CӨЗ СОЙЫЛ

АЗАНҒЫ АЭРОБИКА Қайырлы таң, қымбатты  қыз-келіншектер! Сіздерге арналған таңертеңгілік қи­мылды жаттығуымызды бастай­мыз. Секіріп тұрып сергек қалпы­ңыз­да ас үйден табылып, бүйір тая­на бір орында секеңдеп, біраз секі­ріп алыңыз. Іле-шала тізе бүкпей еңкейіп, ілгері-кейінді сер­піліп, іле тоңазытқышты ашып, одан екі-үш тал жұ­мырт­қаны ала шығыңыз. Кеудеңізді тіктеп, газды қосып, табаққа жұ­мыртқаны жарып, қабығын қоқыс ыдысқа сылқ еткізе сала, о бастағы жат­тығуыңызды бір­ден жалғастырып кетіңіз. Ес­кер­теріміз – қай кезде де аэро­бика әуенінен жаңылмауға тырысыңыз. Қуырылып жат­қан жұмыртқаға тұз сеуіп бол­саңыз, жатты­ғуға кі­рі­сіп, шәй­некке су толтырып, газға қойыңыз. Екпін ырғағыңызды бұзып алмаңыз. Келесі жат­ты­ғу – “ояту” деп аталады. Ас үйдегі әуен ырғақпен ырғала бүк түсіп ұйықтап жатқан күйеуіңіздің жанына жа­қындап, іргелі-кейінді қайшылаған қолы­ңыз­дың алақандарын бірікті­ріп, құлақ тұсынан шапалақ соғы­ңыз. Шапалақпен бірге саусақ сы­қыр­лата, қолыңыздың буынын бұл­ғақтата жаттығуды жалғастырып, ара-арасында “Тұра ғой, айна­лайын­ды” көңілді күймен айтып, ол көзін ашып, аунап түс­кен­ше жасай беріңіз. Кідірмей ас үйге кері ора­лып, сәл-пәл тыныс тау­ып, осы ара­лық­та ырғақ ың­ғай­ы­на үйлестіре нан турап, шәй әзір­лей, шы­бын-шіркейді қуалап, күйеуі­ңіз жу­ынып-шайынып орал­ғанша ас үйдегі тір­лі­гіңізді дөңгелетіп тас­таңыз. Шайын құйып бер­ге­ніңіз болмаса, шал­жиып жаны­на жайға­сып, шалыңыздың ке­ше­гісін, келешегін ай­тып кеңір­де­гінен алма­ңыз. Қайта шекесі­нен сүйіп, ас болсын айтып, кідірмей жорға жү­гіріспен ұйық­тайтын бөлмеге барып, дереу көр­пе-жастық жинастыруға кірі­сіңіз. Айтарымыз, қай қалыпта да әуен-ырғақ бұзылмай, үнемі жалғасын тауып отырсын. Бұл біте сала ыдыс-аяқ жуу, еден сүрту, гүлге су құю қажеттігін ұмытпаңыз. ...Азанғы шағын аэро­би­каның бас-аяғы осы. Бұ­дан соң өзіңізді сергек се­зініп, құлын­дай құлпы­рып шыға келетініне сені­мі­міз мол. Енді, күндегі күй­бең тірлік, үй шаруасына емен-жарқын кірісе беруі­ңізге әбден болады. Аударған Бақтыбай ЖҰМАДІЛДИН. БІР ҮЙГЕ БІР ЕРКЕК КЕРЕК Ауылда бір кеште Даңғырлаған тірі жесірлер (то есть тілі улы кесірлер) Жиналып өткенді алды еске, сөз бастады Мәске: – Еркегімді қумауым керек еді әсте. Ойымдағыны айтпай ұғатын, Отыммен кіріп, күліммен шығатын. Дүрілдетіп дүние табатын, Балаларды да бағатын. Бір күні өзім ішіп, нормадан өткізіп “Сүй!” – дедім, тіліңді көмейіме жеткізіп. – Сүймеймін, – деді, – Ондай сүйісті білмеймін, деді. – Сүйесің! Айтқанымды қылмай Менің қасымда қайтіп еркек болып жүресің? Өмірдің қызығы – сүйіс! Оны істемесең жоғал, Өзіңдей Шәлдіркүлмен түйіс. Содан ол үнсіз... Кетті!... Сол кеткеннен мол кетті. Қазір көп нәрседен қиналып жүрмін, Маубасымды сағынып, Кешірім сұрауға жиналып жүрмін. Жалпы бір үйге бір еркек ... – Әй, тентек, – деп сөзін бөлді Гүлелпек. – Мені айтсайшы, Ауылға мінер жорғаң жоқ. Ауданға мінер “Волгаң” жоқ, – деп қуғанмын байғұсты. Содан бері өз төбеме жай түсті. Қазір үйде жорға түгіл есек жоқ, Байлы-базарлы төсек жоқ. Қалдым ғой