Өңірдің ауызсу мәселесі толық шешіледі

Тегеурінді тапсырма

«Жалпы, ондаған жыл бойы қомақты қаржы бөлінгеніне қарамастан, ауызсу мәселесі әлі шешімін тапқан жоқ. Сондықтан өңірлерді дамытудың ұлттық жобасы аясында бес жыл ішінде халықты 100 пайыз таза ауызсумен қамтамасыз етуді тапсырамын. Бұл – Үкіметтің алдында тұрған басты міндет», деген еді Президент 2021 жылғы 1 қырқүйектегі «Халық бірлігі және жүйелі реформалар – ел өркендеуінің берік негізі» атты Жолдауында.

Мемлекет басшысының те­геурінді тапсырмасынан соң әрбір елді мекенді ауызсумен қамтамасыз ету жөнінде кезеңдік жоспар әзірленді. Алыс жатқан ауылдардағы ауызсу мәселесі алғашқы болып қолға алынды. Міне, жыл сайын бұл мәселе оң шешімін тауып келе жатыр. Әсіресе былтыр мен биылғы жылы шал­ғай ауылдарға су тартылып, тұр­ғын­дар сапалы тіршілік көзін тұтынып отыр.

– Үкімет 2023–2029 жыл­дарға арнал­ған тұрғын үй-ком­муналдық инфра­құрылымды дамыту тұжырымдамасын бе­кітіп, оған сәйкес су құбыры желі­лерін салуға, қайта жаңғыртуға қаржы бөлді. Бүгінде сумен жабдықтау қыз­метіне облыс халқының 95,7 пайызы, қала халқының 98,8 пайызы, ал ауыл тұрғындарының 93,6 пайызы қамтылды, – дейді облыстық энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасы басшысының орынбасары Арман Саттыбаев.

Ауызсусыз ауыл қалмайды

Аймақта 342 ауылдық елді мекен бар. Ондағы жалпы халық саны – 209 186. Қазіргі уақытта орталықтандырылған сумен 225 ауыл қамтылған. Биыл ауылдық елді мекендерді сапалы ауызсумен қам­тамасыз етуге қатысты 31 жоба іске асырылып, 60 шақырым су құбыры желілерін салу мен реконструкциялау жұмысы жүріп жатыр.

– Тұрғын үй-коммуналдық инфрақұ­рылымды дамытудың 2029 жылға дейінгі тұжырымдамасы шеңберінде биыл ауылдарда 31 жобаны іске асыруға 5,4 млрд теңге бөлінді. Оның ішінде жаңа желілер салу жөнінде 14 жоба, қолданыстағы желілерді қайта жаңғырту жөнінде 17 жоба жүзеге асу үстінде. Бөлінген қаражатқа 93,8 ша­қырым су құбыры же­лілерін салу, қайта жаңарту жоспарланған. Бүгінгі күні 90,8 км су құбыры желілері салынды, қайта жаңартылды. Сонымен қоса, 26 ауылдық елді мекенде суды тазартудың кешенді блок-модульдерін орнатып жатырмыз. Бұл жұмыстарға бюджеттен 700 млн теңге қарастырылған. Жыл соңына дейін су құбыры желілерінің құрылысын, кешенді блок-модульдерін орнатуды аяқтауды жос­парлап отырмыз. Бұл ауыл­дарда сумен жабдықтау қызметтеріне қолжетімділікті 95,6 пайызға дейін арттыруға мүмкіндік береді. 2025 жылы қалған 63 ауылды 100 пайыз ауызсумен қамтамасыз ету міндеті тұр. Оған 6,3 млрд теңге қарастыруды жос­парлап отырмыз, – дейді А.Саттыбаев.

Ірі жобаларда іркіліс жоқ

Биылға жоспарланған жобалардың ішінде Жарлы-Қарқаралы топтық су құбырының құрылысы ең ауқымды. Бұл нысан іске қосылған соң қаладағы су тапшылығы проблемасы толығымен шешіледі. Қазіргі уақытта қырық шақы­рымдық су құбырын тарту жұмыстары аяқталған. Енді қала ішіндегі желілер жаңартылып жатыр. Су құбыры алдағы жылы толы­ғымен іске қосылады. Аудан­дағы Қарағайлы, Матақ, Теректі, Бүркітті, Томар елді мекендерінде де ауызсу құ­быр­­лары тартылып жатыр. Тоғыз ауылда блок­тық-модульдік сорғы стансалары орна­тылды.

