Жақында Мәскеуде Ресей күрес федерациясының президенті Михаил Мамиашвили, Беларусьтен үш дүркін Олимпиада, жеті дүркін әлем чемпионы Александр Медведь, Қазақстаннан Ресей астанасына арнайы барған Дүниежүзілік қазақ күресі федерациясының президенті Серік Төкеев және басқа да беделді мамандар қатысқан Халықаралық күрес федерациясының алқалы жиынында қазақ күресінің FІLA құрамына енгені туралы хабарланды. Осыған орай төл күресіміздің FІLA аясында 2011 жылы өтетін дүниежүзілік ойындар мен еуропалық ойындар бағдарламасына кіретіні, ал 2012 жылы Литваның Шауляй қаласында жалауын көтеретін Тафиса ойындарына да біздің ұлттық күрестен жарыстардың өтетіні белгілі болды. Сонымен бірге Мәскеуде өткен басқосуда мамандар халықаралық дәрежедегі төреші Серік Оңғарбаевтың олимпиадалық емес күрес түрлері бойынша FІLA-ның төрешілер алқасының төрағасы болып сайланғанын хабардар етті.
Осы мәселеге байланысты жақында Мәскеуде өткен жиынға қатысқан Дүниежүзілік қазақ күресі федерациясының президенті Серік Төкеевпен әңгімелескенімізде, ол бізге былай деді:
– 12-15 мамыр күндері Мәскеуде Халықаралық күрес федерациясының алқалы жиыны өтті. Бұл жиынға қазақ күресінің FІLA құрамына қабылдау жөнінде өтініш берген едік. Осы өтінішіміз бірауыздан қабылданды. Қазақ күресінің халықаралық кілемге шығуы біздің көптен бергі мақсатымыз еді. Мұның алдында өздеріңізге белгілі, төл күресімізден екі рет әлем, бірнеше рет Азия чемпионатын өткізген болатынбыз. Осы бәсекелердің бәрі ұлттық күресіміздің дамуына септігін тигізуде. Дегенмен, қазақ күресінің FІLA-ның құрамына қабылдануы бұл төл спортымыздың насихатталып, дамуына өзгеше серпін береді деп ойлаймыз.
– Биылғы жиында қандай мәселелер қаралды, оның өткен жылдарғыдан ерекшелігі болды ма?
– Жиында FІLA-ның күрес түрлері жөнінен комитетінің президенті болып Вилейта Гинтаутас сайланды. Сонымен бірге халықаралық федерация комитетінің жанынан төрт департамент құрылды. Спорт және ойындар департаментінің төрағасы болып Александр Медведь, ұлттық күрес түрлері департаментінің басшылығына Алексей Кыласов, қаржы және маркетинг департаменті төрағалығына Алмамбет Анапияев сайланды. Сондай-ақ, комитет жанынан білім, медиа және насихат, допингке қарсы және медициналық қамтамасыз ету департаменттері құрылды. Осы жиында біздің еліміз үшін болған тағы бір қуанышты оқиға, мұнда FІLA-ның төрешілер алқасының төрағасы болып Серік Оңғарбаев сайланды. Ол Олимпиадаға төрелік жасаған, 2003 жылы Бусанда өткен жазғы Азия ойындарының бас төрешісі болған өте тәжірибелі маман. Енді біз 15-16 маусым күндері Швейцарияда орналасқан Халықаралық күрес федерациясының штаб пәтеріне барып, FІLA-ның президенті Мартинеттиден қазақ күресінің сертификатын алатын боламыз. Осы құжат төл күресімізден дүние жүзінің әр түкпірінде құрлықтық федерациялар ашуға мүмкіндік береді.
– Мәскеудегі жиында қазақ күресінің Тафиса ойындарының бағдарламасына енгені туралы да хабарланыпты. Осы мәселе жөнінде айтып берсеңіз.
– Бұл төрт жылда бір рет өтетін ойын. Онда бағдарламаға енген әрбір халықтың ұлттық өнері көрсетіліп, спорт түрлерінен жарыстар өтеді. Біз осы ойындарға FІLA-ның аясында қазақ күресінен жарыстар өткізуге мүмкіндік алып отырмыз.
– Алдағы кезде қазақ күресін Олимпия ойындарына енгізу мәселесі шешіле ме? Осы мақсатта қазір қандай жұмыстар істелініп жатыр?
– Біздің қазіргі мақсатымыз қазақ күресін дүние жүзіне кеңінен насихаттау, одан құрлықтық чемпионаттар өткізу. Қазір күрестің Олимпиада бағдарламасына енуі үшін кем дегенде 100-ден астам елдер қатысатын әлем чемпионатын өткізу керек. Бұл алдағы кезде шешілетін мәселе. Қазақ күресінің Олимпиадаға енуі үшін біз алғашқы белестен өтіп отырмыз. Төл күресіміз FІLA-ның құрамына қабылданды, ендігі мақсатымыз уақыт өте келе құрлықтық бәсекелер мен халықаралық турнирлерді көптеп өткізіп, қазақ күресін барынша дамыту.
– Қазір екі жылда бір рет әлем, Азия чемпионаттары өткізіліп келеді. Биылғы жылы осы байрақты бәсекелер қай жерде өтетін болады?
– Биыл Азия чемпионаты 10-17 маусым аралығында Өскеменде өтеді. Осы жерде құрлықтық бәсекені өткізуге қолда бар мүмкіндігін жасап жүрген Азия федерациясының президенті, Қызылорда облысы әкімінің орынбасары Рзақұл Нұртаев пен оның бірінші вице-президенті, осы облыстың дене тәрбиесі және спорт басқармасының бастығы Садық Мұстафаевқа алғысымызды білдіргіміз келеді. Ал әлем чемпионаты 24-27 қыркүйекте Астана немесе Ақтау қаласында өткізу жоспарлануда.
– Әңгімеңізге рахмет.
Әңгімелескен Дастан КЕНЖАЛИН.