Жол және жаңару
«Жолаушылар тасымалы» акционерлік қоғамының «Батыс» аймағы филиалы ұйымшылдығы қалыптасқан іргелі кәсіпорын. Оған еліміздің батыс өңіріндегі төрт бөлімше кіреді. Бөлімшелерге Атырау, Маңғышылақ, Орал және Ақтөбе стансаларынан жөнелтілетін жолаушылар пойыздары қарайды. Осы бағыттардағы жолаушылар тасымалын қамтамасыз етуге бүгінгі таңда 382 вагон жұмылдырылған. Алматыға қатынайтын жолаушылар пойызы 2007 жылы екі құрамға көбейсе, былтыр оған тағы бір құрам қосылыпты. Ал үстіміздегі жылғы наурыз айынан бастап бұл бағыт тағы бір құраммен толықтырылған көрінеді. Бұл вагондардың барлығы да Қытайдан сатып алынған, сайлы да жайлы вагондар.
– Кезінде бұл вагондар туралы пікірлер айтылғаны рас. Алайда, тексеру нәтижелері бұл вагондардың денсаулыққа зиянсыздығын көрсетті. Қазір оларды қолдану аясы кеңейе түсті. Бұл вагондардың тиімділігі де жоғары. Осындай вагондардың плацкартында 60 орын болса, бұрынғысында 56-ақ орын болатын. Бұрынғы құрамға 15 вагон тіркелсе, қазір 19 вагон бар. Оның бір вагонында дизельді станса, екіншісінде тапсырысты жүктер, ал біреуінде асхана орналасқан. Соның өзінде жолаушыларға 16 вагон қызмет көрсетеді, – дейді «Жолаушылар тасымалы» АҚ «Батыс» аймағы филиалының директоры Амантай Досқалиев.
Ұжымда осы вагондарда жолаушыларға қызмет көрсететін 1340 жолсерік еңбек етеді екен. Олардың бәрі де өз ісін жетік білетін кәсіби мамандар. Жолсеріктерге қойылатын талап та жоғары. Олар арнайы даярлықтан өтіп, жаңа технологиялармен жұмыс істеу және ұйымдастыру техникаларын меңгеру қабілеттері бақылауға алынып барып, конкурстық негізде жұмысқа қабылданатын көрінеді. Осындай қатаң талап қоюдың нәтижесінде мұнда соңғы жылдары еңбек және өндіріс тәртібін бұзу деректері анағұрлым азайған, жұмыс көрсеткіштері арта түскен. Сондай-ақ, кадрлар тұрақтылығына қол жеткізілуде. Бұған жолсеріктерге туғызылып отырған жағдай да, еңбекақыларының жоғары болуы да ықпал етуде. Ұжымда әркімнің өз жұмыс орнын құрметтеуі берік қалыптасқан. Жолаушы тасымалы шаруашылығының басты жұмыс көрсеткіші жолаушы айналымы екені сөзсіз. Бұл бағытта «Батыс» аймағы филиалында оң өзгерістер, тиянақты ізденістер баршылық. Филиал бойынша үстіміздегі жылғы алғашқы жартыжылдыққа берілген жолаушылар айналымы жоспары 107,7% орындалыпты. Осы кезеңде 101,1 млн. жолаушы-шақырым артық орындалған. Бұл өткен жылғы осы кезеңдегі көрсеткіштен 9,2% көп. Жолаушылар тасымалдаудан түсетін табыс 107,8%-ға жүзеге асырылып, өткен жылғы осы кезеңмен салыстырғанда 277988 мың теңге артық табыс тапқан.
