерін қосып жатыр. «Мен есірткіні қолдануға үзілді-кесілді қарсымын, оларды насихаттауға жол бермеуіміз керек. Есірткіні жарнамалайтын граффити мен басқа да суреттерді өшіру акциясына қатысқаныма қуаныштымын. Себебі бұл біздің қоғамда саламатты және қауіпсіз ортаны сақтау үшін маңызды», деді Қарағанды қаласының индустриалды университетінің студенті Әділет Айдархан.
Айта кетейік, мұндай акция еліміздің барлық аймағында тұрақты түрде жалғасын таппақ.