Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі Ерлан Ыдырысовтың Нью-Йоркке сапары аяқталды. Ол 2016 жылғы 27-29 маусымдағы Нью-Йоркке сапарының аясында Біріккен Ұлттар Ұйымы Қауіпсіздік Кеңесінің (БҰҰ ҚК) тұрақты емес мүшелерін сайлауға қатысып, бірқатар елдердің сыртқы саясат ведомстволарының басшыларымен кездесті және америкалық, сондай-ақ, басқа да елдердегі әріптестерімен келіссөздер жүргізді.
Қазақстанның БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің 2017-2018 жылдарға тұрақты емес мүшесі болып сайлануы сапардың маңызды оқиғасы болды. Қазақстанның кандидатурасын дауыс беруге қатысқан БҰҰ-ға мүше 193 мемлекеттің 138-і қолдады (қарсыласымыз Таиландқа 55 мемлекет дауыс берді). Е. Ыдырысов қазақстандық өтінімді мақұлдауда Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың оны белсенді ілгерілетуі мен БҰҰ Бас Ассамблеясының 70-ші сессиясы барысында ұсынылған бағдарламалық бастамалары шешуші рөл атқарғанын атап өтті.
«Қазақстан үшін бұл – тарихи күн. Біздің еліміз БҰҰ Жарғысы бойынша жаһандық қауіпсіздік пен бейбітшілікті сақтауға өкілеттенген ең маңызды саяси органның құрамына тарихта бірінші болып сайланған Орталық Азия мемлекеті болды. Бұл – Қазақстанның және Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың жеке тұлғасының халықаралық деңгейдегі биік беделінің, оның жаһандық және өңірлік мәселелерді реттеуге, ядролық қарусыздану мен таратпау мәселелерін ілгерілетуге қосқан бірегей үлесінің жарқын айғағы», – деді осыған орай Е.Ыдырысов.
Министрдің айтуынша, Қазақстанның осындай аса көрнекті табысқа Тәуелсіздігіміздің 25 жылдығы, сондай-ақ, Қазақстанның дипломатиялық қызметі күні (2 шілде) аясында қол жеткізуінің символдық мәні бар.
Дауыс берудің қорытындысы бойынша Сыртқы істер министрі Қазақстан тарапынан өтінімімізді қолдаған барлық делегацияларға шынайы алғысын білдірді және барлық кандидат мемлекеттердің шын, ашық науқан жүргізгендеріне жоғары баға берді. Е. Ыдырысовтың айтуынша, қазақстандық дипломатия БҰҰ ҚК-ге алдағы мүшелікті қауіпсіздік пен бейбітшілік, қарусыздану, терроризмге қарсы күрес, өңірлік дауларды реттеу мәселелерін шешуге және орнықты дамудың мақсаттарын жүзеге асыруға үлесімізді ең жоғары жаһандық деңгейде қамтамасыз ету үшін пайдалануға ниетті.
Қазақстан БҰҰ ҚК тұрақты емес мүшесі болуға өз кандидатурасын ұсынуды алғаш рет 2010 жылғы маусымда жария етті. Сол уақыттан бастап қазақстандық дипломаттар өтініміміздің тәжірибелік мәні мен негіздемесін халықаралық қоғамдастыққа жеткізу, мүше мемлекеттердің мейлінше ауқымды тобының қолдауын алу үшін бірізді жұмыс атқарды.
Қазақстан өзінің БҰҰ ҚК шеңберінде атқаратын жұмысының төрт басым бағытын белгіледі: ядролық, энергетикалық, су және азық-түлік қауіпсіздігі. Осы басымдықтарды әлемнің көпжақты дипломатиясының ең басты алаңында ілгерілете отырып, Қазақстан Қауіпсіздік Кеңесімен, жалпы БҰҰ-ға мүше барлық әріптестерімен өте тығыз іс-қимыл жасауға ниет білдірді.
Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшесі ретінде Астана бүкіл Орталық Азияның мүдделерін де осы алаңда қорғайтын болады және өңір үшін маңызды мәселелерді көтермекші. Е.Ыдырысов сайлау қарсаңында құрамына сәйкесінше БҰҰ-ның 120 және
33 мемлекеті кіретін екі ірі бірлестігінің, яғни Қосылмау қозғалысы мен Латын Америкасы және Кариб бассейні мемлекеттері тобының тұрақты өкілдері алдында сөз сөйледі. Осы кездесулер барысында Қазақстан сыртқы саясат ведомствосының басшысы дипломаттарды терроризмге қарсы күрес, қарусыздану мен жаппай қырып-жою қаруын таратпау салаларындағы Мемлекет басшысының жаһандық бастамаларына және «Әлем. XXI ғасыр» манифесінің мазмұнына жан-жақты тоқтала отырып, Қазақстан сыртқы саясатының өзекті басымдықтарымен таныстырды.
Бұдан басқа, Е.Ыдырысов Италия, Швеция, Нидерланд, Эфиопия, Таиланд сыртқы саясат ведомстволарының басшыларымен, Ұлыбритания, Франция, Қытай, АҚШ, Жапония, Финляндия, Үндістан, Пәкістан, Иран, Түркия және т.б. елдердің БҰҰ жанындағы тұрақты өкілдерімен кездесулер өткізіп, келіссөздер жүргізді. Олардың барысында екіжақты қатынастар мен көпжақты алаңдардағы өзара іс-қимыл мәселелері талқыланды.
Еліміздің Сыртқы істер министрі сапарының соңғы күнінде АҚШ Мемлекеттік хатшысының көмекшісі Ниша Бисвалмен кездесті. Кездесу барысында Қазақстан-Америка стратегиялық үнқатысуын ілгерілету, екіжақты ынтымақтастықтың және халықаралық күн тәртібінің кең ауқымды мәселелері бойынша пікір алмасты.
Жалпы, Е.Ыдырысовтың Нью-Йоркке сапары БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесіне мүшелікке мемлекетіміздің өтінімін табысты бекітіп қана қоймай, Мемлекет басшысының сыртқы саясатқа қатысты жаһандық басымдықтарын одан әрі ілгерілетуді қамтамасыз етті.
Сәулебек БІРЖАН