«Qaıran, Kamal! Amerıkany endi ashqandaı bolasyń. Biz bul «pálege ushyraǵaly» qashan...» dep kúrsinedi eken Sheraǵań, Sherhan Murtaza. Shyndyǵynda, burynnan belgili bolsa da, túıini bir tarqatylmaıtyn, dúrkin-dúrkin kóterilip turatyn máseleler bolady.
«Qaıran, Kamal! Amerıkany endi ashqandaı bolasyń. Biz bul «pálege ushyraǵaly» qashan...» dep kúrsinedi eken Sheraǵań, Sherhan Murtaza. Shyndyǵynda, burynnan belgili bolsa da, túıini bir tarqatylmaıtyn, dúrkin-dúrkin kóterilip turatyn máseleler bolady.
Taıaýda elordada «Astana daýysy» atty án festıvali ótti. Azııa men Eýropadan, alystaǵy Amerıkadan, bas-aıaǵy on memleketten kelgen ánshiler qatysqan festıvaldiń dabyly biraz jerge jetti. Shyny kerek, konsertti ózimiz kórmedik. Áıteýir, reseılik Fılıpp Kırkorov, Grıgorıı Leps, Egor Krıd, grýzııalyq Soso Pavlıashvılı, ózbek qyzy Sogdıana, shvesııalyq Loreen, amerıkalyq Brendon Hovard, latvııalyq Intarıs Býsýlıs, armenııalyq Sevak, moldovalyq DoReDos... biz keıbirin tanıtyn, endi biriniń áni túgili atyn estimegen biraz juldyz sol kúni Astananyń aspanynda shoǵyrlanypty. О́zimizdiń Qaraqat Ábildına, Mádına Sádýaqasova, Qaırat Baekenov, Erke Esmahan, Qaırat Nurtas, Ninety One, RINGO syndy juldyzdar da sheteldik áriptesterinen qalyspaǵanǵa uqsaıdy. Naǵıma Esqalıeva men Baýyrjan Isaev «Astananyń alǵashqy tańy» týraly orys tilindegi ataqty ándi shyrqapty.
Festıval ótkennen keıingi kúnderi konsert týraly kórermenderdiń qyzý talqysy endi saıabyrlaı bergen tusta tanymal prodıýser Alýa Qonarova áleýmettik jelidegi jeke paraqshasynda eldi eleń etkizgen bir jaıttyń betin ashty.
– Qymbatty uıymdastyrýshylar, sizderge aıtamyn!.. Eger reseılik ártisterdiń saýndchegine bergen múmkindik pen ýaqytty bizdiń qazaqstandyq ártisterge de bermeıtin bolsańyzdar, bolashaqta ártisterimiz óner kórsetýge shyqpaıtyn bolady...– depti prodıýser.
Saýndchek degenniń ne ekenin aıta keteıik. Ánshiler birinen keıin biri sahnaǵa shyqqan saıyn qaptaǵan mýzykalyq qurylǵylardyń dybysyn retteıtin prosesti saýndchek deıdi. Oǵan jetkilikti ýaqyt bermese, apparat kúıine keltirilmese, sapaly án shyrqaý qıyn. Sirá, Alýa Qonarovanyń ánshilerine kelgende sol saýndchegi qurǵyrdan kiltıpan shyqsa kerek. Qalaı bolǵanda da, prodıýser aıtqandaı, sahna bárine ortaq, raıder de birdeı. Uıymdastyrýshylar sheteldikterge jaǵdaı jasaǵan eken, bizdiń mýzykanttarǵa da sondaı jaǵdaı jasalýy tıis. О́zimizdiń ánshilerdi óz jerinde sheteldikterdiń kóz aldynda tómendetýge bolmaıdy. Bul – prodıýserdiń talaby, bizdińshe durys talap.
– О́zderińdi basqalardan kishi sezinip búgile bergendi qoıyńdar, tiktelińder, kerek bolsa úırete alamyn, – degen Qonarovany qoldaǵandar kóp.
