Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Ұлы дала ұлағаттары» атты еңбегінде тілге байланысты тебіренісін осылай «Туған тілдің тұғыры» деген тақырыппен бастапты. Ол тәуелсіз еліміздің сан түрлі өзекті мәселелерімен шұғылдана жүріп, ана тіліміздің тағдырын да ешқашан есінен шығарған емес.
Халықтың ұлы перзенті «ең әуелі қазақ елі барда қазақ тілі өмір сүреді, өседі, өркендейді, ұлтымыздың ұлы тілі мәңгілік» дегенді нысана етіп, арғы-бергі тарихты оймен шарлап өтеді. Шынында, ана тілін ардақ тұтатын біздің қазақтай ел көп емес. Мұны Елбасы бүкіл болмыс-бітімімен, жан-тәнімен түйсіне отырып, өзінің замандастарына, жас жеткіншектеріне жеріне жеткізе айтыпты. Кешегі кеңестік дәуірдегі отарлық құрсаудың темір қақпаны ана тіліміздің адымына шідер салып, дамуы тоқырай жаздағаны мәлім. Мұны бүгінгі ұрпақ ұмытпауы тиіс. «Ұлттың ұлы қазынасы ана тілін жаңа ғасыр биігіне абыроймен алып шығу – бүгінгі ұрпақтың парасатты парызы» дейді Елбасы. Өзім тіл маманы, Халықаралық «Қазақ тілі» қоғамының басшысы болғандықтан да, «Ұлы дала ұлағаттарындағы» тілге байланысты толғаныстарға баса назар аудардым. «Тәуелсіздік бізге не берді?» дегенде, алдымен айтарымыз, туған тіліміздің бұрын болмаған мемлекеттік мәртебе иеленіп, Конституциямыздың 7-бабында «Қазақстан Республикасында мемлекеттік тіл – қазақ тілі» деп бекітілуі болатын.
Ия, тілімізге теңдік тиді, төрге шықты, заңдық негізге ие болды. Елбасы айтқандай, мемлекетіміздің беделін көтеріп тұрған бұл бапты дұрыс пайдалана алмасақ, кімге өкпе артамыз? Өз тілін өгейсініп, өзге тілдің ығына жығылғандардың қарасы азайғанымен, мемлекеттік қызметте әлі де көптеп кездесетінін Елбасы біліп отыр. Содан да болар, Нұрсұлтан Әбішұлының бір кезде намыс пен жігерді қайрап, «он бес жылда аю да мемлекеттік тілді үйреніп алатын уақыт болды» деп айтқаны әлі есімізде. Осы ойлардың біразын тағы да қайталап еске салудан жалықпай отырған Елбасының ұлттық мәселені есінен шығармайтынын білдіреді. «Әр азамат әуелі туған тілге деген құрмет пен жауапкершілікті өзінен бастауы керек, отбасынан бастауы керек», дейді Елбасы. Халықаралық «Қазақ тілі» қоғамының да әу бастан ұстанған бағыты – осы. Елбасы мемлекеттік тілді үнемі назарында ұстап келеді. Бағыт-бағдар сілтеудің ең төте түрі оның «Қазақстанның болашағы – қазақ тілінде» деген сөзі болатын. Сондай-ақ, «Қазақ қазақпен қазақша сөйлессін» деген сөзді айтқан да Елбасы. Қадап, қазып айтылған бұл ұсыныстардың қадіріне жете алмасақ, тағы да намыссыздықтың салдары.
Үш тұғырлы тіл мәселесін Елбасы мемлекет дамуындағы маңызды мәселелердің бірі санайды. Бұл дұрыс. Алайда, мұны жүйелі, саналы түрде сауатты іске асырудың орнына ана тілден асырып, жалаулатып жүретін жандар бар. Әрине, көп тіл білгеннің зияны жоқ. Алайда, қандай жағдайда да туған тіліміз, қазақ тілі өз мәртебесін жоғары ұстауы тиіс деген ұстанымынан танбайды Елбасы.
Президенттің мемлекеттік істерге байланысты толғауларының өзінен ақынжандылығы байқалып тұрады. Ол кісінің «қазақ тілінің қанық бояулары – қазақ әндерінде» деуі тегін емес. Соларды бойға сіңіре жүріп, өлең жолдарын туындататыны мәлім. Қазағының әніне, күйіне, өнеріне, тарихы мен кең байтақ жеріне сүйсіне көз тастай жүріп:
Арайлап таңым,
Асқақтап тауым,
Ән ойнап көгім,
Күй төгіп көлім,
Қол жетті, міне,
Аңсаған күнге
Жасай бер, жаса,
Қазағым менің!–деп төгілдірген Елбасының ана тілін аялай білетін осы қасиеті халық үшін туған, ел бастайтын көсемдік мінезін танытады.
Өмірзақ АЙТБАЙҰЛЫ,
академик,
Халықаралық «Қазақ тілі» қоғамының төрағасы