Тарих • 25 Ақпан, 2021

Наполеон шляпасы

XVIII ғасырда француз әскерінде қара киізден жасалған бас киім кию сәнге айналды. Сол тұста шеттері жоғары бүгілген дөңгелек пішінді қалпақтар Еуропаны дүр сілкінткен сарбаздарды ерекшелендіріп тұрды. Алайда уақыт империя тарихы­ның бүкіл кезеңін тек бір бас киіммен бейнеленеді. Ол атақты Наполеонның «кішкентай шляпасы» еді.

Тарих • 25 Ақпан, 2021

Үтіртөбе қаласы археологиялық картаға енгізілсе...

Ортағасырлық Үтіртөбе қаласы­ның ескі жұрты Түркістан облы­сы­ның Жетісай ауданындағы Үтір­төбе ауылынан 12,1 шақырым сол­түстік-шығыста, Сырдария өзе­нінің сол жағасынан оңтүстікте 2 шақырым жердегі Сорөзектің жағасында орналасқан. Қаланың ежелгі аты жазба деректерде кездеспейді. Сырдария өзенінің бойында осы Үтіртөбеге ұқсас ортағасырлық 40 қаланың орны бар деген дерек те кездесіп қалады. Демек, біз сөз етіп отырған Үтіртөбе – Сыр бойындағы қырық қаланың бірі.

Тарих • 25 Ақпан, 2021

Алтын Орда тарихы киноға айналады

Жуырда ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев өзінің үндеуінде кинематографис­терге тарихи тақырыпта фильмдерді түсіру қа­жеттігін айтқаны есімізде. «Бүгін­де әлемдік киноиндустрияда тарих тақыры­бындағы сценарийлерге сұраныс жоғары. Осы орайда біздің де тарихымызда ауқымды фильмдерге арқау болатын маңызды белестер мен оқиғалар баршылық. Мысалы, әлемдегі ең қуатты империялардың бірі бол­ған Алтын орда тарихы дайын тұрған жоқ па?! Бұл мәселеге болашақта кино саласы­ның мамандары баса назар аударғаны жөн», деген еді Президент.

Тарих • 24 Ақпан, 2021

Екі ел арасындағы мәдени байланыс

Нұр-Сұлтан қалалық мемлекеттік архиві екі ел арасындағы мәдени байланыстың маңыздылығын арттыру мақсатында Ресей Федерациясы Ульянов облысының жаңа тарихы мемлекеттік архивімен өзара әріптестік туралы келісімге қол қойды, деп жазады Egemen.kz

Тарих • 24 Ақпан, 2021

Шекарашы генерал

Биыл әскери қайраткер, танымал тұлға, генерал-майор Баһа­дүрбек Байтасовтың туғанына 100 жыл толып отыр. Осы орайда белгілі азаматтың өмір жолына, өнегелі істеріне аз-кем үңіліп, шолу жасағанды жөн көрдік.

Тарих • 23 Ақпан, 2021

Шу өңіріндегі ашаршылық

1928-1930 жылдар аралығында Шу аймағындағы кішігірім аудандар Алматы округінің құрамында болған. Бүкілресейлік Орталық Атқару Комитетінің 1930 жылдың 23 шілдесінде шыққан қаулысы негізінде округтер таратылып, оның орнына аудандық әкімшілік-аумақтық басқару ұйымдастырылады. Осы қаулымен жаңадан құрылған 121 аудан қатарында Шу ауданы құрылады. Орталығы Шу селосы болып бекітіледі. Аталған қаулының негізінде 1930 жылғы 17 желтоқсандағы Қазақ АКСР Орталық Комитетінің және Халық Комиссарлар Кеңесінің қаулысымен бұрынғы Алматы округінің құрамында болған Шоқпар мен Мойынқұм аудандары және Вознесенск (қазіргі Қонаев ауылдық округі) селосы біріктіріліп, Шу ауданы болып қайта құрылды.

Тарих • 23 Ақпан, 2021

Әлихан Бөкейханның ғылыми мұрасы жете зерттеуді қажет етеді

Тарихымызға өшпес із қалдырып, халқымыздың айрықша құрметіне бөленген көрнекті тұлғалардың бірі – Әлихан Бөкейхан. Ол – Қазақстан мен Ресейдің қоғам және мемлекет қайраткері, «Алаш» азаттық қозға­лы­сы­ның және Алашорда автономиялы үкіметінің басшысы, ғалым, журналист және аудармашы.

Тарих • 23 Ақпан, 2021

Қолдан жасалған «істің» құрбандары

Өткен ғасырдың басында халқы­мызды сарсаңға салып, қасірет шектір­ген сая­си қуғын-сүргіннің зобалаңы тарих­тың ақтаңдағы ретінде көңілден көшпей, жүректен өшпей келе жатқаны рас. Осыған орай, өткен жылғы қарашаның 24-інде Президент Қасым-Жомарт Тоқаев «Саяси қуғын-сүргін құрбандарын толық ақтау жөніндегі мемлекеттік комиссия туралы» Жарлыққа қол қойып, жедел түрде комиссия құрамы да жасақталып, жұмысын бастап кетті.

Тарих • 23 Ақпан, 2021

Ақтаңдақты ғылыми тұжырым ғана айқындайды

Тарих ғылымы басқа гуманитарлық ғылымдармен салыстырғанда, мемлекет тарапынан әділетті қолдауға аса мұқтаж. Мұның себебі өткен ғасырда оның шын мәнінде «сарай ғылымына» айналып, тоталитарлық жүйенің біржақты саясатын бұқара арасында насихаттаушы қуатты идеологиялық құралға айналуында жатыр. Шүкіршілік, еліміз тәуелсіздік алған соң тарихымыз да сая­си еркіндікке, рухани дербестікке қол жеткізді. Енді тарихшылар ақиқатқа негізделген тәуелсіз ойларын өз зерттеулерінде қаймықпай, жалтақтамай жаза алатын жаңа заман мүмкіндігіне ие болды.