Зейнетақы жүйесіне енгізілетін өзгерістер туралы Орталық коммуникациялар қызметінде Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау вице-министрі Светлана Жақыпова айтып берді.
«Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың тапсырмасына сәйкес, жаңа жылдан бастап зейнетақы көлемінің мөлшері 2016 жылмен салыстырғанда 20 пайызға көбейтіледі. Осылайша мемлекет әлеуметтік міндеттемелер бойынша тиісті шараларды жүзеге асыруда. 1 қаңтардан бастап Қазақстанда ынтымақты зейнетақы көлемі 8 пайызға, базалық зейнетақы және басқа да жәрдемақы түрлерінің көлемі 6 пайызға өседі. Сонымен бірге базалық зейнетақыны тағайындаудың әдіс-тәсілдері де өзгереді. Мәселен, бүгінде базалық зейнетақы төлемдері еңбек өтілі есепке алынбай барлығына біркелкі беріліп келсе, 2018 жылдың 1 шілдесінен бастап еңбек өтіліне қарай есептеліп бөлінетін болады», деді ол.
Светлана Жақыпованың айтуынша, жинақтаушы зейнетақы қорына жиналған зейнетақы жарнасын ескере отырып, 1998 жылдың 1 қаңтарына дейінгі де, 1998 жылдың 1 қаңтарынан кейінгі де еңбек өтілі есепке алынады.
«Мысалы, егер азамат келер жылы зейнеткерлікке шығатын болса, 1998 жылдың 1 қаңтарына дейінгі бірлескен зейнетақы жүйесіндегі еңбек өтілі 20 жыл және 15 жыл бойы зейнетақы жинақтау қорына үзіліссіз зейнетақы жарнасын төледі деп есептелік. Осылайша, оның жиынтық еңбек өтілі 35 жылға тең болады. Жаңа жүйенің әдіс-тәсіліне сәйкес, егер еңбек өтілі 10 жылдан кем болған жағдайда, ең төменгі өмір сүру деңгейінен 54 пайызға тағайындалады.
Бұл сома келер жылы 15274 теңгені құрайды. Еңбек өтілі 10 жылдан асатын болса, әр жыл үшін 2 пайыз үстеме қосылады. Егер жоғарыдағы мысалда келтірілгендей, жалпы еңбек өтілі 35 жыл болатын болса, базалық зейнетақы мөлшері ең төменгі өмір сүру деңгейінің 100 пайызы көлемінде, егер еңбек өтілі 20 жыл болатын болса, ең төменгі өмір сүру деңгейінің 74 пайызы көлемінде тағайындалады», деді вице-министр.
Дәл қазір елімізде базалық зейнетақы алатын 2 млн 139 мың адам бар. Олардың 44,1 пайызының базалық зейнетақысы екі есеге көтерілетін болады. Яғни, бұл зейнеткерлер бүгінгі күні 14 466 мың теңге алатын болса, 1 шілдеден 28 274 теңге зейнетақы алады.
«Бұл шара еңбек өтілі көп бола тұра аз зейнетақы алып келген зейнеткерлердің зейнетақысын айтарлықтай жоғарылатып, әлеуметтік әділеттілікті орнатады. Сонымен қатар 1 қаңтардан бастап ең төменгі күнкөріс деңгейінің құрылымы да өзгереді. Бүгінгі мөлшер – 24 459 теңге. Құрылымның өзгеруі төменгі өмір сүру деңгейінің мөлшерін 16 пайызға арттыруға мүмкіндік береді. Еске сала кетейік, қазіргі таңда азық-түлік себеті азық-түлік және азық-түлікке жатпайтын бөліктен тұрады, мұның қатынасы сәйкесінше 60 та 40 пайыз.
2018 жылдың 1 қаңтарынан бастап бұл қатынас азық-түлікке жатпайтын бөлікті ұлғайтуға қарай өзгеріп, сәйкесінше 55 және 45 пайыз болады. Нәтижесінде, келер жылдың 1 қаңтарынан бастап ең төменгі күнкөріс деңгейінің мөлшері 28 284 теңге болмақ. Бұл шамамен 3 миллионға жуық адамның әлеуметтік жағдайын жақсартуға мүмкіндік береді», деді С.Жақыпова.
Рауан ҚАЙДАР, «Егемен Қазақстан»