Бейбітшілік және келісім сарайында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың қатысуымен бастау алған “Конституция – мемлекеттің демократиялық дамуының негізі” тақырыбындағы халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция ертесіне Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің бас оқу ғимаратында жалғасты.
Жалпы сессия университеттің бас аудиториясы саналатын Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің аудиториясында болды. Екінші пленарлық мәжіліс отырысына Конституциялық Кеңес Төрағасы Игорь Рогов ЕҚЫҰ ЕКПА-ның вице-президенті Киммо Килюнен, бірқатар шетел Конституциялық соттарының төрағалары мен судьялары, депутаттар мен заңгерлер қатысты. Отырысты Еуразия ұлттық университетінің ректоры Бақытжан Әбдірайым үйлестіріп отырды.
Алдымен сөз алған Бақытжан Жарылқасынұлы Қазақстанның Ата Заңы әлемдік және отандық заң-құқықтық дамудың барша құндылықтары ескеріле жасалғандығын орынды келтірді.
Сан-алуан пікірлі мемлекеттегі демократиялық сайлаулар тақырыбында қысқаша баяндама жасаған Финляндия Парламентінің мүшесі Киммо Килюнен демократияның өзін бірнеше тұрғыдан қарауға боларымен бөлісті. Мұнда ең басты мәселе елді нендей жетістіктерге жеткіздік, қалай басқарылуы керек деген сұрақтарға жауап ізделуі шарт. Ал Латвия Республикасы Конституциялық сотының төрағасы Гунарс Кутрис күнделікті өмірде конституцияның демократия дамуына ықпал етерін баса айтты. Оның пайымынша, біз кері байланысты да байқаймыз. Демократия деген сөз әмбебап түсінікке айналғандығын тілге тиек еткен Литва Республикасы Конституциялық сотының төрағасы Кестутис Лапинскас қоғамда демократия дегеніміз басқару нысанын білдірерін ортаға салды. Бұл ретте басқару нысаны белгілі бір құқықтық топқа немесе автократқа тиесілі болады. Аталған құқықты азаматтар тікелей референдум немесе өздері сайлайтын өкілдері арқылы жүзеге асырады. Конституцияда бекітіліп берілген барлық құқықтарды демократиялық институттар мен адам құқықтары еркіндігінің және бұқаралық ақпарат құралдары құқығының тікелей демократияны іске асыру мүмкіндігі ретінде түсіну керек.
Бұдан кейін Молдова Республикасы Конституциялық сотының төрағасы Думитру Пулбере, Моңғолия Конституциялық сотының төрағасы Жамсран Бямбадорж, Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының депутаты Ерболат Мұқаев, Болгария Конституциялық сотының судьясы Йорк Пуделька, Өзбекстан Республикасы Конституциялық сотының судьясы Ұзақ Базаров, Бар-Илан университетінің профессоры Зеэв Ханин (Израиль), Украина Конституциялық сотының судьясы Петро Стецюк, М.В.Ломоносов атындағы ММУ профессоры Владимир Комиссаров және Қазақстан Республикасы Адам құқықтары жөніндегі ұлттық орталығының басшысы Вячеслав Калюжный конституциялық құқық, демократиялық мемлекетті құру, мұнай-газ саласындағы мемлекеттік мүддені қорғау және өзге де құқықтық жетілдіру мәселелерін талқыға салды.
Түстен кейін конференция секцияларда жалғасты. Үш секцияға бөлінген отырыс “Конституциялық құқық”, “Жария-құқықтық пәндер” тақырыптары және “Жеке-құқықтық пәндер” тақырыптары бойынша өтті.
Асқар ТҰРАПБАЙҰЛЫ.