Шымкент педагогика институты – қашанғы қара шаңырақ, Қазақстандағы байырғы оқу орындарының бірі еді. Тоқсаныншы жылдардың бастапқы тұсында әлдекімдердің әрекетімен халықаралық қазақ-түрік университеті жанындағы еншілес оқу орнына, одан соң филиалға, сәл кейінірек бөлімшеге, бертініректе ХҚТУ Шымкент институтына айналып, әрі-сәрілеу күй кешкен. Бір-екі жыл бұрын бірнеше құрылтайшы бірлесіп, академиялық инновациялық университетке айналдырған. «Осы оқу орнын әу баста мемлекеттік педагогикалық институт етіп қалдыру керек еді, өңірдегі өзгеше орны бар, қашаннан-ақ қалыптасқан дәстүрі бар қара шаңырақ еді» деген пікірлер, ұсыныстар көбейе түскен. ХҚТУ-ға қосылғалы қара шаңырағыңыз күшейіп-гүлдене қойған жоқ. Таланға түсті, таражға кетті. Жап-жақсы жатақханалары жекешеленіп, «Сәуледейін» керемет кафесі сатылып кетті.
Бір жұбанарлығы, жақында, жаңа оқу жылының қарсаңында Үкімет қаулысы шығып, аталмыш оқу орны Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогика институтына айналды.
Қайта оралған қара шаңырақ туралы түрлі-түрлі қауесеттер тарағаны рас. «Егемен Қазақстанның» тілшілеріне де қоңырау шалушылар аз емес. Мәселенің мәнісін айқындау үшін біз бірқатар кісілермен пікірлескен едік.
«Ақиқатын айтсақ, әуелгі кезде Шымкенттегі ең ежелгі оқу орнының Түркістандағы университетке қосылуы қателік болды, – дейді Қожа Ахмет Ясауи атындағы ХҚТУ вице-президенті, Білім және ғылым министрлігінің өкілі, ғұлама ғалым, әдебиет сыншысы, профессор Құлбек Ергөбек. – Бұл институттың бастауында Алаш ардақтысы, қазақтың жауhар жазушысы, нағыз парасатты педагог Жүсіпбек Аймауытов тұр. Ол кісі үш жылдай уақыт педтехникумда ұстаздық еткен. «Ақ білек» романын Шымкентте жазған. Бұл институтта Мұхтар Әуезовтің, Бейсенбай Кенжебаевтың іздері жатыр. Ештен кеш жақсы деген, мемлекеттік пединститут болып қайта құрылғанына қатты қуандым».
Жаңаланған институттың жаңа ректоры Оңалбай Аяшевпен жолықтық. Бас ғимараттың қасбетін құрылысшылар қызу жөндеп жатыр екен. Қабылдау комиссиясының жұмысы да қарқынды. Бірақ, бір өкініштісі, АИУ-дің адамдары негізгі жиһаздарды, әсіресе, көнеден келе жатқан кітапхананы, тағы басқа нәрселерді әкетіп қапты. Қарапайым үстелдер мен орындықтарға қарап қойып, жаңа ректор жымия күлімсірейді: «Ректорлар келер де, мезгілі жеткенде кетер де. Ең бастысы, қара шаңырақ қайта оралды. Мемлекеттік оқу орны боп қадамын қайта басты. Бұл – үлкен қуаныш. Мемпединститут шаңырағы шайқалмайтын, болашаққа, тәуелсіздікке баянды қызмет ететін білім мен ғылым ордасы, ұстаздар ұясы болатынына сенімдімін. Екі жүздей оқытушы, педагог-профессорлық құрам бар, үш мыңға тарта студент бар, оның 900-ге жуығы мемлекеттік грант иелері. Кадрлық өзгерістер жоқтың қасы. Оқу құралдары, заманауи, компьютерлік, ғаламторлық жабдықтар, электрондық оқулықтар – бәрі болады. Құдайға шүкір, мемлекеттің қуаты күшейген, қамқорлық та, жағдай да жан-жақты жасалады, жиһаздың да түр-түрі келеді көп кешікпей-ақ. Бір өкініштісі – баяғыдан келе жатқан кітапхананың, кітап қорының қалмауы. Біздегі парасатты профессорлар, ғұлама ғалымдар, майталман мамандар, жаңашыл ұстаздар бастама көтеруде. Кейбіреулері жекеменшік кітапханаларын түгелдей, бәзбіреулері басым бөлігін мемлекеттік институтқа бермекші. Жаңа кітапхананы осылай нығайтпақ ойдамыз. Күні кеше ғана Астанада мұғалімдер форумы өтті. Алған әсеріміз үлкен. Біз мұғалімдер даярлаймыз. Кім не десе о десін, мұғалімнің бедел-абыройы және жауапкершілігі күшеймесе, жас ұрпақ тәрбиесіндегі олқылықтар оңала қоймайды», – дейді Оңалбай мырза.
Қайта оралған қара шаңырақ құтты болғай.
Мархабат БАЙҒҰТ.