Жақында ғана сапалы ауыз­суға қол жеткізгендердің бірі Бұқар жырау ауданы Астаховка ауылындағы ел-жұрт. 300-ге жуық адам тұратын бұл елді мекеннің тұрғындары 30 жылдан бері ауызсуды ауыл сыртындағы бір шақырым жерде ағып жатқан бұлақтан тасып ішіп келген еді. Енді міне, «Қуатты өңірлер – ел дамуының драйвері» ұлттық жобасының шеңберінде ол бейнеттен құтылып, сапалы ауызсуға қол жеткізіп отыр.

– Өткен жылы су құбыры салынатынын айтқан кезде оған бәріміз күмәнмен қарағанымыз рас. Бірақ уәде етілгендей, оның құрылысы 2023 жылдың жазында қолға алынып, биыл күзде тәмамдалып отыр. Ауылға ауызсудың келгені ерекше қуаныш сыйлады. Енді алыстан арбамен су тасымаймыз, бейнеттен құтылдық, – дейді ауыл тұрғыны Арман Әлімов.

Бұқар жырау ауданында биыл тағы үш ауылда жаңа су құбырлары пайдалануға беріледі. Олар – Ақжар, Аюлы, Алабас. Осы жобалар іске асырылғаннан кейін аудан тұрғындарының 99 пайызы ор­та­лықтандырылған сумен қамтамасыз еті­леді. Келер жылы бұл көрсеткішті 100 па­йызға жеткіземіз, дейді аудан бас­шылығы.

Ақтоғай ауданы Қуаныш ауылын­дағы­лардың да қуаны­шында шек жоқ. Бұл елді мекен де көптен бері су тап­шы­лығын сезініп келген. Қуаныш ауылының су желілерін тартып берген «LifeStoryInvest» ЖШС мердігері мәрттік танытқан. Келісімшарт бойынша су желісін тек үйдің ауласына дейін ғана жеткізу көрсетілген. Ал жауапты мердігер үйге дейін тартып беріп отыр. Ауыл халқы, ауыл әкімшілігі компания қыз­меткері Сағат Дүйсекинге дән риза. Мер­дігер тіпті, ауылдың мешітіне, мек­тебіне, клубына суды ақысыз тартып берген.

Бақылау барынша күшейеді

Жақында ғана облыс әкім­дігінде өткен аппараттық жиында халықтың 100 пайы­з ауызсумен қамтамасыз етілуі келесі жылдың соңына дейін ерекше бақылауда болатынын атап өтті аймақ басшысы Ермағанбет Бөлекпаев.

– Алда азаматтардың, әсіресе ауылдық жерлерде өмір сүру сапасына тікелей әсер ететін су құбыры желілерін салу, қайта құруға қатысты үлкен жұмыстар күтіп тұр. Мақсаты айқын, міндеті анықталған, қаржыландыру мәселесі шешіліп жатыр. Бұл – бюджетті қалыптастыру кезінде ескерілуге тиіс басым міндет. Жұмысты дұрыс ұйымдастыру, жауапкершілігімізді есте сақ­тауымыз маңызды, – деді Ерма­ғанбет Қабдулаұлы.

90-жылдары облыстағы ауылдың көбі орта­лықтан­ды­рыл­ған ауызсусыз еді. Өткен ғасырдың 50-60 жылдары салын­ған су жүйесі әбден тозған. Бұл күнде мұның бәрі «Ауызсу», «Ақ бұлақ», «Нұрлы жер», «Өңірлерді дамыту», «Ауыл – ел бесігі» секілді бірқатар мемлекеттік бағ­­дарлама арқылы шешімін тапты. Мә­селен, 1992 жылы облыстағы ауыл­дар­дың орталықтандырылған суы бары тек 32 пайыздың шамасында болыпты. Бү­гінде ол үлес 100 пайызға жуықтады. Келер жылдың соңына дейін шалғай ауыл­дардың аузы тұщы суға 100 пайыз жетеді.

Қарағанды облысы