Биылғы халықаралық байқаудың бір ерекшелігі – премьералық фильмдер арасындағы бәсеке күшті болмақ. Фестивальдың бағдарламалық директоры Елена Ларинованың айтуынша, кинофестиваль көрсетіліміне алыс және жақын шетелдер, Қазақстан мен Орталық Азияда түсірілген 296 фильм енген. Олардың ішінен іріктеліп алынған 101 фильм негізгі конкурсқа қатысады. 14 фильмнің әлемдік премьерасы, 11 кинотуындының азиялық тұсаукесері өтпек. Бұлардан бөлек көрермен назарына тағы бірнеше бағдарлама аясында түрлі жанрдағы фильмдер ұсынылмақ. Атап айтар болсақ, «Астана ЭКСПО-2017» ұлттық компаниясымен бірігіп ұйымдастырған «6 плаза» дамушы елдер бағдарламасына 66 ел қатысып, ең үздік фильмдер анықталмақ. Тағы бір қызық жобалардың қатарында «Бес құрлық» балалар фильмдерінің байқауын атауға болады. Сондай-ақ, кинематографияның және отандық киноның дамуына қомақты үлес қосқан жетістіктері үшін отандық кинематографтарға берілетін ұлттық «Тұлпар» жүлдесін сарапқа салуға қатысатындардың дені жас режиссерлер болып отыр. Алматыда қыркүйек айында салтанатты түрде табысталатын ұлттық марапатқа 14 қазақстандық картина, түркітілдес елдердің атынан 4 фильм ұсынылған.
Биылғы байқаудың негізгі конкурсына Сәбит Құрманбектің «Оралман» фильмі Қазақстан атынан қатысады. Режиссердің айтуынша, фильм идеясына Азаттық сайтында жарияланған Ауғанстанда ата-анасы совет билігінен қашқан этникалық қазақ – «Уәли командир» туралы мақала түрткі болған. «Оралман» фильмі биыл Иранда өткен халықаралық «Фаджр» кинофестивалінде «Азияның үздік фильмі» жүлдесіне ие болған-тұғын. Конкурсқа қатысушылардың арасында Қырғызстан, Испания, Вьетнам, Индонезия, Қытай, Жапония, Корея, Түркия, Ресей кинематографистерінің фильмдері кірген.
Қазақстандық киножобалар нарығына қатысуға Еуропа мен Азияның кинобизнес саласындағы алдыңғы қатардағы мамандары келмек. Олар киноқорлар мен ірі кино нарығының басшылары, танымал продюсерлер, сату бойынша агенттер мен дистрибьюторлар Қазақстан киноөндірісімен етене танысып, кей жобаларды бірге ұйымдастырмақ. Іріктеліп алынған жобалардың ашық тұсаукесер-питчинг кезінде авторлары таныстырып, халықаралық сарапшылар тарапынан үздік танылған жоба «Қазақфильм» киностудиясының қолдауына ие болады. Осы орайда фестивальдың қазылар алқасының мүшесі, белгілі режиссер Талғат Теменов қандай фестиваль болмасын қазақ киноөнерінің өркендеуіне жұмыс істегені жөн екендігін айтады.
– Біз Рашид Нұғыман екеуміз фестиваль басталғалы бірге келеміз. Талай жұлдыздар, талай есімдер ашылды. Әлемдік кино жұлдыздары Қазақстанға арнайы шақырылып отыр. Олармен бұрыннан таныс болсақ та, олар үшін Қазақстан мәдениеті – жаңалық. Мемлекетіміздің тәуелсіз ел болғанына енді ғана 25 жыл толды. Кинофестивальдер – кино өнері туралы көзқарастар мен пайымдарды бір арнаға тоғыстыратын алаң. Ең бастысы, көрермендердің жаңа кинотуындыны ашуы фестивальдың негізгі мәні болмақ, – дейді қазылар алқасының мүшесі Талғат Теменов.
Әйдік фестивальдың бас қонағы ретінде Голливудтың танымал актерлары шақырылған. «Алтын глобус» (2003), «Оскар» (2003) лауреаты Николас Кейдж, 40-тан астам фильмде ойнаған америкалық актер Эдриен Броуди, қытайлық келбетімен танылған атақты Бай Лин сынды мегажұлдыздардың қатысуымен болатын шеберлік сыныптары мен шығармашылық кештер сияқты арнайы бағдарламалар жоспарланған.
ХIII Халықаралық «Еуразия» кинофестивалі халықаралық қазылар алқасына Канн кинофестивалінің лауреаты Сулейман Сиссе жетекшілік етпек. Мұның өз кезегінде Азия мен Еуропа, АҚШ елдерінің жемісті ынтымақтастығы үшін жаңа мүмкіндіктер әкелетіндігін айтқан халықаралық фестивальдың бас директоры фестиваль деңгейі жыл өткен сайын биіктеп келе жатқанын алға тартады.
– «Еуразия» кинофестивалін өткізудегі басты мақсат – қазақстандық кино өндірісті дамыту. Келетін қонақтар да көп. Әлемнің әр түкпірінен кәсіби мамандар, әлемге әйгілі өнер жұлдыздары қатысады. Осы апта қызу болғалы тұр, – дейді Рашид Нұғыман.
XIII Халықаралық «Еуразия» кинофестивалі Қазақстан Республикасының мәдениет және спорт министрлігінің тапсырысымен «Ұлттық кинематография өнері мен ғылымдарының академиясы» қоғамдық бірлестігімен іске асырылады. ЭКСПО-2017 көрмесіне орайластырылып өтіп жатқан халықаралық кинофестивальдың «Мәдениеттер көпірі» тақырыбы отандық кинобизнестің дамуына, сондай-ақ, кинофестиваль демеушілерінің өнімдерін жарнамалауға жол аша түсетіні сөзсіз.
Ая ӨМІРТАЙ, «Егемен Қазақстан»