Тарих • Кеше

Қазақстандық партизандардың ерлігі

Неміс-фашист басқыншыларына қарсы Кеңес халқының қаhармандық күресі тек майдан даласында ғана емес, жау тылында да жүріп жатты. Жауынгерлермен қатар партизандардың да қосқан ерлігі ерен.

Тарих • Кеше

Көкшелік Алаш тұлғалары

Еліміздің өткенін жаңғырту – әр азаматтың қасиетті борышы. Қазір мамандарға тарихты шынайы қалпына келтіру міндеті қойылып отыр. Халықтың ұлттық сана-сезімін оятуда, оның рухани жаңғыруында ел үшін еңбек еткен ұлттық интеллигенция өкілдерінің қызметін ғылыми тұрғыда талдап, түсіндірудің қажеттілігі өте зор. Осындай тұлғалардың қатарында «Алаш» қозғалысының қайраткерлері де бар.

Тарих • Кеше

Ықылас

Әулиеата аймағы мен Арқа даласының шектесер тұсында, бүгінгі Сарысу ауданының Шығанақ ауылына қарасты аумақта Қуарал деген жер бар. Қуарал – төменгі Шу өзенінің бойында орналасқан. Шу бойы тұнған қамыс. Тастан өзге ештеңе жоқ, төрт тармағын өзен суы қоршаған елсіз мекен. Төрт мезгілде де бір толастамайтын желі табиғаттың таңғажайып құбылысын танытып тұрғандай. Әлдеқайдан әлдекім қобыз шалып тұрғандай елестейтін ұлы даланың бір пұшпағы өзін-өзі қоңыр күйімен тербетіп жатыр. Қуаралдың етегінде әйгілі қобыз пірі Ықылас Дүкенұлының бейіті бар. Арқа даласында қайтыс болған ұлы күйшіні қар суының соңын ала, жер кеңіген шақта осы Қуаралға әкеліп жерлеген екен...

Тарих • Кеше

Ер Жантайдың сұр жебесі қалған жер...

Сен жайлы жыр жазамын, ән шығарам, Ерліктің дастаны боп, қалшы бабам. Жаралған ар-намыстан сенің қаның, Жүзінен алдаспанның тамшылаған.  

Тарих • 20 Қараша, 2020

Қалбаны қалмақтан қорғаған ерлер

Қонақ бөлмесінің қабырға­сын­да атқа қонған найзалы ба­тыр­дың майлы бояумен жазыл­ған суретіне үңіле қарап: – Сізге ұқсайды екен, атаңыз ба? – деймін ғой. – Батыр бабамыз. Ерлігі тарихта қайталанбаған. Үлкен бір шайқаста бес қалмақпен айқа­сып, бәрін баудай түсіріпті. Естуіміз­ше, осы Самар, Қалба өңірлерінде өмір сүрген, – деп Самархан Жота­баев тарихтан тартып әңгімесін бастаған.

Тарих • 18 Қараша, 2020

Ескіден қалған есті сөз

Көргенді кісінің көңілі қашанда көл. Көптің де, аздың да қадіріне бойлай алады. Бұл әдет байырғы қазақтың тамырымен тіндесіп, мәдениетін тіпті көркем көрсеткен. Ал бүгін ше? Құндылықтар өзгерген тұста ұлттық болмысымыздың уығы шежірелі шаңырағымызды нық көтеріп тұр ма? Ойланып көріңізші... Әлде ескіден қалған есті әдепті есіктен әрі аттатпай, босағадан телміртіп қоямыз ба? Заман өзгерді дегеннің өзінде, бұл қылық бізге жараса ма? Бабалар аманаты дала мінезді халықтың жүрегінен нұр шашып тұруы тиіс еді ғой...

Тарих • 18 Қараша, 2020

Қаратөбе қасіреті

Қазақтың дархан даласындағы қай тасты аударсаңыз да тарихтың тереңінен сөйлеп қоя береді. Табаныңыздың астында ашылмаған қаншама сыр жатқанын білмейсіз. Жуырда Төлеби ауданы Қаратөбе ауылында бие байлап, қымыз ашытатын Ақбөпе Сманованы саумал ішеміз деп іздеп барғанбыз. Ол биелерін бір қырат басына арқандайды екен. Біз сол қыраттың басына шықтық. «Мына жерде Ойрантөбе деген төбе бар. Басына Барақ, Секер деген батырлардың қабірі бар» деді ол бір сөзінде. Найманнан тараған көкжал Барақ батырды білуші едік.

Тарих • 18 Қараша, 2020

Ел үшін жаралған ер (Бауыржан Момышұлының соғыс өнеріндегі қалдырған ізі)

Жеке мұрағатымда бүгінге дейін сақталып келген тарихи құнды құжаттар баршылық. Оның ішінде: ұрыс қимылдарының мәліметтері мен хабарлары, шайқас сызбалары мен карталар, сонымен бірге отты жылдарда Бауыржан Момышұлын Кеңес Одағының Батыры атағына ұсынылған құжаттар (әл­де­қалай себеп-салдарсыз іске асырылмағаны) батыр ағамыздың туа бітті да­рын иесі, шынайы талантты қолбасшы екенін айғақтай түседі. Бауыржан Момышұлы ұлт тарихында алдымен дарынды әскери ойшыл, тағы­лымды тәр­биеші, қалам қарымы тек шындыққа сүйенген жазушы тұлға. Батыр аға­мыз­дың осындай қасиет қыры бұқаралық ақпарат құралдарында айшық­та­ла түс­уі қажет.

Тарих • 17 Қараша, 2020

Майдангерлер әулеті

Өткен ғасырдың қасіретті жылдарына айналған гитлерлік фашизммен күресте сан мыңдаған қазақтың қыз-жігіттері ерліктің асқан үлгісін көрсете білді. Солардың қатарында бұрынғы Бақсай ауданы Фурманов атындағы колхоздан (қазіргі – Махамбет, Есбол ауылы) майданға аттанғандар аз емес. Олардың қатарында Киікбай Жолмақов, Бәшібай Өрбісінов, Жәрдем Күлетов, Қайролла Досқалиев, Аманбай Жалғасбаев, Мүрсәлі Құрақбаев, Ізімберген Егізбаев және Шайырман Бөлековтер бар еді.