Жұмыстың нәтижелігі көп жағдайда басшының іскерлігі мен біліктілігіне тәуелді. Жас та болса Амантай Досқалиев темір жол саласындағы барлық еңбек баспалдақтарынан өтіп, ысылған азамат. Теміржолшы мамандығы бойынша жоғары оқу орнын бітіргеннен кейін вагон жөндеуші, вагон құрастыру цехының шебері, техникалық қызмет көрсету қосынының бастығы, вагон депосының бас инженері, «Жолаушы сервис» филиалы бастығының орынбасары, жолаушы шаруашылығы бойынша филиал директорының орынбасары, «Жолаушы вагонын жөндеу-2» ЖШС директоры қызметтерін абыройлы атқарып, саланың білгір маманы бола білген ол жаңа қызметі – «Батыс» аймағы филиалы директорлығын да шырқ үйіріп алып кетті. Кәсіби мерекесі қарсаңында «Құрметті теміржолшы» белгісін алуы да осындай өнімді еңбектің өтеуі деу орынды. Оның айтуынша, жолаушылар тасымалы саласының жұмысын әлі де жақсарта түсудің мүмкіндігі мол. Биыл Атырау қаласында жолсеріктер резервінің жаңа құрылысын салу қайта қолға алыныпты. Мұнда әкімшілік-тұрмыстық корпус, шеберханалар, бу қазандығы, үш автокөлік сыятын гараж, вагондарды жуу цехы, компрессор цехы, өрт сөндіретін насос стансасы, қатты қалдықтар қоймасы салынатын болады. Жобада жолсеріктердің жұмыстарын жақсарту, жолаушылар вагондарын жөндеу және қызмет көрсетуді санитарлық, еңбек қауіпсіздігі және өрт қауіпсіздігі талаптарына сай жүргізу үшін барлық жағдай қарастырылған.
Анабір жылдары бір шаңырақтың астында болған жолаушы шаруашылығы да бірнешеге бөлініп кетті. Енді солардың басын біріктіріп, жұмысын үйлестіріп отыру үшін «Жолаушы тасымалы» АҚ-тың Батыс аймағы бойынша өкілдігі құрылыпты. Филиал директорлығымен қоса, «Жолаушы тасымалы» АҚ президентінің Батыс аймағындағы өкілі болып табылатын Амантай Нағымұлын ойлантатын мәселелер де жоқ емес. Ол АҚШ, Жапония, Қытай және Еуропа елдеріндегі сияқты жүрдек пойыздарды, ондағы сервистік қызметтерді неге пайдаланбасқа деп те ойлайды бірауық. Алайда, ол біраз уақыт пен мол қаржыны қажет етеді. Оны темір жолдарымыздың қазіргі жағдайы да көтермейді екен. Олар жүрдек пойыздардың жылдамдығына төтеп беретіндей сапалы болуы тиіс. Бұл бағытта жолдарды күрделі жөдеуден өткізу, ағаш шпалдарды темір-бетон шпалдарға алмастыру жұмыстары жүргізіліп жатқанын болашаққа басталған сәтті қадам ретінде бағалайтыны да сондықтан.
– Жолаушы вагондары паркінің тең жартысының пайдалану мерзімі отыз жылдан асты. Алайда, вагондар ескі деп қол қусырып отырғанымыз жоқ. Барымызды базарлап, жолсеріктеріміздің тарапынан көрсетілетін қызмет сапасын арттыруға баса аса көңіл бөліп келеміз. Ескі вагонның өзін таза ұстап, жолаушыларға жылы жүзді қызмет көрсету басты міндетіміз болмақ. Сондай-ақ, жолаушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін ай сайын әр пойыздың бригадаларымен қалыптан тыс жағдайда қалай әрекет ету жөнінде, пойыздың техникалық ақауын жоюға байланысты түрлі шаралар өткіземіз. Осындай жұмыстардың нәтижесінде жыл басынан бері пойыздық және маневрлік жұмыстарда ешқандай ақауға жол берілген жоқ, – дейді Амантай Нағымұлы.
Жолаушыларға қызмет көрсету қиын да күрделі жұмыс екені белгілі. Бұған өзіне де өзгелерге талапшыл басшының да ықпалы зор. Ол ұжымның ұйтқысы, білікті басшы ғана емес, қарамағындағылардың қамқоршысы да. Бұған былтыр қазан айында сол кездегі басшылықтың заңсыз қысқартып жіберген осы филиалдың ағыту паркінің бір топ жолсеріктерін қызметтеріне қайтара алуы нақты мысал болады. Екі мыңға жуық адам еңбек ететін «Жолаушылар тасымалы» АҚ-тың «Батыс» аймағы филиалының ұжымы жылды табысты аяқтаудың барлық алғышарттарын жасауда.
Сатыбалды СӘУІРБАЙ, Ақтөбе облысы.