Былтыр қыста әлеуметтік желі арқылы Қызылорда қаласында аяқ астынан бір тұрғынның хабарсыз кеткені жайлы ақпарат тарады. Екінші ақпан күні таң алагеуімде әдеттегідей дария жағасына жүгіруге шыққан 72 жастағы кәсіпкерді содан кейін ешкім көрмеген. Полицейлер мәліметіндегі кезекті бір оқиға саналатын осы жағдайға ең алдымен еріктілер назар аударды, жұртшылықтан жәрдем сұрады. Жастар тобы құқық қорғаушыларға көмектесіп, айға жуық уақыт дария бойын сүзіп шықты, қалаға жақын саяжайлар аумағын аралады. Бірақ хабарсыз кеткен кәсіпкер сол күйі табылмады. Жалпы, азаматтардың із-түзсіз кетуінің басты себебі қандай? Айдың-күннің аманында отбасынан, ортасынан ажырап қалатындар неге көп?
Полицейлердің айтуынша, бұл мәселенің түбі талдың тамырындай тарамдалып жатыр. Мысалы, қазір әкенің зекігенін, шешенің ұрысқанын көтере алмаған бала бірден далаға безетін болған. Бір-бірімен келіспей қалған ерлі-зайыптылар да көбіне осы жолды таңдап жатады. Шаңырақта күн сайын қайталанатын ұрыс-керістен қажыған жасөспірім де өздігінен өмір сүрмекке ұмтылып, үйде жоқ жылуды сырттан іздейді. Біреуге қарыз болып, соны өтеу үшін өзге аймаққа барып жұмысқа жалданатындар да бар. Басқа қалада оқып жүрген баласы хабарсыз қалса да, әке-шешесі ең алдымен осы ішкі істер органына табан тірейтіні белгілі.
Қандай жағдай болса да полицейлер із-түзсіз кеткендерді іздейді. Ізі шықты деген хабар естілсе, өзге өңірге іссапарға шығады, кейде сол жақтағы әріптестеріне қолқа салатын кездері де бар. Әйтеуір, қалай болғанда да жоғалды дегендердің бір дерегін анықтап, отбасына оралуына мүмкіндік жасайды.
– Хабар-ошарсыз кеткендерді іздеу 10 жылдан кейін тоқтатылады. Жоғалғандардың бір дерегі осы уақыт ішінде анықталып жатады. Ол мерзім өткеннен кейін табылғандар әзірше жоқ. Тағы бір айта кетерлігі, өзге мемлекет аумағынан ізі шыққандар кездескен жоқ, із-түзсіз кеткендер арасында еліміздің басқа өңірінен табылып жатқандар бар, – дейді облыстық полиция департаменті бастығының бірінші орынбасары Шамшиддин Әмитов.
Айтпақшы, әңгімеміздің басы кәсіпкердің жоғалуынан басталған еді ғой. Өткен жылы ақпан айының екісінде 1948 жылы туған сол азаматтың хабарсыз кетуіне байланысты қалалық полиция бөлімі іздеу салған, Қылмыстық кодекстің 99-бабы 1-бөлігі негізінде бір дерегін анықтау бағытындағы жұмыстар әлі жалғасып жатыр екен.
Былтырғы жыл соңында жұртшылық әлеуметтік желі арқылы облыс орталығында 32 жастағы келіншектің жоғалғанынан хабардар болған еді. Туыстарының айтуынша, хабарсыз кетерден бес айдай бұрын үшінші баласын босанған келіншектің аяқ астынан мінезі тұйықталып, күйзеліске түсіпті. Үндемеген күйі ұялы телефонын үйде қалдырып, көшеге шығып жүре берген. Халық көп шоғырланатын жерлерге, маршрутты көліктерге суреті ілініп, республикалық телеарналардан көрсетілді. Жоғалғанына екі айдан асып бара жатқан отыз сегіз жастағы келіншекті іздеу бір сәтке де тоқтаған емес.
Хабарсыз кеткендерді іздеуге ерікті жастардың жәрдемі көп болып отыр. Қарапайым тұрғындардан алынған мәлімет бойынша да анықталып жатқандар аз емес. Полицейлерге әлеуметтік желі қолданушыларының көмегі тиетін де кезі болады.
Осыдан 2 жыл бұрын облыста 130, былтыр 118 адам іздестіріліпті. Көбінің дерегі көп ұзамай-ақ анықталған. Қазір облыс полицейлері хабар-ошарсыз кеткен 48 тұрғынды іздестіру үстінде.
Кейде қарбалас тірліктің жан-жағыңа мойын бұрғызбай, көп көрініске көз тоқтатып қарауға мұрша бермейтіні бар. Аялдамада ілінген хабарсыз кеткендердің фотосына асығыс көз жүгіртіп, көшедегі кезбелердің қасынан тезірек сытылып кеткіміз келіп тұратыны да бар.
Бір сәт тоқтап, айналаңызға көз салыңызшы. Жоғалған жақынынан күдер үзбей, келер деп күткен жанға сіздің де көмегіңіз тиіп қалар. Бәрі мүмкін, өйткені бұл өмір ғой...
Қызылорда