Алматы қаласы әкімдігінің ұйымдастыруымен Тәуелсіздіктің 20 жылдығына орай белгілі ақын Қасымхан Бегмановтың көрнекті қайраткер, қазақтан шыққан тұңғыш эмигрант Мұстафа Шоқай туралы түсірілген «Мұстафа Шоқай жолымен» деректі фильмі көпшілік назарына ұсынылды.
Қ.Бегманов ұйымдастырған «Мұстафа Шоқай жолымен» экспедициясы ұлтшыл азаматтың туып-өскен жері – Қызылорда облысының Шиелі ауданындағы Наршоқы қыстауын, білім алған, сан түрлі саяси оқиғаларға қатысқан Ташкент, Ферғана, Қоқан, Самарқан қалаларын, жоғары білім алған, саяси қозғалыстарға араласқан Санкт-Петербург, ежелгі Кавказ бойындағы Баку, Тбилиси, Кутаиси, Батуми қалаларын, алғашқы эмиграциялық өмірі басталған Ыстамбұл, жиырма жылдан аса ғұмыр кешкен Францияның Париж, Ножан-сюр-Марн, Фонтенбло, сондай-ақ Мұстафаның жары Мәриям Шоқай жерленген Шель және Мұстафаның бақилық сапарға аттанған жері Германияның Берлин қалаларын жүріп өтті.
Республикалық БАҚ өкілдерімен бірге Мұстафа Шоқайдың өмірін зерттеп жүрген белгілі ғалымдардан жасақталған экспедиция мүшелерінің әрбір тарихи орындарда өткізген сан алуан кездесулері, дөңгелек үстел басындағы әңгімелері мен сапар барысында барған мемлекеттердегі Қазақстанның Төтенше және өкілетті елшілерімен өткен ресми жүздесулер, Мұстафаның өмір сүрген, еңбек еткен мемлекеттерінде тұратын шетел ғалымдарымен жүргізілген сұхбаттар осы деректі фильмнің басты арқауына айналған.
Деректі фильмде нақты мәліметтер, сәтімен түсірілген бейнекөріністер, жасалған ғылыми тұжырымдар шынайы жеткізілген. Экспедиция құрамында болған әрбір журналист пен тарихшы ғалымның сапар мақсатына өз үлестерін қоса білгендігі байқалады. Сонымен қатар, осы фильм үшін арнайы жазылған сырлы әуен де жүректі қозғап, үлкен әсерге бөлейді. Сегіз мемлекетті сүзіп өтіп, Мұстафа Шоқайға қатысты жинақталған мол мәлімет өте тиімді қамтылғандықтан, бұл еңбек халықаралық дәрежеде түсірілген деректі фильм деп атауға тұрарлық.
Сценарийі мен режиссурасын Қасымхан Бегманов, ал музыкасын жас композитор Арман Бексұлтан жазған, тарих ғылымдарының докторы, профессор Мәмбет Қойгелді бас кеңесші болған бұл туынды жас ұрпақты отансүйгіштікке баулып, тәуелсіздіктің мәнін терең түсінуге жетелейтін таптырмас құрал ретінде еліміздегі орта және жоғары оқу орындарының түлектеріне, жалпы, жастарымызға көрсетуге әбден лайық.
Қанат ЕСКЕНДІР, Алматы.