Елдегі соңғы болған оқиғалар көпшілігімізді дүрліктірді. Сансыз сұрақтарға жауап іздеп басымыз қатты. Мемлекет тергеу жұмыстарын жүргізіп, ақ пен қараны ажыратып берер деп сенеміз.
Бұл күндері әрқайсымыз өз өзімізге сұрақ қоюымыз керек. «Біз не істей аламыз?» «Біздің жаңа Қазақстанымыз қандай болады?» Қоғам, өз ішіндегі мәселелерді талқылап, оларды шешудің жолын іздестіре білу керек. Біздің ең үлкен мәселеміз – алауыздық. Ауызбіршілігіміз жоқ. Біз жиналып ортақ мәселелері ортаға салып, бірге шешім іздеп және ең бастысы сол шешімді жүзеге асыру үшін жобалар әзірлеуді, жүргізуді білмейміз. Бәлкім бұндай мәдениеттің қалыптаспағандығы бұған себеп шығар. Мектептерімізде, университеттерімізде жастарды бірігіп жұмыс істеуге, жоба жасауға бағыттамаймыз. Сондықтан да болар, ересектердің арасында ұйымдасу, мәселелерді бірге шешуге деген құлшыныс жоқ.
«Көп біріксе ел болады» дейді. Біздің қазіргі өзекті мәселеміз – жастар. Оларға қалай білім береміз, еліне пайдалы азамат қылып қалай тәрбиелейміз. Сол маңызды. Ұрандатусыз, жаһандық құндылықтарға сай азаматтарды өсіру керек.
Қазақ мектептерінде бір сыныпта 40-қа жуық оқушы отыр. Оқу-әдістемелік құралдар жеткіліксіз. Балалары мектепке барып жатқан барлық ата-ана бұны біледі. Мектеп пен ата-ана арасында текетірес, бірін-бірі жазғырушылық көп байқалады. Ал енді, ата-ана ретінде, сол мектептің жақсаруына, мұғалімдердің өсуіне, жетілуіне қаншалықты үлес қосып жатырмыз? Бір мұғалім 45 минуттық сабақта 40 балаға қалай білім беріп үлгереді? Мысал ретінде, биыл ҰБТ тапсырған 140 мыңнан астам мектеп оқушысының 40 пайызға жуығы шекті балды жинай алмай қалды. 55 мыңға жуық мектеп оқушысы 140 балдан 50 балл жинай алмады деген сөз.
Мектеп жүйесінде оқу бағдарламасынан қалып қойған балалар көп. Қисық ағаштың көлеңкесі де қисық болады. Жоғары оқуға түсе алмаған бала, көшеде қалады. Оның соңы неге барып ұласатынын шамалап топшылай жатарсыздар.
Осыдан бір жыл бұрын Алматы қаласы әкімдігімен Алатау ауданында «Алатау шығармашылық орталығы» деп аталатын білім беру саласында маңызды жоба бастадық. Оның негізгі бағыты Алатау ауданында орналасқан 26 мектептің оқушыларына қосымша білім беру, мектептердің әлеуетін көтеру, аудан тұрғындарының біліктілігін арттыру, жалпы ағартушылық жобаларды жүзеге асыру.
Бұл қанатқақты жоба, жақсы нәтижелер берсе, Алматының басқа аудандарында осындай орталықтар ашу жоспарланған. Бұл жобадан үмітіміз зор. Соңғы болған оқиғалардан кейін бұндай жобалардың өзектілігі арта түскендей көремін өзім. Көп мәселенің түбірі – білімде жатыр деп ойлаймын.
Бекжан ТОЛЫБАЙ,
Сүлеймен Демирел атындағы университеттің корпоративтік даму директоры