Айдаладағы құмның арасынан шыққан бұл дүниенің не құпиясы бар? Оны біз білмейміз. Білетініміз – патера деген ыдыстың сабы екендігі ғана.
Құрманғазы аудандық тарихи-өлкетану музейіне бұл жәдігерді 1979 жылы өлкетанушы Мақсот Жолжанов тапсырыпты. Музей қызметкері Жазира Мәдірова: «Бұл – біздің заманымызға дейінгі II-III ғасырларға жататын патера деп аталатын ыдыстың сабы, – дейді. – Ежелгі Римде тағам салуға арналған патераны кейін құрбандыққа сойылған малдың қанын құюға пайдаланған. Ыдыстың сабы қоладан жасалған. Қола дәуірінің хроникалық шегі б.з.б. 4-мыңжылдық пен б.з.б. 1-ші мыңжылдықтың басын қамтыды. Қола – әр-түрлі пропорциядағы мыс пен қалайының, қорғасынның қорытпасы».
Жәдігерге зер салсақ, сабының ұшы мүйізді қошқар басының нақышымен бейнеленіпті. Өлкетанушы Мақсот Жолжанов патераның сабын Қошалақ өңірінен тапқан. Қошалақ – «Киелі әр тас мұнда, енді аттау ұят-ты. Табаныңның астында, бір құпия жазу жатқан сияқты», деп жырлаған ақын Жұмекен Нәжімеденовтің туған жері.
«Бұйра құмның ортасы – бұйырғынды төбе жай, Күнге жайған терідей сор қоршаған жағалай», деп ақын шабытына арқау болған қасиетті мекен топырағына әлі қанша сырды бүгіп жатыр екен?..
АТЫРАУ