оңбай!... – Сорлы-ай, – деп жалғады әңгімесін Оңлыай, – Қусаң жорға, “Волганы” Іс еді ғой қолдағы. “Тарта-тарта жеп, тай қалдырсаң болғаны”. Болар едің жорғалы да, “Волгалы”, Ал менің малтабарым пұлды сүйетін, Шүпірлетіп ұлды сүйетін. Мен бақтебер оның ойын түсінбей, Бір күні ашумен Көрсеттім күшімді-ей!... – Пұлдан басқа наказ жоқ, Ұлдан басқа заказ жоқ. Көрошақсың кет! – дедім. Қалғанын сот арқылы ептедім. Жылап-сықтап жалынғанына нетпедім! – Ой, жалмауыз қар, жетпегір, – деп сөзді жалғады Ептегүл. Пұлдан, ұлдан өзге керек? О, жетесіз көбелек, Байды қуып төбелеп!... “Асты қорлама, құстырар, Ерді қорлама тыштырар” Деген ғой. Ал менің күйеуімді қуырған “кәуәбім” – “Ағаш көркі – жапырақ, Адам көркі – шүберек болды”. Яғни, мен киемін дедім. Оның берген жауабы: “Сөз діңгегі – бата, Үй діңгегі – ата болды”. Яғни, тәртіпті Есеп-қисапты сүйемін,  – деді Екеуміз келіспедік, Бір-бірімізді сөзбен үтіктеп, Жеті атадан бері тегістедік. Ажырастық. Онымен менде жөнді киім жоқ, Үйде жұрт қызығар бұйым жоқ. Қайтейін... Ақылы бата еді, Балаларға ата еді . – Ой, қағанақ, Өліп пе едің жылтырақты жағалап. Байдан ажырап айдай бір! – Деп сөзді өрбітті Ойбайгүл. – Есік алдында тышқақ лағың жоқ Мына қара лашығыңның Сыртын әрлеген жөнді сылағың жоқ. Қатын алған не теңің, Кетемін! – Деп мен де кеткенмін. Сөйтіп өз түбіме өзім жеткенмін. Көзімді жақсы үйлерге кезеп қана, Қазіргі отырғаным тезекхана. Ойбай, ой, бай! Бай-бай-ай, Құлағыңа жете ме, Мен зарлаған айғай-ай?!”... Бір уақытта Ойбайгүл маңына құлақ түрсе, Барлық “тірі жесірлер” жылап тұр. Мұның сөзінің шындығына ықыластары құлап тұр. Мейірбек АҚЫНБЕКҰЛЫ, Оңтүстік Қазақстан облысы. МОЙЫНДАУ Мен қырық жасқа келгенімді мойындамай­мын! Мен 22 жылдық тә­жірибесі бар 18 жастағы бикешпін! *  *  * – Ал мен өмірімде үш рет үйленгенмін. Сон­дықтан да әйелге не керек екенін жақсы білемін. – Не керек сонда? – Жақсы күйеу!.. *  *  * – Сен кімсің?! – Ұйқыдағы арумын! – Түрің неге сонша қор­қынышты? – Оянғаным жаңа ғана! *  *  * Екі кемпір әңгіме­лесіп отыр екен. – Айтпақшы, келін түсіріпсің, құтты бол­сын! Келінің қалай екен? – Ой, айтпа! Келінім сон­дай пысық болып шық­ты. Ертеңгі сағат 5-те тұрады, содан тынбай түнгі 12-де бірақ ұйықтайды. – Айтқандай, қызың да тұрмысқа шығыпты, құт­ты болсын! Жағ­дайы қалай екен? – Ойбу!!! Айта көрме! Ол қызым сорлап қалды ғой. Ертеңгі сағат 5-те тұрып, түнгі 12-де бірақ жатады екен. *  *  * Әйел еріне “тоң­дым!” десе, күйеуі оны­сын “құшақтау керек” деп түсінеді. Ал әйелдің айтпағы “тон ки­семді” жеткізген түрі. *  *  * – Кемпіріңе 8-ші наурызда не сыйла­дың? – Гүл де баяғы. – Мен қоршау­лар­ды сырлап шық­тым... *  *  * Еркектер 8-ші нау­рызда әйелдер үшін ба­рын салып-ақ бағады. Мәселен, шалбарын үтік­тейді, бәтеңкесін таза­лайды, моншаға ба­рып келіп сықия киінеді, бет-аузында қылтанақ қалдыр­май қырынып та алады. Сөйтіп, жөнге келіп қосағының денсау­лығы үшін алып та қояды. *  *  * Жылдағы екі күнді – 1 қыркүйек пен 8 наурызды гүл сатушылардың ме­ре­кесі әрі берекесі деуге болады. ЕГЕР ӘКИ... Егер ер-аза­мат әйел­дің сұ­ра­ғанын