Қара теңізге ашылған қақпа
Жақында Грузия билігінің Қара теңізде альянстың кемелерін қабылдауға дайын екендігі аян болды. Грузия порттары арқылы НАТО кемелерінің Қара теңізге кіру қарқыны күшейе түспек. 2018-2020 жылдардың жұмыс жоспары туралы үкіметтік есепте биыл сәуір айында грузин портында НАТО-ның екінші тұрақты әскери-теңіз құрамасының мүшелері болғаны мәлімделген. Олар Грузияның жағалау қызметі департаментінің қызметкерлерімен бірге оқу-жаттығулар өткізген. Іс-шараға америкалық тараптан сыйға тартылған «Диоскурия» мен «Очамчире» және НАТО-ның «HNLMS Evertsen», «TCG Yildirim», «BGS DRAZKI», «ROS Regele Ferdinand» атты төрт кемесі қатысқан. Бұған қоса аталған құжатта НАТО қарамағындағы нысандардың Грузияның аумақтық сулары мен порттарына кіруін жеңілдету үшін заң жобасы әзірленгені көрсетілген. Бұл әрекетімен Грузия Қара теңіздегі қауіпсіздік пен бейбітшілікті қамтамасыз етуге маңызды үлесін қосқысы келетінін айтады.
Сонымен қатар биыл 18-29 наурыз аралығында Грузияда НАТО-ның мүшелері мен әріптестерінің қатысуымен «NATO-GEO EXERCISE 2019» бірлескен командалық-штабтық оқу-жаттығулары өтті. Грузияның Қорғаныс министрі Леван Изория Тбилиси мен альянстың бұл іс-шарасы, жалпы ынтымақтастығы қандай да бір елге қарсы бағытталмағанына сендірді. Осымен екінші рет ұйымдастырылған жаттығу жиыны бұрынғыдан қарағанда ауқымды болды. Бұл жолы 24 елден 350-ге жуық әскери қызметші қатысты. Оған алғаш рет елдің Қарулы күштері басшылық жасады. Сондай-ақ бұл жаттығуға бақылаушы ретінде халықаралық гуманитарлық ұйымдар – Халықаралық қызыл крест комитеті (ICRC), БҰҰ бейбітшілікті қолдау жөніндегі операциялар департаменті (DPKO), Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (WHO) қатысты. Жаттығудың мақсаты – Грузияның, альянстың және әріптес елдердің өзара үйлесімділігін арттыру және Грузия қарулы күштерін басқару мен бақылау мүмкіндіктерін күшейту.
Аталған іс-шаралардың барлығы Грузияның әскери-саяси одақтың құрамына кіруді ілгерілету мақсатында ұйымдастырылып келеді. Жалпы, Грузия мен НАТО-ның байланысы 1992 жылдан басталған. Ал 1994 жылы екі тараптың институционалдық ынтымақтастығы басталып, Грузия «Бейбітшілік үшін әріптестік» келісіміне қол қойды. Раушан төңкерісінен кейін 2004 жылы Грузия мен НАТО қарым-қатынасы қарқын алды. Сондай-ақ 2008 жылғы Грузияның Абхазия және Оңтүстік Осетиямен қарулы қақтығысы НАТО-мен өзара ықпалдастықты күшейтуге сеп болды. 2008 жылы Бухаресте өткен НАТО саммитінде Грузия стандарттарға сәйкес келген жағдайда альянстың мүшесі болуы мүмкін екені расталды. Ал 2014 жылдың қыркүйегінде Уэльсте өткен саммит барысында Грузияның альянсқа мүшелікке ұмтылуына ықпал ететін шаралар пакеті бекітілді. Осы маңызды пакеттің шеңберінде 2015 жылы тамызда Грузия Қорғаныс министрлігінің «Крцаниси» ұлттық оқу орталығы аумағында Грузия мен НАТО-ның бірлескен жаттығу және бағалау орталығы ашылды. Басында айтылған оқу-жаттығулар осы аймақта өткізілуде.
Альянсқа мүшеліктің ауылы алыс емес
Биыл қаңтар айында NDI ұлттық-демократиялық институты 2018 жылдың 6 қарашасы мен 2018 жылдың 20 желтоқсаны аралығында жүргізілген әлеуметтік сауалнаманың қорытындысын жариялады. Бұл сауалнамаға 2,2 мың адам қатысып, оның басым бөлігі НАТО мен Еуроодаққа қосылуды құптайтындарын жеткізген. Нақтырақ айтқанда, халықтың 83 пайызы ЕО-ға, 78 пайызы НАТО-ға мүше болуды қолдаған. Грузия билігі мен халқының бірауыздан альянспен ықпалдасуға бейілді екенін, оған НАТО тарапынан жасалып жатқан қарқынды келісімдерді қоса ескерсек, мүшеліктің межелі мерзімі көп ұзамай белгілі болып қалар.
Жоғарыда айтылған наурызда өткен оқу-жаттығу аясында Тбилисиге ресми сапармен келген НАТО-ның бас хатшысы Йенс Столтенберг Грузия еуроатлантикалық интеграция жолында үлкен табысқа жеткенін және міндетті түрде альянстың мүшесі болатынын мәлімдеді. Бірақ оның қай күні жүзеге асатынын нақтылап айтпады. Бұған қоса НАТО-ның бас хатшысы Грузияның аумақтық тұтастығы мен егемендігін растап, Ресейді Абхазия мен Оңтүстік Осетия аймақтарының тәуелсіздігін мойындаудан бас тартуға шақырды. Және аталған аймақтардағы шиеленіскен жағдайдың күрмеуін бейбіт келіссөздер арқылы шешуді қолдайтынын жеткізді.
Ал Грузия президенті Саломе Зурабишвили НАТО-мен байланыс бұрын мұншалықты жоғары деңгейде болмағанын, екіжақты ынтымақтастық одан әрі дамып, тереңдей беретінін мәлімдеді. Ол альянсқа мүше болу мақсатынан айнымайтындарын айтып, жаһандық қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін халықаралық әріптестікке белсенді қатысуды жалғастыра беретіндеріне сенім білдірді.