Уақыт өткен сайын COVID-19 және вакцина жайлы жаңа тұжырымдар айналымға шығып жатыр. Профилактикалық медицина академиясының президенті, доктор Алмаз Шарман бүгін журналистермен кездескен кезде жоғарыдағы анықтама COVID-19-пен ауырып, вакцина қабылдаған азаматтарға да қатысты, деп жазады Egemen.kz.
Олардың зерттеулері көрсеткендей, COVID-19-тен иммундық қорғаныс коронавирустық инфекцияны жұқтырғандардың шамамен 80 пайызында сүйек кемігінде дамитын иммундық жады жасушаларынан туындайды. Сонымен қатар, бұл антиденелер деңгейінің төмендеуіне байланысты.
Тәжірибе көрсеткендей, дерттің ең ауыр түрімен ауырып, басын көтергендер арада жарты немесе бір жыл өткендей дертті қайта жұқтырып алуы әбден мүмкін. Сол себепті вакцина ағзадағы иммундық қорғанысты 50 есе күшейтетін көрінеді. Бұл мидағы жадыға жауап беретін жасушалардың қызметімен жүзеге асады.
Nature және bioRxiv журналдарында жарияланған бұл зерттеулерде сүйек кемігінің жасушалары алғаш рет COVID-19 пациентінде талданды, олардың кейбіреулері кейіннен вакцинацияланды. Бұл жұмыстың бірегейлігі сүйек кемігінің жасушаларын жинау өте күрделі медициналық процедура болып табылады. Сонымен қатар, ғалымдар жадтың иммундық жасушалары ұзақ уақыт қорғанып қана қоймай, қорғанысты жақсартуға қабілетті екенін айқын көрсетті. Мұны коронавирустық масақ протеинінің маңызды аймақтарын бейтараптандыратын және сонымен бірге коронавирустардың мутацияланған нұсқаларына қарсы спецификасы бар антиденелер шығару арқылы жасайды.
Сонымен қатар, антиденелер міндетті түрде перифериялық қанда анықталмады. Жадтың иммундық жасушалары 12 ай немесе одан да көп уақыт бойы дамиды және жақсарады, оның адам ағзасында өмір бойы қалып кетуі де әбден мүмкін.
«Бұл зерттеулер белгілі бір дәрежеде қандағы антиденелердің болуы міндетті түрде COVID-19 иммундық қорғанысының болуын көрсетпейді деген тезисті қолдайды, оны негізінен сүйек кемігінде орналасқан жады жасушалары анықтайды. Жақында, осыған байланысты, антиденелерге, әсіресе вакцинациядан кейін, зертханалық зерттеулер жүргізудің мағынасы жоқ деп жаздым, өйткені олар иммундық жауап тиімді дамитынымен, бірақ басқа жерде, атап айтқанда сүйек кемігінде болмауы мүмкін», дейді Алмаз Шарман.
Қазіргі коронавирустың иммундық қорғанысы қанша уақытқа созылатыны кейінірек белгілі болады, өйткені COVID-19 пациенттерін бақылау жалғасуда. Алайда, ауырып, содан кейін коронавирусқа қарсы вакцина алғандар барынша қорғалатыны анық. Олардың иммундық қорғанысының қанша уақытқа созылатынын ешкім дөп басып айта алмайды.
COVID-19-бен ауырмаған, бірақ вакцинацияның толық жиынтығын алғандар аз қорғалған болып шықты. Олар 12 айдан кейін қайта вакцинациядан өтуі керек. Алайда, осы уақыт ішінде егілгендердің басым көпшілігінде иммундық қорғаныс деңгейі өте жоғары болып саналады.
«COVID-19-мен ауырған, бірақ екпе алмаған адамдар осал болып табылады. Жоғарыда айтылғандай, олардың шамамен 20 пайызы инфекцияға ұшырауы мүмкін. Алайда, вакцинация бұл науқастарда иммундық қорғанысты тез қалпына келтіреді.
Ақырында, науқастар емес немесе COVID-19-қа қарсы вакцина алмаған адамдар осал болып қалады. Олардың денесі коронавирустарды ешқашан кездестірген жоқ, оған қарсы антиденелер де, жадтың иммундық жасушалары да дамымаған. Коронавирустың аса инфекциялық және агрессивті болатын мутацияланған нұсқалары олар үшін аса қауіпті», деп сөзін түйіндеді Алмаз Шарман.