Shoý-bıznestegi kóp daý-damaıdyń biri sanap, bul oqıǵaǵa kóńil bólmeı-aq qoıýǵa da bolar edi. Biraq búginde shoý-bıznes – eldiń mádenıetiniń bir bóligi, ondaǵy ahýal – mádenı saladaǵy ahýaldyń kórinisi dep sanaımyz. Al mádenıetińniń bir bólshegin ózgelerdiń aldynda tómenshiktetip qoıýǵa bola ma?! Onyń ústine RINGO toby «Turkvizyon» syndy bedeldi halyqaralyq saıystarda eldiń namysyn qorǵap júrgen top.
Jalpy, qandaı da bir merekelik sharaǵa sheteldik ánshilerdi shaqyrý qalypty qubylysqa aınaldy. Másele sol konsertterdi qarjylyq jaǵynan tıimdi, óz ónerpazdaryń ókpelemeıtin, ózge juldyzdar da dán rıza bolatyndaı etip ótkizýge baılanysty. Aıtalyq, Grýzııanyń týrıster eń kóp keletin Tbılısı, Kýtaısı, Batýmı syndy iri qalalarynda Check in Georgia degen jobanyń aıasynda ulanǵaıyr konsert ótkizý dástúrge aınalǵan. Check in Georgia sózin bizdiń tilge erkin aýdarsaq, «Jarqyraǵan Grýzııa» deýge bolady eken. Robbı Ýılıams, Hose Karreras, Aerosmith, Scorpions syndy ataǵy jer jarǵan ánshiler men ujymdar qatysqan shara shyn mánisinde «Grýzııany jarqyratty», elge biraz mol tabys ákeldi. Osy konsertte grýzın V.Meladze nemese S.Pavlıashvılıge jaǵdaı jasalmaı, renjip qaıtypty dep estimedik.
A.Qonarova aıtqandaı, elimizde «ózin kishi sezinip búgile berý» ádeti áli bar ekeni qynjyltady. Sheteldikterge tólenetin aqsha da molyraq, jasalatyn jaǵdaı da jaqsy. Soǵan úırenip alǵan ba, bizge kelýge olar da qushtar-aq. Máselen, 20 jyl buryn Astananyń alǵashqy týǵan kúninde sol kezde dúrkirep turǵan «Na-Na» toby kelgen-di. Bıyl 20 jyldyqqa sol topty taǵy da shaqyrdyq. 20 jyl buryn kelip, qyrýar aqshaǵa án shyrqap bergen «Na-Na» tobyn endi elorda kúnine jyl saıyn shaqyrmasaq bolǵany.
Sóz basynda Sheraǵańnyń sózin aıtqan edik. Bir qaraǵanda usaq-túıek bolyp kóringenimen, dál osy otandyq jáne sheteldik ánshilerge kórsetiletin qurmet týrasynda Kamal Smaıylov ekeýi baıaǵyda aıtqan eken. «Qadirmendi Sherhan!» dep bastap alyp, arǵy-bergini túgel qozǵap, kez kelgen problemany tereńnen túbin qoparyp aıtatyn Kamal Smaıylov:
– Keıingi kezde Almaty sheteldik «juldyzdardyń» erigip, sergip, aqsha taýyp qaıtatyn qalasy boldy. О́z halqyn álemge tanytatyn óner ıeleri az ba bizde? – depti.
Qazir Kamal Smaıylov joq. Ol Sherhan Murtazaǵa jazǵan hatynda mysalǵa keltirgen óner ıeleriniń de birazy ómirden ozdy. Biraq sodan beri sanamyz da, bolmysymyz da túk ózgermegen sııaqty. Sol baıaǵy búgilý. Sóz basyndaǵy Sheraǵańnyń sózimen «Qaıran...» deısiń mundaıda. Qashan tikteler ekenbiz?..
Arnur ASQAR,
«Egemen Qazaqstan»