тауып беріп тұрса, он­да әйелдің сұ­рауы­­ның аз бол­ғаны. *** Егер кешке қарай тіліңіз ауырса – онда сіз әйелсіз. Ал құлағыңыз ауырса – онда сіз еркексіз. *** Егер сіз үйде ненің қайда жатқанын білетін болсаңыз – онда сіз әйелсіз. Ал оны кімнен сұрау керектігін білсеңіз – онда сіз еркексіз. *** Егер әки  көшеде әдемі қыз-келін­шек­тер көбейіп кетсе, яғни көктемнің келгені, не әйелі кетіп бойдақ болып жүр деген сөз. ӘЙЕЛДЕР ӘЛДИІ Бір семіз қыз тұла бойы жарқылдап, Автобусқа кіріп келді алқымдап. Орын жетпей тікесінен тік тұрды, Алтын сырға кіндігінде салпылдап. Бір шал кісі “түсемін” деп күпініп, Есік жаққа жетпек болды жұлқынып. Далаңдаған киіміне сол шалдың, Жерге түсті алтын сырға ілініп. Бойжеткен боздады кеп шыңғырып, “Ойбайымен” қос құлақты тұндырып. Жырық кіндік қызды көріп өксіген Былайғы жұрт бетін баса тұр күліп. Әзірбайжан ҚОНАРБАЕВ. Маңғыстау облысы. ОТБАСЫНДАҒЫ ОШАҒАН Үйленіп отбасын құрған соң, бір күні келіншегі киініп жатқан күйеуіне: – Суық түсті, далада ызғар бар сияқты, мынаны ішіп алсаң, – деп үремке ұсынғанда, күйеуі риза кейіппен: – Айналдым, осы көшіп Якутияға барып тұрсақ қайтеді!? – деген екен. *  *  * Күйеуі: – Қандай ғажап иіс! Қымбаттым, сен жаңа иіссу сеуіп алғансың ба? – дегенде, әйелі: – Қайдағы! Үстіме байқамай спирт төгіп алдым! – депті күмілжи. *  *  * Күйеуінің туған күнінде түпкі бөлмеден әйелі: – Мен саған ғажап сыйлық тарту етейін деп тұрмын! – дейді. – Ал, көрсете ғой! – Кәзір, киіп жатырмын, барып көрсетемін... *  *  * Айна алдында сипаланып жатқан әйеліне күйеуі: – Қайда жиналдың? – деп қалады. – Ипподромға, ат бәйгесіне. – Е, тезірек барсаңшы, ана “атың” шыдамсыз екен, екі рет хабарласты ғой... ҚАЛЖЫҢ ҚАЛТА Аты белгілі ән­ші­лер тобындағы төрт­тік келесі концерт­те­рінен түскен қара­жат­қа риза кейіпте, ар­тық-ауысын не іс­тесек екен деп еліріп отыр. – Қаладағы ең мық­ты мейрамханаға барып ішіп-жесек қайтеді? – деп қалды ересектеуі. – Одан да көрші қалаға ұшақ­пен топ ете қалып, ондағы қыз-қырқынға арқамызды сипалатып қайтсақ! – деп жатыр жасамысы. – Әйелдерімізге сый-сияпат жасайық? – деді келесісі. – Мүмкін, табысымызды мұр­тын бұзбай, үйдегі кісіге та­быс­таймыз ба? – деп қалды төртіншісі. Соңғы сөзді жасамыс Жарғақ айтты: – Онда мына тиынды аспанға лақтырамын, егер тиын бет жа­ғы­мен түссе, онда ресторанға тарта­мыз. Ал теріс жағымен жата қал­са, көрші қалаға топ етеміз. Егер тиын жер­ге қырынан тұра қалса, онда  үйде­гі­лер­ге сый-сияпат ала­мыз. Ал алда-жалда ауада ілігіп қалса, онда тапқанымыз түп-түгел үйдегілердің қолына тисін... * * * Мектептегі ағылшын  пәніне қалалық оқу бөлімінен тексеруші келіп, соңғы партаға жайғасады. Мұғалима тақтаға ағылшын тілінде бір ұзақ сөйлем жазады да, оқушыларға аударып айта қойыңдар дейді. Сол кез  тексерушінің алдында отырған бала қолын көтеріп: – Паһ-паһ, өзі әдемі, өзі жас, неткен бөксе! – дейді... ... Мұғалима қызарақтап, балаға дереу сыныптан шығуын бұйырады. Оқушы сөмкесін қолына алып, тексерушіге: – Әй, көке-ай, ағылшын тілін білмейтініңіз бар, несіне сыбырлай қойып едіңіз! – деген екен.