Жуырда біздің қолымызға сапалы қағазға басылған өте қалың кітап тиді. Бұл көкшетаулық бір топ өлкетанушы азаматтардың Абылай ханның ізімен Қызылжардан Шымкентке дейінгі 2,7 мың шақырым жолды жүріп өткен экспедициясынан жазылған дүние екен.
Кітаптың аты «Абылай ханның қара жолы» деп аталады (Құрастырған М.Ыдырысұлы., Көкшетау., «Мир печати»., 464 бет., 2020 жыл). Қазақ жолға қатысты тіркестерді «дара жол», «сара жол», «қара жол» деп атаған ғой. Соның ішінде «қараға» қатыстысы терең мағыналы дүниелерден сыр шертеді. «Қара шаңырақ», «қара өткел» дегендерде қолданылатын «қара» деген сын есім ежелгі, байырғы деген мағынаны берсе керек. «Рухани жаңғыру» бағдарламасының шеңберінде басталған бұл сапар ресми түрде Көкшетау қаласынан 2018 жылдың қыркүйек айында басталған екен. Жорықшылар 17-26 қыркүйек аралығында ханның болған жерлерінің көбін басып өткен.
Мұны «Рухани жаңғыру» шеңберінде облыстық және аудандық әкімдіктер қолдапты. Экспедицияның жетекшісі жергілікті өлкетанушы Мұрат Ыдырысұлы, мүшелері және «қара жолдың» жобасын жасауға қатысқандар тарихшы, профессор Қадіржан Әбуев, Ғизат Табылдин, Қуаныш Шақшақов, Бибігүл Бейсенбайқызы. Экспедиция Нұр-Сұлтан қаласына жеткенде оған Мемлекет тарихы институтының қызметкерлері Жабай Қалиев пен Қанат Еңсенов қосылыпты. Шерушілер астанадан әрі Сабынды, Қорғалжын, Шұбаркөл, Ұлытау, «Алаша хан, «Жошы хан» кесенелері, одан әрі Сәтбаев, Жезқазған, Қызылорда қалаларынан өтіп, Сығанақ, Сауран, Отырар, Түркістан, Шымкент, «Хан қорған» және т.б. жерлерді басып өткен. Сөйтіп, Абылай ханның жолымен қазақ даласын жаңғыртып, үлкен еңбек жасаған.
Қалың кітаптың өзі Абылай хан туралы жазылған түрлі ғалымдар, журналистер мен ақын-жазушылардың мақалаларымен толтырылыпты. Сондықтан бұл кітапты сапарнама дегеннен гөрі, Абылай хан және оның заманында болған оқиғалар туралы жазылған түрлі мақалалардың жинағы десе боларлық. Ішінде біздің Қызылжардағы «Абылай ханның ақ үйі» туралы мақаламыз да бар.
Петропавл