Жақында Қытайдың Ханчжоу қаласында әлемнің ықпалды 19 елі мен Еуропалық Одақты біріктірген он бірінші G20 саммиті өткен болатын. Көшбасшы елдер басшыларының әлемдік экономика мен саясат мәселелерін талқылайтын маңызды шараға шақырылған санаулы елдің қатарында Қазақстанның болуы оның халықаралық дәрежедегі жоғары мәртебесін көрсетеді.
Осыдан үш жыл бұрын Ресейде өткен G20 саммитіне Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев алғаш рет қатыса отырып, әлемдік дамуға қатысты өзінің бірнеше ұсынысын берген болатын. Қазақстан Президенті Ханчжоудағы саммитте де жиынның күрделі кезеңде өтіп отырғанын айта келіп, соған орай әлемдік экономиканың жаңғырту бағытындағы жаңаша ойларын білдірді.
Шетелдік сарапшылар арасында Елбасы ұсынған жаһандық деңгейдегі экономикалық және қаржылық қатынастарды реттеуде Біріккен Ұлттар Ұйымының Экономикалық және әлеуметтік кеңесін Жаһандық даму кеңесіне айналдыру қажеттілігі тұжырымдамасы қызу талқыланып жатыр. Бұл шын мәнісінде, еліміздің Біріккен Ұлттар Ұйымы құрылымын жаңғыртуға бағытталған батыл ұсынымы деп айтуға болады. Ол жүзеге асырылған жағдайда БҰҰ жаһандық экономиканы басқарушы ретінде әлемдік экономикалық және әлеуметтік үдерістер теңгерімін толықтай бақылай алады.
Өз сөзінде Мемлекет басшысы әлемдік экономиканы жандандыруға бағытталған шара ретінде жаңа индустриялық революцияға, сандық экономика мен инновацияға сенім артуға шақырды. Бұл міндетті тек қана инклюзивтілік принциптері арқылы жүзеге асырылу қажеттілігі мәлім болып, G20 мен дамушы мемлекеттер арасындағы үнқатысу орталығын анықтап алу мүмкіндіктері одан әрі дәйектеле түсті. Дамушы елдердің үнін есту және пікір алмасулар үшін Елбасы осыдан бес жыл бұрын G-global жобасын қалыптастырған еді. Сондықтан «Эволюция, революция емес», «Әділеттік, теңдік және консенсус», «Жаһандық толеранттылық және сенім», «Жаһандық толеранттылық», «Конструктивті көпполярлық» қағидаларын ұстанған ақпараттық-коммуникативтік алаңды бір нұсқа ретінде қарастыру ұсынысы орынды деп ойлаймыз.
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың болашақ ұрпақ алдындағы жауапкершілікті ұстанымы бүгінде әлемдік қоғамдастық назарындағы Ядролық қауіпсіздік жөніндегі IV саммитте жарияланған манифесі арқылы кеңінен мәлім. Шетелдік сарапшылар жоғары баға берген Елбасы манифесінде ұсынылған тұжырымдамалар әлем халықтарының жаңа жаһандық қақтығыстардан, әсіресе, туындауы мүмкін ядролық апаттарды болдырмау сенімін туындата білді. Елбасы ядролық және жаппай қырып-жоюға арналған өзге де қару түрлерінен азат әлем қалыптастыру ұсынысын білдіре отырып, терроризмді толық жеңу үшін G20-ның барлық мүшелері мен басқа да мүдделі елдердің бірлесе күш жұмылдыруы бастамасын көтерді.
Ендеше, «Үлкен жиырмалық» саммитіндегі Қазақстанның бастамалары мен ұсыныстары ұлтымыздың халықаралық аренадағы жаңа және оң имиджін қалыптастыруға ықпал ететіні сөзсіз. Экономикалық және әлеуметтік жаңғыртуларды көздейтін Елбасы ұсыныстары саммиттің тарихи бастамаларына айналатындығына да сеніміміз мол. Өйткені, Елбасы гуманизм идеялары мен әлемдегі өзара келісімді насихаттайды.
Мұрат НАСИМОВ,
саяси ғылымдар кандидаты,
«Болашақ» университеті ректорының міндетін атқарушы
ҚЫЗЫЛОРДА