Бүгінде Оңтүстік Қазақстан облысындағы 3 миллионға жуық тұрғынның 17 пайызын өзбек этносының өкілдері құрайды. Нақтырақ айтсақ, облыста 491 мың өзбек өмір сүруде. Өңірдегі 15 мектепте білім өзбек тілінде беріледі, ал аралас тілді 50 мектепте өзбек сыныптары бар. Сонымен қатар республикамыздағы жалғыз өзбек драма театры да оңтүстікте орналасқан.
Облыс аумағында 4 газет өзбек тілінде жарық көрсе, 3 телеарна қазақ-орыс-өзбек тілдерінде хабар таратады. Қазақстан өзбектері этномәдени бірлестіктерінің «Достық» қауымдастығы мен облыстық өзбек этномәдени бірлестігі және оның аудандық, қалалық 13 филиалы жұмыс істейді. Өзбекстан Республикасынан Шымкентке келген бір топ зиялы қауым өкілдерімен Оңтүстік Қазақстан облысының әкімі Жансейіт Түймебаевтың кездесуінде осындай деректер келтірілді. Қазақстанда 2018 жыл Өзбекстан жылы деп жариялануына байланысты ұйымдастырылатын іс-шаралар аясында өткен кездесу барысында екі ел арасындағы стратегиялық әріптестік, іскерлік қарым қарым-қатынас, мәдени ықпалдастық орнату жайы айтылды.
«Өздеріңізге белгілі биылғы 15 наурызда Астана қаласында Өзбекстанның Қазақстандағы жылы жарияланып, салтанатты жағдайда ашылды. Соңғы 1,5 жылдың ішінде Қазақстан мен Өзбекстан арасында достық байланыстар бекіп, жаңа деңгейге көтеріліп келеді. Бүгіннің өзінде темір жол тасымалы 44 пайызға артып, тауар айналымы 2 миллиард долларға жетті», деді Жансейіт Қансейітұлы. Соңғы жылдары қос мемлекеттің басшылары бірнеше мәдени ықпалдастық іскерлік қарым- қатынасын жалғастыру және саяси-экономикалық әріптестікті нығайту мақсатында маңызды кездесулер өткізіп, ортақ саяси шешімдер қабылдаған болатын.
Соның нәтижесінде Өзбекстан мен Қазақстанның белгілі кәсіпкерлері қатысқан халықаралық бизнес форум өткізіліп, жалпы құны 1,2 млрд АҚШ долларына тең болған 75 келісімшартқа қол қойылды. Елбасы Н.Назарбаевтың өткен жылы Өзбекстанға жасаған жұмыс сапары аясында қазақ-өзбек бизнес форумы ұйымдастырылып, оған екі елдің 300-ден астам кәсіпкерлері қатысты. Ал Оңтүстік Қазақстан облысының әкімі сауда-экономикалық және мәдени-гуманитарлық салалардағы ықпалдастықты арттыру бағытында Ташкент, Сырдария, Жызақ облыстары басшыларымен меморандумға қол қойды. Көрші елмен арадағы іскерлікті нығайтуға бағытталған іс-шаралар биыл да жалғасын табуда.
Осындай игі істер нәтижесінде бүгінде екіжақты тауар айналымы 20,3 пайызды құрап, өткен жылы сауда байланысы 11,7 пайызға артып, 622,6 млн АҚШ долларына жетіп отыр.
Кездесу барысында сөз алған Өзбекстан Республикасы Жазушылар одағының төрағасы Мұхаммед Әли бауырлас екі ел арасындағы дәнекерлікті нығайту бағытында атқарылып жатқан кешенді іс-шаралардың одан әрі жандана түсетініне сенім білдірді. Қонақжай оңтүстік жұртына, облыс басшылығына алғысын жеткізді. «Екі бауырлас ел арасында рухани ұқсастық бар. Ортақ дәстүр мен ұқсас әдет-ғұрып, бірыңғай тарих ынтымағымызды жарастыра түседі. Өзбекстан президенті Шавкат Мирзиёев қазақ ақыны Абай Құнанбайұлының шығармашылық мұрасын насихаттау туралы қаулыға қол қойғаны мәлім. Ұлы ақын және ойшыл Абай Құнанбайұлының есімі мен мол шығармашылық мұрасы қазақ халқының ғана емес, барша түркі халықтарының, оның ішінде өзбек халқының рухани даму тарихында өшпес із қалдырды.
Бүгінде Абай Құнанбайұлының шығармашылық мұрасын кеңінен зерттеу мен насихаттау бойынша ауқымды жұмыстар қолға алынуда. Мен өзім бірнеше өлеңін өзбек тіліне аудардым. Мұхтар Әуезов, Сәбит Мұқановтың шығармаларын бала кезімізде оқып өстік. Ақын-жазушылар арасындағы байланыс үзілген емес, енді жандана түсетініне сеніміміз мол», деді Мұхаммед Әли. Сондай-ақ көрші елден келген қонақтар бүгінде Абайдың шығармаларын өзбек тіліне, ал Ә.Науаидың еңбектерін қазақ тіліне аударып, мектептерге тарату көзделіп отырғанын жеткізді. Ал өзбек еліндегі жастар орталығы қазақ ақын-жазушылары шығармаларының электронды нұсқасын жасауда екен.
Кездесуді қорытқан облыс әкімі екі ел басшыларының арқасында қазіргі кездегі қарым-қатынас одан әрі жақсара түскенін айта келе, Шымкентте Ә.Науаи саябағы ашылатынын мәлім етті. Әлішер Науаи мен Абай Құнанбаев әділет пен адамгершілікті, пәк сезім мен таза махаббатты, адалдықты, азаматтықты өз шығармаларына арқау еткені белгілі. Жауыздыққа, зорлық-зомбылыққа қарсы болды, достық пен ынтымаққа шақырды, сондай-ақ жастарды білімге үндеді. Сондықтан да, Науаи мен Абай қос елде қандай да жоғары құрметке лайықты тұлға. Құрамына Өзбекстан Республикасының зиялы қауым өкілдері, ғалымдар мен жазушылар енген делегация облыс аумағындағы тарихи орындарды аралап, Түркістанда Әмір Темірдің 682 жылдығына арналған ғылыми тәжірибелік конференцияға қатысты.
Ғалымжан ЕЛШІБАЙ, «Егемен Қазақстан»
Оңтүстік Қазақстан облысы