Елімізде әйелдер мен балаларға қатысты зорлық-зомбылық мәселесі пандемия кезінде өршіп кеткені соңғы кезде жиі айтылып жүр. Бұл сөзімізге күні кеше Орталық коммуникациялар қызметінде осы тақырып төңірегінде өткен брифинг барысында ІІМ Әкімшілік полиция комитеті төрағасының орынбасары Алексей Милюк келтірген деректер де айғақ бола алады.
Өткен жылы полиция қызметкерлері отбасының ойраны шығып, барар жер, басар тауы қалмаған 11 мыңнан астам әйелді дағдарыс орталықтарына орналастыруға мәжбүр болған. Бүгінде еліміз бойынша мұндай орталықтардың саны 40-қа жуықтап қалған. Тұрмыстық зорлық-зомбылықтан зардап шеккендерге әлеуметтік оңалту орталықтарының 30-ында арнайы баспана да жасақталған.
Брифингте А.Милюк соңғы 5 жылда әйелдер құқығына қол сұғатын қылмыстардың екі есеге, ал балаларға қатысты қылмыстардың саны үштен бірге қысқарғанымен карантин және қатаң оқшаулау кезінде тұрмыстық зорлық-зомбылықтың тым шиеленісіп кеткенін жеткізді.
Зорлықшылармен күрес жүргізуде салдарынан гөрі себебін анықтап, алдын алудың жөн екенін алға тартқан ІІМ өкілі отбасылық жанжалдарды болдырмаудың бірнеше тетіктеріне тоқталды. «Ең алдымен отбасы тирандарымен жеке-жеке жұмыс жүргізген дұрыс. Қазіргі таңда елімізде қорғаныс ережесі көптеп қолданылып жүр. Бұл ереже отбасында зорлық-зомбылық жасауға бейім адамның құрбандармен 1 айға дейін байланысуына тыйым салады. Шектеулерді бұзған құқық бұзушы 5 тәулікке дейін қамаққа алынады», деді спикер.
Сондай-ақ сот тәртібімен отбасы тирандарына тыйым салулар мен шектеулердің кеңейтілген тізбесі көрсетілген мінез-құлыққа ерекше талаптар белгіленуі де мүмкін. Мұндай шешімдер әдетте 3 айдан бастап 1 жылға дейін қолданылады. Мәселен, шаңырағының шырқын бұзып жүрген еркекке қару сақтауға, тіпті үйде ішімдік ішуге тыйым салынуы мүмкін. Ал жағдай тым күрделі болып, бір баспана астында тұру мүмкін болмаған жағдайда сот зорлықшыл отағасының басқа үйі болса, пәтерден 10 күнге шығарып тастауға да құқылы.
А.Милюк отбасындағы зорлық-зомбылықтан зардап шеккен кез келген адам құқық қорғау органдарына тәулік бойы жұмыс істейтін «102» полиция телефоны немесе арнайы мобильді қосымша арқылы хабарласа алатынын ескертті. Бұдан бөлек, ІІМ өкілі тұрмыстық зорлық-зомбылық фактісі туралы дабыл беретін құпия сөзді пайдалана отырып, полицияға уақтылы хабарласуға мүмкіндігі жоқ зорлық-зомбылық құрбандарын анықтау бойынша арнайы алгоритм әзірленгенін де айтты.
Мемлекет басшысы жақында өткен Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің отырысында әйелдерді зорлық-зомбылықтан қорғау жөніндегі арнайы полиция инспекторларының штат санын көбейтуді сөз еткен. Әйелдердің құқықтарын қорғауда бұл инспекторлардың алар орны ерекше екені даусыз. Осыған орай жақында ғана министрлік ішкі резервтер есебінен арнайы полиция инспекторларының санын екі есеге арттырып, белгіленген стандартқа дейін жеткізген. Бүгінде елімізде 17 мыңнан астам адам полиция есебінде тұрса, оның 11 мыңнан астамы отбасының берекетін алатын зорлықшыл ретінде жіті бақылауға алынған екен. Пандемия кезінде 8 мыңнан астам әйел сенім телефондарына қоңырау шалып, құқықтық көмек сұраған. Соңғы бір жылда полиция қызметкерлері 78 мыңға жуық қорғау нұсқамасын шығарса, отбасының берекетін алған 10 мыңға жуық құқық бұзушыға сот арқылы ерекше талаптар қойылған.