Еңбек қауіпсіздігі – елеулі мәселе

Әлбетте, кәсіби тәуекелді қашанда дұрыс бағам­даған жөн. Жабулы қазан жабулы күйінде қалады деп күрделі мәселені шешуден қашудың соңы орны толмас қайғылы жайларға әкеліп соқтыруы да ықтимал. Елімізде жыл сайын 1 мыңнан астам жұмысшы жұмыс орнында жарақат алады. Бұл – ресми тіркеліп, белгілі болғандары ғана. Ел ішіндегі «бас жарылса бөрік ішінде, қол сынса жең ішінде» дейтіндердің қанша екені белгісіз. Өндірісте орын алып жатқан оқыс оқиғалардан 200-ге жуық жұмысшы көз жұмады. Міне, осы деректерді сараптай келе, еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселесінің әлі де ақсап жатқандығын түйсінуге болады.

Конференцияда осы мәселелер жан-жақты сөз болды, кем-кетік екшелді, тығырықтан шығар жол көрсетілді. Алдағы уақытта әр жұмысшының электронды денсаулық паспорты жасалмақ. Бұл әзірге ұсыныс қана. Жан-жақты сараптай келе, ұсыныстың ұтымды екендігін айқын аңғаруға болады. Сәл таратып айтсақ, адам жұмысқа орналасқан күннен бастап оның денсаулығы бақылауға алынып, жұмыс барысында зиян келмеуі жан-жақты ойластырылмақ. Сонда ғана зиянды кәсіпорындарда туындауы мүмкін аурудың алдын алуға болады. Ал оқыс оқиғалардың алдын алу үшін жұмыс орнының талапқа сай болуын мұқият тексеріп отыру керек.

– 2030 жылға дейінгі қауіпсіз еңбек тұжырым­дамасы түзілген, – дейді Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау бірінші вице-министрі Ақмәди Сарбасов, – осы тұжырымдаманың аясында бір­қатар шараны қолға алуды жоспарлап отырмыз. Қазіргі уақытта зиянды жұмыс орындарындағы еңбеккерлерге жұмыс берушілер тарапынан 180 млрд теңге өтемақы төленеді. Алдағы уақытта осы жүйені жетілдіру қажет. Сондай-ақ кәсіпорын­дарға еңбекті қорғау стандарттарын енгізуді тиімді пайдаланған ләзім.

Көкшетау қаласындағы ENKI кірпіш зауытында 400-ге жуық адам жұмыс істейді. Оларға біршама қолайлы жағдай жасалған. Кәсіпорын ­ең­бек қауіпсіздігі ғылыми институтымен тығыз бай­ла­ныста. Сала мамандары өнеркәсіп орнына жиі келіп, тексеріс жүргізуде.

– Соңғы екі жылда ғылыми институтпен бір­ле­сіп жұмыс істеудеміз, – дейді зауыт директоры Мырзабай Әбдіқалықов, – ғылыми негізде атқарылатын шаруаларды бір жүйеге түсірді. Қанатқақты жобаның нәтижесі жақсы. Әрине, кейде жұмысшылардың өздері қателіктерге орын беріп жатады. Біз өз тарапымыздан барлық жағдайды тудырудамыз.

Ғылыми-тәжірибелік конференцияға жауапты мекеменің өкілдері, кәсіпорын басшылары, ғалымдар қатысып, еңбекті қорғау бағытындағы өзде­рінің толымды пікірлерін ортаға салды. Жиын­ға қатысушылар сақтандыру жүйесінің кемшілігін де жасырмай айтып, жетілдіру жолын нұсқады. Сөз соңын шиыра айтқанда, еңбек қауіпсіздігін сақтау, еңбек адамының өмірі мен денсаулығын қорғау елдегі ең елеулі мәселе екендігі де рас. Конференцияда айтылған көп жайлар осыны аңғартады.