Газетіміздің өткен нөмірінде Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі Ержан Қазыхановтың Түркияға жасаған ресми сапары барысында Түрік Республикасының Президенті Абдулла Гүлмен кездескендігін хабарлаған болатынбыз. Енді сол кездесуде қозғалған мәселелерге тоқталайық.
Қазақстан сыртқы саясат ведомствосының басшысы Түркия Президентіне Елбасының сәлемін жеткізе келіп, өткен парламенттік сайлаудағы жеңісімен шын жүректен құттықтады. Биыл қазан айында Алматы қаласында Түркітілдес мемлекеттер ынтымақтастығы кеңесінің саммиті өтеді. Осыған байланысты министр Мемлекет басшысы Н.Назарбаевтың саммитке шақыруын табыс етті. Түркия Президенті шақыруды қабыл алып, өзінің саммитке қатысатындығын білдірді. Сонымен бірге, А.Гүл екіжақты қарым-қатынастардың жоғары деңгейде дамып отырғандығын атап өтті.
Өткен жылы Қазақстан мен Түркия президенттері төрт рет кездесіпті. 2003 жылғы Президент Н.Назарбаевтың Түркияға жасаған сапарынан бастап жоғары деңгейдегі кездесулер үнемі жалғасын тауып келеді. Екі ел арасындағы қатынастардың дамуына 2009 жылы 21-23 қазанда Президент Н.Назарбаевтың Түркияға ресми сапары ерекше серпін берген. Осы сапар барысында Қазақстан мен Түркия арасында стратегиялық әріптестік туралы келісімге қол қойылды.
Қазақстан Президентінің Түркия парламентінде алғаш рет сөз сөйлеуі елімізге көрсетілген құрмет деп бағалауға болады. Тиісінше 2010 жылдың 23-26 мамырында Түркия Республикасының Президенті А.Гүл Астанада Парламент палаталарының төрағаларымен және Премьер-Министрмен кездесулер өткізді, сондай-ақ Шымкент және Түркістан қалаларына барып қайтты. Сапар барысында ұлттық компаниялар мен мемлекеттік органдар өкілдері, 400-ге тарта қазақстандық және 100-ге жуық түрік кәсіпкерлерінің қатысуымен өткен қазақ-түрік бизнес-форумында жалпы көлемі 300 миллион доллар болатын 30 келісімге қол қойылды.
Түркия Қазақстанның Еуразиядағы ең маңызды әрі сенімді әріптесі болып табылады. Әсіресе, бұл үдеріс экономика саласында көрініс табуы тиіс. Көлік және энергетика басты экономикалық бағыттар болып табылады. Енді осы бағыттағы жұмыстарды кеңейту қажет, деді министр Е.Қазыханов. Алдағы жылдарда өзара тауар айналымын 10 миллиард долларға жеткізу көзделіп отыр. Сондай-ақ Түркия Қазақстан экономикасына қомақты инвестиция салып отырған мемлекеттердің бірі саналады. Бұл инвестициялар индустриялық секторға бағытталған. Мысалы, он жыл ішінде осы елдің Қазақстанға құйған қаржысы 13 миллиард долларды құраған. Осы ретте министр еліміздің индустриялық-инновациялық бағдарламасына Түркияның кәсіпкерлерін жұмылдыру жайын да сөз етті.
Кездесуде бұлардан басқа бірқатар мәселелер де көтерілді. АӨСШК-ке төрағалық мәселесі де назардан тыс қалмады. Өйткені, Түркияның АӨСШК-ке төрағалық еткеніне де бір жыл өтті. Негізінен бұл Президент Н.Назарбаевтың бастамасы екендігін атап өткен жөн. Ендігі мәселе – аталған Ұйымды әрі қарай дамыта беру қажеттігі. Астана мен Анкараның көптеген халықаралық және өңірлік проблемалар жөніндегі мүдделері ұқсас келеді. Сондықтан да энергетикалық қауіпсіздік және экономикалық ықпалдастық мәселелерінде екі ел арасында стратегиялық әріптестік қалыптасты деп нық сеніммен айтуға болады. Түркия елімізді Орталық Азиядағы жетекші ел ретінде қабылдайды және өңірдегі маңызды әріптес ретінде таниды.
Жалпы, Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі Ержан Қазыхановтың Түрік Республикасына жасаған сапары жемісті болды. Кездесулер барысында көптеген мәселелер бойынша ортақ ұстаным бар екені анық байқалды. Осының өзі Түркияның еліміздің стратегиялық маңызды әріптесі екенін тағы бір қырынан көрсетті.
Асқар ТҰРАПБАЙҰЛЫ – Анкарадан.