Лифтілер қызметі қатаң бақылануы тиіс

«Азаматтық қорғау туралы» заңға сәйкес, лифтілер қауіпті техникалық құрылғыларға жатады және оларды пайдалану қауіпсіздігі өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сай болуға тиіс. Инвестициялар және даму министрлігі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган болып табылады. «Қазақ­стан Республикасының мемлекет­тік басқару деңгейлері арасында өкілеттіктердің аражігін ажырату жөніндегі шаралар туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2014 жылғы 25 тамыздағы №898 Жарлығына сәйкес тұрғын үй-коммуналдық шаруа­шылық объектілерінде бекітілген лифті­лерді бақылау жергілікті атқару­шы органдардың құзырына, яғни қалалық тұрғын үй инспекция­ларына берілді. Бірақ іс жүзінде қалалық тұрғын үй инспекцияларына лифтілерді жаңғыртуды, реконструкциялауды және жөндеуді қоса алғанда, оларды техникалық күтіп ұстау бойынша бақылау функцияларын іске асыру жөніндегі өкілеттіктер берілмеген.

Жергілікті атқарушы органдар­ға уәкілетті орган берген штат бірліктері өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекет­тік инспектор мәртебесін иеленбеген.

Кеден одағының «Лифтілер қауіп­сіздігі» деген техникалық рег­ламентінде лифтіні пайда­лануға беру алдында объектіде бекітілген лифтінің техникалық регла­мент талаптарына сәйкесті­гін бағалау жүргізілуге тиіс екені белгіленген.

Өз кезегінде, Инвестициялар және даму министрлігі қауіпті өндірістік объект болып табылатын лифтілердің өнеркәсіптік қауіпсіздігіне сараптама жүргізуге міндетті.

Сонымен бірге қалалық тұрғын үй инспекциялары мен Инвес­тициялар және даму министрлігі Индустриялық даму және өнеркә­сіптік қауіпсіздік коми­тетінің аумақ­тық бөлімшелері ара­сында функциялардың қайта­лануы өкі­леттіктердің нақты аражігін ажы­ратуды қажет етіп, тұтастай алғанда лифт шаруашылығында бақылау функцияларын іске асыру бойынша жауапкершіліктің жоқтығына алып келді. Осының салдары­нан жергілікті жерлерде лифтілер­ді техникалық күтіп ұстауды жүзе­ге асыратын компаниялардың қызметіне бақылау жасалмайды, олардың қызметіне қойылатын талаптар айқындалмаған, лифт ұйымдарын сертификаттау тетігі әзірленбеген. Сондай-ақ біздің ойымызша, лифтілерді монтаждау және оларға техникалық қыз­мет көрсету құқығына лицензия берудің күшін жою жағдайды ушық­тырып отыр. Бақылау тетігі жолға қойылмайынша, лифті­лер адам өміріне қауіпті болып қала беретіні анық. Қазақ­стан Лифт­шілерінің ұлттық қауым­дас­т­ығының деректері бойынша, рес­пуб­ликамыздың аса ірі жеті қала­сында 7000-ға жуық лифт күрделі жаңғыртуды немесе ауы­с­тыруды қажет етеді.

Астана қаласының өзінде шамамен 60 сервистік компания жұмыс істейді, олардың болмашы бөлігінің ғана шын мәнінде құзыреттері, мамандары және қажетті өндірістік-технологиялық базасы бар. 2016 жылдан бастап 2018 жылдың бүгінгі күні аралығында төтенше жағдайлар департаментіне «112» нөміріне Астана лифтілеріндегі апаттық жағдайларға байланысты 934 қоңырау шалынған. Жаңа­дан салынған тұрғын үй кешен­деріндегі лифтілердің де ұдайы істен шығып жататыны таң­ғалдырмайтын болды. Лифті­лердің апаттылығы мәселесі әртүрлі әкімшілік деңгейлерде тал­қы­ланғанымен, жағдайдың өзгер­мегенін атап көрсету керек.

Сондықтан Премьер-Министр Бақытжан Сағынтаевтан жоғарыда баяндалғандарға байланысты:

1.Бақылау-рұқсат беру функцияларын ырықтандыру бойынша жүргізіліп жатқан реформа жағдайларында өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкі­летті орган мен жергілікті атқа­ру­шы органдар арасында лифт жабдықтарын бақылауды жүзеге асыру жөніндегі функция­лар­дың қайталануын болғызбау және тұрғын үй инспекциясы қызмет­керлеріне тиісті өкілет­тіктері бар мемлекеттік инспекторлар мәр­тебесін беру жөнінде шаралар қабылдауды;

2.Лифтінің және лифт қауіп­сіздігі құрылғысының сәйкес­тігін растауды сертификаттауды жүргізудің бірыңғай тетігін әзірлеуді;

3.Лифт қызметін көрсетуге ар­налған бірыңғай салалық стандартты, оның ішінде лифтілердің бірыңғай электрондық тізілімін құру туралы мәселені қарастыруды;

4.Кеден одағының «Лифтілер қауіпсіздігі» деген техникалық рег­ламенті талаптарының қатаң сақ­талуын қамтамасыз етуді;

5.Монтаждау ұйымдарын, сервистік компанияларды және жабдықтарды импорттаушыларды таңдауға қойылатын талаптарды ретке келтіруді сұраймыз.

Марат ТАҒЫМОВ,

Сенат депутаты